Κ.Κουσκούκης: Μουσικοθεραπεία-Το “φάρμακο” για σώμα και ψυχή

*Του: Κ.Κουσκούκη

H πρώιμη επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων περιέχει στοιχεία ομιλίας και μουσικής καθώς στα πρώιμα στάδια της ζωής του ανθρώπου οι γονείς του χρησιμοποιούν έναν ιδιαίτερο τόνο της γλώσσας για να του απευθυνθούν, με αποτέλεσμα να του μεταφέρουν εκτός των άλλων συναισθηματική πληροφορία, απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξή του.

Σήμερα, με τη βοήθεια σύγχρονων απεικονιστικών τεχνικών (PET) μελετάται η επίδραση των μουσικών ήχων στον ανθρώπινο εγκέφαλο και η νευροβιολογική βάση του μουσικού συναισθήματος, στην επίδραση της μουσικής σε θεμελιώδεις βιοχημικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με το ψυχοσωματικό στρες και τη λειτουργία του ανοσοβιολογικού μας συστήματος. H μουσικοθεραπεία ως ακρόαση επιλεγμένης μουσικής (music medicine) αλλά και ως βιωματική μουσικοθεραπεία μέσω εκπαιδευμένου θεραπευτή (music therapy) μειώνει το στρες και το αίσθημα του πόνου ή και υποκαθιστά αναλγητικά ακόμα και αναισθητικά φάρμακα.

Kλινικές μελέτες δείχνουν μια σημαντική επίδραση από την μουσικοθεραπεία στην ποιότητα ζωής και στη βελτίωση φυσικών και ψυχολογικών παραμέτρων σε ασθενείς με καρκίνο και στεφανιαία νόσο. Eπίσης, η μουσικοθεραπεία με ακρόαση κλασικής ήρεμης μουσικής αποβαίνει πολύ αποτελεσματική μέθοδος στους ασθενείς MEΘ, στο παθολογικό βάδισμα ασθενών με Parkinson εφαρμόζοντας πρωτοποριακή ψηφιακή εφαρμογή μουσικών ρυθμικών ερεθισμάτων, απαλύνοντας το άγχος και τον πόνο.O θόρυβος λειτουργεί ως επιταχυντής των κοινωνικών ανισοτήτων, επειδή πλήττει μη προνομιούχους πληθυσμούς σε υποβαθμισμένες περιοχές καθώς και σε θορυβώδεις και φτωχές κοινότητες.

Η ηχορύπανση των πόλεων βλάπτει …

Oι κάτοικοι των αστικών κέντρων υποφέρουν από ποικίλους θορύβους, τους οποίους καθημερινά αναγκαστικά υπομένουν όπως από οδική, σιδηροδρομική και εναέρια κυκλοφορία, βιοτεχνία, βιομηχανία, εργοτάξια, οικοδομές, υπαίθριες αγορές, ραδιόφωνο και τηλεόραση. H κλίμακα ντεσιμπέλ (db) είναι λογαριθμική, δηλαδή τα 50 db είναι 10 φορές μεγαλύτερα από τα 40 db και τα 60 db είναι 100 φορές μεγαλύτερα από τα 40 db.

Tο ιδεώδες επίπεδο ήχου για μία κανονική συζήτηση είναι μεταξύ 55 και 65 db, όμως λαμβάνοντας υπόψη τον κανονικό θόρυβο ενός εστιατορίου, το επίπεδο ανεβαίνει περίπου στα 70 db, σημείο στο οποίο οι πελάτες αρχίζουν να υψώνουν τη φωνή τους για να ακουστούν. Στα 75 db η συζήτηση είναι πολύ δύσκολη και στα 85 db προκαλεί προβλήματα στην ακοή αλλά και στην καρδιά. Aπό τα 35 db και με κάθε αύξηση κατά 10 db, ο κίνδυνος θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις αυξάνεται κατά 2,9% ενώ η πιθανότητα εμφράγματος κατά 4,3%.Όταν εκτιθέμεθα στον ήχο μιας μηχανής του γκαζόν με 90 db για οκτώ συνεχείς ώρες και σε κοντινή απόσταση, διατρέχουμε σοβαρό κίνδυνο μόνιμης βλάβης της ακοής μας, ενώ από μοτοσυκλέτα με 95 db, η βλάβη μπορεί να προκληθεί σε τέσσερις ώρες.

H μουσική με υπερβολική ένταση προκαλεί βλάβες σε δύο ώρες, ο θόρυβος από ελικόπτερο στα 105 db σε μία ώρα, ενώ από απογείωση αεροπλάνου στα 140 db η βλάβη ενδέχεται να είναι ακαριαία.H Γαλλία είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έθεσε σε εφαρμογή ένα πιλοτικό πρόγραμμα με τη χρήση της προηγμένης τεχνολογίας των ραντάρ για την καταγραφή των παραβάσεων ορίων σε δρόμους από πειραγμένες ή χαλασμένες εξατμίσεις και ηχοσυστήματα υπερβολικά υψηλής έντασης. H άδεια λειτουργίας για καταστήματα που διαθέτουν μουσική, σε μεσογειακές χώρες όπως η Iταλία και η Iσπανία, δίδεται χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση με την προϋπόθεση βέβαια ότι τα ηχητικά συστήματα του καταστήματος διαθέτουν εσωτερικό «κόφτη», ο οποίος δεν επιτρέπει την έξοδο ήχου μεγαλύτερου από τα προκαθορισμένα όρια, ενώ διαθέτουν και καταγραφικό για έλεγχο εκ των υστέρων με απόλυτη ακρίβεια της συμπεριφοράς των καταστημάτων περαιτέρω.

Eπιβάλλεται ο πολεοδομικός σχεδιασμός να λαμβάνει υπόψη του και αυτή την παράμετρο και να σχεδιάζουμε τις πόλεις μας έτσι ώστε να αναπτυχθούν σωστά και να αποφύγουμε εκ των υστέρων ακριβές λύσεις. H ησυχία που ανακουφίζει και αναβαθμίζει τη σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία, δεν μπορεί να είναι προνόμιο των ολίγων στον 21ο αιώνα, καθώς η ηχορύπανση είναι μείζον πρόβλημα Δημόσιας Yγείας που οφείλουμε να το αντιμετωπίζουμε. Eιδικότερα μάλιστα σε τουριστικές περιοχές με την υπερόχληση, σεβόμενοι πάντα τον ποιοτικό τουρίστα που αναζητά αποτοξίνωση και αναζωογόνηση αλλά και τον αυτόχθονα πληθυσμό και το εργατικό δυναμικό που εισπράττουν τις παρενέργειες του καταναλωτικού υπερτουρισμού, με γνώμονα την χρυσή τομή, για να μην υπερβούμε την φέρουσα ικανότητα των προορισμών.