Επικίνδυνοι οι νέοι μέθοδοι βελίτωσης της διανοητικής και ψυχικής υγείας;

Καμπανάκι κινδύνου για την αλόγιστη χρήση των «βελτιωτικών μεθόδων» της πνευματικής και ψυχικής κατάστασης του ανθρώπινου οργανισμού μέσω φαρμάκων και άλλων παρεμβάσεων κρούει η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, καθώς στην Ελλάδα υπάρχει σχεδόν πλήρης έλλειψη πληροφόρησης για το τι ακριβώς συμβαίνει με το θέμα αυτό.

Διαπιστώνοντας πως υπάρχει παντελής έλλειψη στοιχείων σχετικά με την έκταση της χρήσης μεθόδων βελτίωσης της διανοητικής και ψυχικής κατάστασης του ανθρώπινου οργανισμού στην Ελλάδα, η Επιτροπή θεωρεί αναγκαία την ανάληψη σχετικής πρωτοβουλίας από ερευνητικούς φορείς και τη συστηματική παρακολούθηση του φαινομένου, με την υποστήριξη του υπουργείου Υγείας.

«Ο πολλαπλασιασμός των αιτιών των ψυχικών διαταραχών στον πληθυσμό (ιδίως στους νέους), που στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων δεν είναι δυνατόν να ορισθούν ως “παθολογικές”, εξ αιτίας της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης (υπερβολική αύξηση της ανεργίας, της υποαπασχόλησης, έντονη οικονομική δυσπραγία, ανασφάλεια για το μέλλον κλπ), επιβάλλει απολύτως μια τέτοια οργανωμένη πρωτοβουλία από την πλευρά της Πολιτείας», αναφέρεται στη γνωμοδότηση.

Ήδη, κατά τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται διεθνώς η αυξανόμενη χρήση ουσιών (πχ νικοτίνης και καφεΐνης) ή και συνταγογραφούμενων φαρμάκων από υγιείς ανθρώπους, ιδίως νέους (πχ φοιτητές), με στόχο την ενίσχυση της μνήμης και της προσοχής τους, την αντιμετώπιση του καθημερινού άγχους τους, αλλά και την αντιμετώπιση της φυσιολογικής υπερκινητικότητας σε παιδιά.

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής επισημαίνει ότι η χρήση «βελτιωτικών» ουσιών σε παιδιά για μη θεραπευτικούς σκοπούς δεν είναι καταρχήν θεμιτή. Αλλά και στους ενήλικους, όπως υπογραμμίζει, η χρήση φαρμάκων βελτίωσης της μνήμης ή της προσοχής ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά άλλες νοητικές λειτουργίες τους.

Μάλιστα, η Επιτροπή κρίνει ότι «ο κίνδυνος παραπληροφόρησης, ιδίως για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, είναι σοβαρός». Γι’ αυτό, συνιστά το ενημερωτικό σημείωμα για τη χρήση των φαρμάκων αυτών να αποτελεί αντικείμενο ειδικού ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές (ΕΟΦ, Γενική Γραμματεία Εμπορίου κλπ

Για τη μελέτη του θέματος, η Επιτροπή προέβη σε σχετικές ακροάσεις του ομότιμου καθηγητή Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και επίτιμου προέδρου της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας Γ. Χριστοδούλου και του αναπληρωτή καθηγητή Παιδοψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Κολαΐτη.