Κορεάτικη μελέτη για αναψυκτικά με ζάχαρη ή χωρίς: Καλά και κακά νέα για τα νεφρά

Καθώς τεκμηριωμένα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στα αναψυκτικά και τις καρδιομεταβολικές ασθένειες, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά τον περιορισμό της πρόσληψης ελεύθερης ζάχαρης σε λιγότερο από 5% έως 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης.

Σύνταξη: ecozen.gr

Ενώ τα αναψυκτικά με τεχνητά γλυκαντικά θεωρούνται εναλλακτικά των ροφημάτων με ζάχαρη, προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά στα αναψυκτικά, μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η θνησιμότητα.

Στην ίδια κατεύθυνση, η οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επισημαίνει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο του βάρους ή τη μείωση του κινδύνου μη μεταδοτικών ασθενειών. Ακόμη και οι φυσικοί χυμοί, που περιέχουν φυσικά θρεπτικά συστατικά, πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή, καθώς έχουν συσχετιστεί με αύξηση βάρους, ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου και διαβήτη τύπου 2.

Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης ποτών και του κινδύνου ΧΝΝ δεν είναι καλά τεκμηριωμένη.

Αν και τα ποτά με ζάχαρη ή τεχνητά γλυκαντικά και οι φυσικοί χυμοί σχετίζονται με δυσάρεστες παθήσεις των νεφρών, στις τρέχουσες οδηγίες υπάρχει περιορισμένη αναφορά για την πρόληψη της ΧΝΝ. Μελέτες για τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης ζαχαρούχων ποτών και της υγείας των νεφρών είναι περιορισμένες και δείχνουν αντικρουόμενα αποτελέσματα.

Με τα δεδομένα αυτά, Κορεατική μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από την Τράπεζα δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου UK Biobank για να διερευνήσει τη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης 3 τύπων ροφημάτων (ποτά με ζάχαρη, με τεχνητά γλυκαντικά και φυσικοί χυμοί) και του κινδύνου εμφάνισης ΧΝΝ, και της επίδρασης της υποκατάστασης των διαφόρων ειδών ποτών μεταξύ τους. Αξίζει να επισημανθεί ότι η UK Biobank έχει μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει περισσότερους από 500.000 συμμετέχοντες -τους οποίους έχει προσλάβει- ηλικίας 40 έως 69 ετών μεταξύ 2006 και 2010. Στην έρευνα συμμετείχαν άτομα χωρίς ιστορικό ΧΝΝ που συμπλήρωσαν τουλάχιστον 1 διατροφικό ερωτηματολόγιο. Η περίοδος παρακολούθησης ήταν από την ημερομηνία του τελευταίου διατροφικού ερωτηματολογίου έως τις 31 Οκτωβρίου 2022, στην Αγγλία. 31 Ιουλίου 2021, στη Σκωτία· και 28 Φεβρουαρίου 2018, στην Ουαλία. Τα δεδομένα αναλύθηκαν από την 1η Μαΐου έως την 1η Αυγούστου 2023.

Στη μελέτη συμμετείχαν 127.830 άτομα μέσης ηλικίας 55 ετών, εκ των οποίων οι μισές ήταν γυναίκες. Κατά την παρακολούθηση περίπου 10,5 ετών, εμφανίστηκαν 4.459 (3,5%) περιστατικά χρόνιας νεφρικής νόσου.

Διαπιστώθηκε ότι:

• H κατανάλωση πάνω από 1 μερίδα αναψυκτικού με ζάχαρη την ημέρα (ένα μεγάλο ποτήρι 330 κ.εκ.) συσχετίστηκε με αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση χρόνιας νεφρικής νόσου κατά 19% (από 5-34%) σε σύγκριση με τη μη κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη.
• Ο κίνδυνος για όσους έπιναν ποτά με τεχνητά γλυκαντικά από 0 – 1 μερίδα την ημέρα 10% (από 1-20%) και για όσους έπιναν πάνω από μία μερίδα αναψυκτικών με τεχνητά γλυκαντικά την ημέρα, ήταν 26% (από 12-43%) σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν ποτά με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες.
• Αντίθετα, δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης φυσικού χυμού και της εμφάνισης ΧΝΝ (π.χ. για  πάνω από μία μερίδα την ημέρα, ο κίνδυνος ήταν γύρω στο 1%.

Η αντικατάσταση των ζαχαρούχων αναψυκτικών με αντίστοιχα που είχαν τεχνητά γλυκαντικά, δεν έδειξε καμία σημαντική διαφορά στον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας νεφρικής νόσου, ο οποίος κυμάνθηκε στο 3% περίπου.

Φυσικός χυμός ή νερό

Αντίθετα,  ο κίνδυνος για χρόνια νεφρική νόσο, μειώθηκε:

• κατά 7% με την αντικατάσταση 1 μερίδας ζαχαρούχου αναψυκτικού την ημέρα με φυσικό χυμό ή νερό και
• κατά 10% με την αντικατάσταση 1 μερίδας αναψυκτικού με τεχνητά γλυκαντικά ροφήματος με φυσικό χυμό ή νερό.

Παράλληλα οι ερευνητές διαπίστωσαν πως οι συμμετέχοντες που έπιναν πιο συχνά αναψυκτικά με ζάχαρη, ήταν νεότεροι και άντρες, είχαν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος και έτρωγαν περισσότερες θερμίδες και ζάχαρη από τους συμμετέχοντες που έπιναν λιγότερα αναψυκτικά με ζάχαρη. Επιπλέον, είχαν υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων και υψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (hsCRP).

Οι συμμετέχοντες με συχνή κατανάλωση αναψυκτικών με τεχνητά γλυκαντικά ήταν νεότερες γυναίκες με υψηλότερο ΔΜΣ σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που δεν έπιναν συχνά αναψυκτικά με τεχνητά γλυκαντικά. Όπως και στην προηγούμενη κατηγορία, όσοι έπιναν περισσότερα αναψυκτικά με τεχνητά γλυκαντικά κατανάλωναν περισσότερες θερμίδες, είχαν αυξημένα τριγλυκερίδια και hsCRP.

Οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν φυσικούς χυμούς είχαν υψηλότερη συνολική πρόσληψη ενέργειας και ζάχαρης, ήταν πιο συχνά άνδρες και είχαν σχετικά υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων από τους συμμετέχοντες με χαμηλότερη πρόσληψη φυσικών χυμών.