Αρχική Special Topics Γιάννης Μανιάτης: Η Κλιματική Κρίση συνεχίζει (δυστυχώς) τη δική της πορεία

Γιάννης Μανιάτης: Η Κλιματική Κρίση συνεχίζει (δυστυχώς) τη δική της πορεία

Η απανθρακοποίηση του ηλεκτρισμού και των μεταφορών αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες στη μάχη κατά της Κλιματικής Κρίσης.

26 Μαρτίου 2023 - 19:06

Διαφήμιση

Του Γιάννη Μανιάτη

Από τη μια η Κίνα με τα τεράστια εργοστάσια άνθρακα που εκπέμπουν απίστευτες ποσότητες ρύπων και από την άλλη η Ελλάδα που από το 2014 κατέχει σημαντικές θέσεις στη συμμετοχή φωτοβολταϊκών κι αιολικών στην παραγωγή ηλεκτρισμού.

Οι μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι στρέφονται πλέον στις πράσινες επενδύσεις αλλά ταυτόχρονα, χρειάζεται και μια πραγματική αγροτική επανάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο, για να διαμορφωθεί ένα βιώσιμο σύστημα παραγωγής τροφίμων.

Το μεθάνιο στην ατμόσφαιρα είναι πάνω από 84 φορές πιο ισχυρό από το CO2, τα πρώτα 20 έτη και υπεύθυνο για το 30% της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας.

Οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις μεθανίου είναι 2.5 φορές περισσότερες σε σχέση με τα προ – βιομηχανικά επίπεδα. Τα ανθρακωρυχεία στην ΕΕ είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών μεθανίου στον ενεργειακό τομέα, με εκπομπές (943χιλ. τόνους) που ισοδυναμούν με 78 εκατ. τόνους ισοδύναμου CO2, περισσότερες από τις ετήσιες εκπομπές της Αυστρίας.

Πάνω από το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας παράγεται από εργοστάσια καύσης άνθρακα, μεγαλύτερη από τη συνολική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας των ΗΠΑ, από όλες τις πηγές. Η Κίνα κατέχει την 1^η παγκόσμια θέση εργοστασίων άνθρακα (1.109 Gigawatts), ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ (230.9 Gigawatts), την Ινδία (209.8 Gigawatts) και πολύ πιο πίσω απο Ιαπωνία, Ν. Αφρική, Ρωσία, Γερμανία, Ινδονησία κ.α.

Την περίοδο 2014-2015, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά εκτόξευσε την Ελλάδα στην 2η καλύτερη ευρωπαϊκή θέση (ποσοστό 7.52%), με 1^η την Ιταλία (ποσοστό 8.17%) και 3^ο το Λουξεμβούργο (ποσοστό 7.46%).

Το 2022 η χώρα βρίσκεται στην 3^η θέση (ποσοστό 12.62%), πριν την Ουγγαρία (ποσοστό 12.58%). Στις πρώτες θέσεις Λουξεμβούργο (20.17%) και Ολλανδία (14.35%). Την περίοδο 2014 -2015 το ποσοστό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά, τοποθετούσε την χώρα στην 8^η καλύτερη ευρωπαϊκή θέση (με ποσοστό 8.91%). Στην ίδια 8^η θέση βρίσκεται και σήμερα (με ποσοστό 20.71%).

To 2022 καταγράφηκαν πάνω από 1000 μοναδιαία συμβάντα εκπομπών μεθανίου: 559 από κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, 105 από ανθρακωρυχεία και 340 από τοποθεσίες απορριμμάτων – χωματερές, με σύνολο εκπομπών 65 εκατ. τόνους μεθανίου. Η έκρηξη του αγωγού Nord Stream (Σεπτ – Οκτ 2022) απελευθέρωσε 150 χιλ. τόνους μεθανίου, όσο μόνο οι ημερήσιες λειτουργίες πετρελαίου και φυσικού αερίου παγκοσμίως (χωρίς τις εκπομπές του άνθρακα).

Με τους σημερινούς ρυθμούς ζήτησης ενέργειας (2019), πετρέλαιο και άνθρακας παγκόσμια θα έχουν μικρή πτώση μέχρι το 2030, ενώ το φυσικό αέριο θα ακολουθήσει πορεία ανόδου (αύξηση 9,61%). Για το 2050, άνθρακας και πετρέλαιο, σε σχέση με το 2019, αναμένεται να εμφανίσουν μεγάλη πτώση (24,88% και 38,18% αντίστοιχα), ενώ αντίθετα, το φυσικό αέριο εκτινάσσεται στα 458PJ/ημέρα, δηλ. αύξηση 18,96%.

Από τους συνολικά 58 δισ. τόνους ετήσιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, οι 33 δισ. τόνοι CO2 σχετίζονται με την ενέργεια. Σημαντικές ποσότητες εκπομπών μεθανίου (84 φορές πιο επιβαρυντικό από το CO2) αναλογούν σε γεωργία και χωματερές, καθώς και σε αλλαγές χρήσεων γης.

Η απανθρακοποίηση του ηλεκτρισμού (κυρίως από άνθρακα) και των μεταφορών (κυρίως από πετρέλαιο) αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες στη μάχη κατά της Κλιματικής Κρίσης.

Οι κορυφαίες παγκόσμιες τράπεζες επενδύουν σε ενέργεια χαμηλών εκπομπών, μειώνοντας διαχρονικά τις επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα. Μέχρι το 2030 προβλέπεται ο δείκτης επένδυσης να είναι 4 προς 1 (χαμηλές εκπομπές προς ορυκτά καύσιμα). Η τράπεζα με τις μεγαλύτερες πράσινες επενδύσεις το 2021, ήταν η JPMorgan Chase με $42.3δισ. έναντι $56.9δισ. σε ορυκτά καύσιμα. Ακολουθούν Bank of America και Citigroup. Η τράπεζα με το μεγαλύτερο δείκτη (1.7) επενδύσεων στα πράσινα σε σχέση με τα ορυκτά, είναι η BNP Paribas.

Οι παγκόσμιες εκπομπές (κυρίως μεθάνιο) του αγροτικού τομέα αγγίζουν το 33% του συνόλου.

Κάθε χρόνο δαπανώνται $528δισ. δημόσιο χρήμα σε αγροτικές πρακτικές, που έχουν ζημιογόνες επιπτώσεις στο περιβάλλον και το κλίμα. Αντίθετα, απαιτούνται μόνο $300-350 δισ./έτος για την υλοποίηση πρακτικών μετασχηματισμού των συστημάτων τροφίμων σε φιλικά προς το περιβάλλον.

Από το 2019 καταγράφονται στην πόλη της Νέας Υόρκης, μπαταρίες που έχουν ‘’σκάσει’’, προκαλώντας τραυματισμούς και θανάτους. Από 28 συμβάντα φωτιάς σε μπαταρίες λιθίου με 16 τραυματισμούς το 2019, εκτινάσσονται το 2022, σε 216 συμβάντα (7πλασιασμός), με 147 τραυματισμούς (9πλασιασμός) και 6 θανάτους. Τους δύο πρώτους μήνες του 2023, έχουν ήδη παρατηρηθεί 30 συμβάντα, με 40 τραυματισμούς και 2 νεκρούς.

Σύμφωνα με το Seattle Subway (και όχι μόνο), για να μετακινηθούν 1.000 άτομα απαιτούνται 625 αυτοκίνητα ενώ, αντίθετα, στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, απαιτούνται μόλις 15 λεωφορεία, είτε ένας συρμός ΜΕΤΡΟ με 4 βαγόνια. Πέραν του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και της κυκλοφοριακής συμφόρησης που προκαλούν τα 625 ΙΧ, επιπλέον χρειάζονται για το παρκάρισμα τους, τόσο στην αφετηρία όσο και στον τελικό προορισμό, 40+40=80 στρέμματα πολύτιμου αστικού χώρου.

Οι παγκόσμιες τεκτονικές μετατοπίσεις…

Στις 15 Νοεμβρίου 2022, ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα 8 δισ.

Η Ινδία θα ξεπεράσει πληθυσμιακά την Κίνα το 2025, με κορύφωση το 2064 (1.7δισ. κατοίκους), όταν την ίδια περίοδο η Κίνα αναμένεται να έχει περίπου 1.2 δισ. κατοίκους. Το ασφαλιστικό σύστημα της Κίνας ήδη αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα. Στο τέλος του 2023, η ινδική οικονομία, θα είναι ίση με την οικονομία της Μεγ. Βρετανίας και κατά 20% μεγαλύτερη το 2027.