Ιδέες για σνακς χωρίς γλουτένη

19 Ιανουαρίου 2020 - 15:00

Διαφήμιση

Πολλές φορές τα αποφεύγουμε, καθώς πιστεύουμε πως μας επιβαρύνουν με περιττές θερμίδες. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, τα σνακς μπορούν όχι μόνο να εφοδιάζουν τον οργανισμό με ενέργεια όταν την έχει ανάγκη, αλλά και να αποτελέσουν σύμμαχο στην προσπάθεια για επίτευξη ή διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους– φυσικά με την προϋπόθεση ότι θα επιλεγούν σωστά.

Τι συμβαίνει, όμως, όταν στην «εξίσωση» μπαίνει και ο παράγοντας “δυσανεξία στη γλουτένη”; Ποιές επιλογές είναι θρεπτικές και ταυτόχρονα ασφαλείς;

Πριν, όμως, περάσουμε στις προτάσεις, αξίζει να απαντήσουμε σε κάποια βασικά ερωτήματα έτσι ώστε να «ξεκαθαρίσει το τοπίο» σχετικά με τη δυσανεξία στη γλουτένη.

Τι είναι η γλουτένη και πού βρίσκεται;

Η γλουτένη δεν είναι τίποτε άλλο από μια πρωτεΐνη– ή, για να ακριβολογούμε, ένα σύνθετο πρωτεϊνών, που διακρίνονται σε δυο κατηγορίες:

τις προλαμίνες και
τις γλουτελίνες.

Συναντάται κυρίως σε δημητριακά-όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη και σε μικρότερο βαθμό στη βρώμη– και, συνεπώς, σε όλα τα τρόφιμα που παρασκευάζονται από αυτά, όπως:

ψωμί,
αρτοσκευάσματα,
ζυμαρικά,
δημητριακά πρωινού κλπ.

Ωστόσο, μπορεί να βρεθεί και σε σούπες, ζωμούς, σάλτσες, καθώς έχει την ιδιότητα να δίνει συνοχή και πυκνότητα στα τρόφιμα, αλλά και σε ζωμούς κρέατος, μίγματα καρυκευμάτων και άλλα τρόφιμα ως ενισχυτικό γεύσης.

Τι είναι η δυσανεξία στη γλουτένη;

Η δυσανεξία στη γλουτένη ή κοιλιοκάκη είναι μία χρόνια πάθηση του εντέρου, η οποία θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα και εμφανίζεται σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση μετά την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν γλουτένη.

Πιο συγκεκριμένα, έχει φανεί πως κύρια υπεύθυνη για τη συγκεκριμένη δυσανεξία είναι η γλιαδίνη, μια προλαμίνη που περιέχεται στη γλουτένη. Ύστερα, λοιπόν, από έκθεση στη γλουτένη, ο οργανισμός αντιδρά παράγοντας αντιγλιαδινικά αντισώματα που προκαλούν βλάβες στο εσωτερικό τοίχωμα του λεπτού εντέρου, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απορροφηθούν σωστά ορισμένα θρεπτικά συστατικά.

Τι συμπτώματα εμφανίζει ένα άτομο με κοιλιοκάκη;

Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης διαφέρουν από άτομο σε άτομο και δεν εμφανίζονται μόνο στο πεπτικό σύστημα, αλλά και σε άλλα μέρη του σώματος.

Τα πεπτικά συμπτώματα εμφανίζονται πιο συχνά σε μικρές ηλικίες (βρέφη- παιδιά), με κάποια από τα πιο κοινά να είναι:

ο κοιλιακός πόνος,
η διάρροια και
η απώλεια σωματικού βάρους.

Επειδή η νόσος, όπως προαναφέρθηκε, χαρακτηρίζεται από δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών, ενδέχεται να εμφανιστούν επίσης:

καθυστέρηση της ανάπτυξης ή της εφηβείας,
μειωμένη οστική πυκνότητα ή σιδηροπενική αναιμία.

Όσο για τους ενήλικες, εμφανίζουν συμπτώματα όπως:

ανεξήγητη αναιμία ανεπάρκειας σιδήρου,
αίσθημα κόπωσης,
οστεοπενία ή οστεοπόρωση,
μούδιασμα των άκρων κ.ά.

Πώς αντιμετωπίζεται η κοιλιοκάκη;

Μέχρι στιγμής, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της κοιλιοκάκης είναι η δίαιτα ελεύθερη γλουτένης.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει τον αποκλεισμό από την καθημερινή διατροφή όλων των τροφίμων που αναφέρθηκαν παραπάνω. Επειδή, όπως είπαμε, η γλουτένη περιέχεται σε μεγάλη ποικιλία προϊόντων, είναι απαραίτητο τα άτομα να εκπαιδεύονται από μικρή ηλικία έτσι ώστε να είναι σε θέση να διαβάζουν και να ερμηνεύουν σωστά τις ετικέτες τροφίμων και να αναζητούν τα αντίστοιχα τρόφιμα με την ένδειξη «χωρίς γλουτένη».

Προτάσεις για θρεπτικά σνακς χωρίς γλουτένη

Το ευχάριστο γεγονός για τα άτομα με κοιλιοκάκη είναι πως τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία, ακούγοντας τις ανάγκες των καταναλωτών, έχει δώσει έμφαση στην παραγωγή προϊόντων χωρίς γλουτένη, όπως για παράδειγμα ψωμί, φρυγανιές και μπισκότα.

Χρησιμοποιώντας προϊόντα σαν αυτά και άλλα ασφαλή τρόφιμα, μπορείτε να προετοιμάσετε εύκολα, υγιεινά και θρεπτικά σνακς χωρίς γλουτένη.

Μερικές ιδέες

1 ποτήρι φυσικό χυμό και 2 φρυγανιές χωρίς γλουτένη και 1 φέτα τυρί του τοστ
1 γιαούρτι με μέλι και λίγους ξηρούς καρπούς π.χ. αμύγδαλα ή καρύδια
1 μικρή φρουτοσαλάτα εποχής (2-3 φρούτα) και 2 μπισκότα με πορτοκάλι ή κακάο χωρίς γλουτένη
2 crackinettes χωρίς γλουτένη πλούσιες σε φυτικές ίνες με φυστικοβούτυρο και φέτες μπανάνας.

***

*Ιωάννα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών) -MSc in Clinical and Public Health Nutrition (University College London), Επιστημονικός συνεργάτης Nutrimed.

Διαβάστε επίσης: