21 Νοεμβρίου: Αγέλαστος Πέτρα, της Ino Cohen

Με αφορμή την 21η Νοεμβρίου, η Ino Cohen, μοιράζεται μαζί μας το μυσταγωγικό της “ταξίδι” στον τόπο της Ελευσίνας, στην Αγέλαστος Πέτρα και στο χρόνο των αναμνήσεών της…

“Στην Ελευσίνα βρέθηκα την παραμονή της 21ης Νοεμβρίου, το 2006. Από τότε, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες σκέφτομαι να ξαναπάω, όμως όλο και κάποιο εμπόδιο προκύπτει. Έτσι, προς το παρόν, η επίσκεψή μου αυτή ήταν μια μοναδική στιγμή που είχα την τύχη και την τιμή να ζήσω.

Πήγαμε με αγαπημένους οικογενειακούς φίλους στο ναό της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο, ανάμεσα στους αρχαίους ναούς της Δήμητρας, της Περσεφόνης και του Πλούτωνα.

Με σεβασμό και σεμνότητα παρακολουθήσουμε μια πανάρχαια τελετή που συνεχίζεται σιωπηλά και διακριτικά μέχρι σήμερα. Η Παναγία η Μεσοσπορίτισσα είναι η συνέχεια της θεάς Δήμητρας. Το εκκλησάκι της μικρό, πρωτοχριστιανικό, σκοτεινό, δεν χωρούσε τον κόσμο που είχε μαζευτεί έξω. Ήταν στην κορυφή του αρχαιολογικού χώρου, με θέα τους αρχαίους ναούς από κάτω.

Γυναίκες ανέβαιναν τα μαρμάρινα σπασμένα σκαλιά ή σκαρφάλωναν στα βραχάκια, όλες στη σειρά, κρατώντας καλάθια με ψωμιά, λάδι και κρασί ως προσφορές στην Παναγία. Είναι η επί αιώνες επιβίωση πανάρχαιων εθίμων με προσφορές στη Θεά Δήμητρα για να πάει καλά η σπορά.

Ο ιερέας έκανε μία σύντομη λειτουργία και στο τέλος έριξε λάδι και κρασί στη γη για να ευλογήσει η Παναγία τη σπορά. Δεν ακουγότανε κιχ. Μετά συνέχισε η αρτοκλασία, το μοίρασμα των άρτων. Μία φίλη μας είχε προσφέρει χριστόψωμο και φανουρόπιτα.

Διακριτικά τράβηξα μερικές φωτογραφίες με το Blackberry που είχα τότε. Δίπλα μου κάποιος φωτογράφιζε με επαγγελματικό φακό. Τον ρώτησα πώς βρέθηκε εκεί και μου είπε ότι η μητέρα του είναι από την Ελευσίνα και πηγαίνει κάθε χρόνο. Δεν τον ξαναείδα.

Αγέλαστος Πέτρα

Η αγέλαστος πέτρα είναι ο ιερός βράχος στην Ελευσίνα, όπου η θεά Δήμητρα κάθησε για να κλάψει για την κόρη της Περσεφόνη που την είχε αρπάξει ο Πλούτωνας. Ο αρχαιολόγος Όττο Ρούμπενζον υποστήριζε ότι η Αγέλαστος Πέτρα αποτελείτο από σειρά τριών βράχων που έδειχναν την είσοδο μιας σπηλιάς που ήταν μία από τις εισόδους για τον κάτω κόσμο. Οι τρεις βράχοι συνοδεύονταν και από τρεις πηγές νερού, τις Ανθίων, Πανθίων και Καλλίχρονον.

Η λειτουργία της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας απεικονίζεται στην εξαιρετική ταινία του Κουτσαφτή «Αγέλαστος Πέτρα». Η ταινία αναφέρεται στην Ελευσίνα και πώς καταστράφηκε μία ιερή πολιτιστική κληρονομιά από το σύγχρονο πολιτισμό. Την έχω δει δύο φορές, θα ήθελα να την ξαναδώ άλλες 22. Θα ψάξω να την αγοράσω.

Στην καταστροφή των ιερών ναών της Ελευσίνας από τους Γότθους αναφέρεται το πρώτο βιβλίο της Ελένης Τσαμαδού, “Οι Θεοί πέθαναν στη Ρώμη”.”

Ino Cohen
blog: survivalbox.gr
Instagram: Vivian Tsamadou