Νέα μέθοδος διάγνωσης του καρκίνου μέσω αιματολογικών εξετάσεων

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Νικόλα Παπαδόπουλο της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης, διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι όγκοι, ακόμα και αυτοί που δεν έχουν κάνει μετάσταση σε άλλο σημείο του σώματος, απελευθερώνουν ένα μέρος από το γενετικό υλικό τους, που εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος του ασθενούς, σε επίπεδα που μπορεί να είναι ανιχνεύσιμα.

Με αυτήν την ανακάλυψη αναπτύσσεται μια νέα μέθοδος διάγνωσης του καρκίνου από τη μεγάλη διεθνής ερευνητική ομάδα από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, με επικεφαλής διακεκριμένο Έλληνα επιστήμονα Εμμανουήλ Αντωναράκη. Οι ερευνητές δοκιμάζουν ένα μη επεμβατικό τεστ, το οποίο ελέγχει το αίμα για ίχνη από την κυκλοφορία του DNA τυχόν όγκου.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», δείχνει ότι DNA του όγκου κυκλοφορεί στο αίμα (ctDNA) και μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο βιοδείκτη για πολλές μορφές καρκίνου. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, στο μέλλον θα είναι δυνατό με ένα απλό τεστ αίματος να ανιχνεύονται πολλοί όγκοι στο αρχικό στάδιό τους, πράγμα που θα αυξάνει τις πιθανότητες θεραπείας του ασθενούς.

Το πλεονέκτημα ενός τέτοιου τεστ είναι ότι θα επιτρέπει στους γιατρούς να παρακολουθούν διαχρονικά με εύκολο τρόπο τις συνεχείς αλλαγές και μεταλλάξεις που υφίστανται τα κύτταρα ενός όγκου (π.χ. όταν εμφανίζει αντίσταση σε ένα αντικαρκινικό φάρμακο), αντίθετα με τη σημερινή στατική εικόνα που παρέχει η συμβατική βιοψία ενός όγκου.

Επίσης είναι σημαντικό ότι το νέο τεστ δεν θα είναι επεμβατικό όπως μια βιοψία. Η ανακάλυψη μη επεμβατικών μεθόδων για τη διάγνωση και παρακολούθηση των όγκων αποτελεί πραγματική πρόκληση για την ογκολογία.

Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα ctDNA σε 640 ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνου. Διαπίστωσαν ότι το γενετικό υλικό των όγκων ήταν ανιχνεύσιμο στο αίμα άνω του 75% των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο του παγκρέατος, των ωοθηκών, του εντέρου, της ουροδόχου κύστης, του οισοφάγου, του μαστού, του ήπατος και του δέρματος (μελάνωμα).

Όμως το ctDNA ήταν ανιχνεύσιμο σε λιγότερους από τους μισούς (κάτω του 50%) ασθενείς με καρκίνο του εγκεφάλου, των νεφρών, του προστάτη και του θυροειδούς.

Σε ασθενείς με λιγότερο προχωρημένο καρκίνο, οι οποίοι είχαν τοπικούς μόνο όγκους, το DNA του όγκου στο αίμα ήταν ανιχνεύσιμο σε ποσοστό 73% για τον καρκίνο του εντέρου, 57% για τον γαστροισοφαγικό, 48% του παγκρέατος και 50% του μαστού (αδενοκαρκίνωμα).