Πώς οι γονείς μπορεί να γίνουν επικριτικοί και απορριπτικοί

Ο Gottman¹ αναφέρθηκε πρώτος στην έννοια της συναισθηματικής αγωγής που έχει τις ρίζες της στην ενσυναίσθηση των γονέων για τα παιδιά τους. Δυστυχώς βέβαια η συναισθηματική αγωγή δεν είναι κάτι έμφυτο μόνο και μόνο επειδή οι γονείς αγαπούν τα παιδιά. Είναι τέχνη και απαιτεί από τους γονείς να έχουν αυτοσυγκράτηση και να έχουν ξεπεράσει πολλά δικά τους παιδικά τραύματα. Απαιτεί ενεργητική ακρόαση και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, δεξιότητες που ευτυχώς καλλιεργούνται στη ζωή μας.

Τύπος γονέα

Ένας τύπος γονέα που μπορεί να οδηγήσει ένα παιδί στο να κρύβει ή να ντρέπεται για όσα νιώθει, σε χαμηλή αυτοπεποίθηση και άλλες μελλοντικές δυσκολίες είναι ο επικριτικός-αποδοκιμαστικός γονέας. Αυτός ο τύπος γονέα επικρίνει τις συναισθηματικές εκφράσεις των παιδιών του, δεν δέχεται ότι το κλάμα είναι αυθεντικό αλλά βλέπει μια προσπάθεια χειραγώγησης εναντίον του. Τιμωρεί το παιδί του που εκφράζεται, θεωρεί ότι η έκφραση αρνητικών συναισθημάτων πρέπει να έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια. Μια μητέρα θα πει “H κόρη μου κλαίει για να τραβήξει την προσοχή μου”. Οι γονείς αυτοί, επομένως, θεωρούν ότι τα παιδιά προσπαθούν να τους “ρίξουν” και η σχέση τους καταλήγει να είναι μια διαρκής μάχη επίδειξης δύναμης. Νιώθοντας έτσι και έχοντας την ανάγκη να θέσουν όρια, θα αντιδράσουν με οργή και τιμωρία.

Άλλοι γονείς πάλι θεωρούν ότι κάποια συναισθήματα, όπως η λύπη, είναι πολύτιμα και δεν πρέπει να χαραμίζονται. Για παράδειγμα ένας πατέρας θα προτείνει με ψυχρό ύφος στο γιο του να μην σπαταλάει άδικα τα δάκρυά του για ένα παιχνίδι που χάθηκε αλλά να τα κρατήσει για σημαντικότερα θέματα, όπως ο θάνατος του σκύλου τους! Με το σκεπτικό αυτό καταλαβαίνει κανείς πως μπορεί να τιμωρηθεί ένα παιδί που σπαταλάει τα δάκρυά του άδικα…

Γιατί το κάνουν αυτό;

Οι επικριτικοί γονείς που απορρίπτουν τα ευάλωτα κομμάτια του παιδιού τους, είναι τραγική ειρωνεία, αλλά φέρονται έτσι επειδή ακριβώς ανησυχούν πολύ για το παιδί τους και στη προσπάθειά τους να αποφύγει το παιδί τους τον ψυχικό πόνο, προσπαθούν να τα μονώσουν από το συναίσθημα αυτό που πονάει εξ ολοκλήρου. Εκείνοι ως παιδιά έμειναν πιθανότατα απροστάτευτοι και μόνοι μπροστά σε τέτοια συναισθήματα κι έτσι τα θεωρούν αβάσταχτα. Όμως έτσι δεν διδάσκουν το σημαντικότερο στοιχείο της ωρίμανσης του ανθρώπου: την ανοχή και την διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων. Η ελεύθερη έκφραση συναισθημάτων είναι βασικό στοιχείο της αυτοπεποίθησης ενός παιδιού και της επίγνωσης. Πρέπει να γευτούμε όλες τις γεύσεις για να μαγειρέψουμε κάτι καλά, σωστά; Έτσι είναι και με τα συναισθήματα…Ας αποφύγουμε να κατακρίνουμε το παιδί μας. Γιατί; Γιατί νιώθεις έτσι; Έτσι! Ας του δώσουμε τα εργαλεία για το πώς να τα διαχειριστεί μετά. Κάτι τέτοιο θα δούμε σε επόμενο άρθρο.

¹ Ο John Mordecai Gottman είναι Αμερικανός ψυχολογικός ερευνητής και κλινικός γιατρός που έκανε εκτεταμένη εργασία για τέσσερις δεκαετίες σχετικά με την πρόβλεψη διαζυγίου και την οικογενειακή σταθερότητα.

Πηγή/Βιβλιογραφίας:

Gottman J., (1997) The heart of Parenting. Εκδ. Simon & Schuster. 

Η Χρύσα Παπακυργιάκη είναι Ειδική Παιδαγωγός / Ψυχολόγος

Cognitive Behavioral Coach- Specialty Anxiety

Ψυχοθεραπεύτρια εφήβων & ενηλίκων

Email: chrysapapakirgiaki@yahoo.gr

Blog:

• https://psuxopaidia.blogspot.com/ 
• https://psuxislogos.blogspot.com/

Άρθρα της Χρύσα Παπακυργιάκη:

• Πώς τελικά επιδρούν στην ψυχολογία μας τα μέτρα κατά του κορονοϊού;
• Μαθησιακές δυσκολίες και κορονοϊός: πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;
• Ξεπεράστε τις κρίσεις πανικού με 2 απλά και χρήσιμα εργαλεία
• Oι κύκλοι του πανικού και πώς να τους αντιμετωπίσετε
• Τρεις απλοί τρόποι να μάθετε το παιδί σας να διαχειρίζεται το θυμό του
• Με ποίους τρόπους μπορώ να θρέψω τον εαυτό μου
• Διάσπαση Προσοχής και Ύπνος…
• 3 πράγματα που δεν είχατε σκεφτεί για την Κρίση Πανικού
• Τι να κάνετε εάν το παιδί σας αρνείται να ντυθεί ζεστά τις κρύες μέρες του χειμώνα;
• Πως να ηρεμήσετε ένα παιδί που βιώνει έντονα ξεσπάσματα θυμού;