ΓΓΠΠ: Τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση πυρκαγιάς – Οδηγίες προφύλαξης

Ίσως δεν το φανταζόμασταν, όμως οι περισσότερες πυρκαγιές οφείλονται σε ανθρώπινη αμέλεια (μερικές φορές εγκληματική). Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να συμβάλει ενεργά στη μείωση των δασικών πυρκαγιών, τόσο μέσω της πρόληψης όσο και με την έγκαιρη προειδοποίηση των αρμόδιων αρχών σε περίπτωση φωτιάς.

Με σκοπό τη σωστή πληροφόρηση και ενημέρωση των πολιτών για την αποφυγή, πρόληψη και αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) έχει ξεκινήσει (όπως κάνει κάθε χρόνο) εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για το τι πρέπει να γίνεται σε περίπτωση πυρκαγιάς, αλλά και για το πώς να προφυλασσόμαστε από αυτήν.

Με ενημερωτικό υλικό και βίντεο, που έχουν αναρτηθεί τόσο στην ιστοσελίδα της όσο και στο Youtube, ενημερώνει για το πώς μπορούμε να προλάβουμε, αλλά και τι πρέπει να γίνει σε περίπτωση πυρκαγιάς, σε μία προσπάθεια ευαισθητοποίησης των πολιτών αλλά και για την αυτοπροστασία τους με τη λήψη όλων των απαραίτητων προληπτικών μέτρων.

Συγκεκριμένα η ΓΓΠΠ παρέχει οδηγίες για το τι πρέπει να έχει πάντα έτοιμο ο κάθε πολίτης, ώστε να φύγει γρήγορα και χωρίς καθυστέρηση από τον τόπο της πυρκαγιάς, τι πρέπει να κάνει ο ίδιος και τι απαγορεύεται για την προστασία του δάσους και την πρόληψη των πυρκαγιών, πώς πρέπει να αξιολογεί τον χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς και κυρίως πώς πρέπει να ενεργούν οι αγρότες, που πολλές φορές έχουν γίνει υπαίτιοι εκδήλωσης πυρκαγιών από αμέλεια.

Επιπλέον, ανάμεσα στις οδηγίες είναι και όλοι οι τρόποι επικοινωνίας των πολιτών με τη ΓΓΠΠ και τις Αρχές, γενικότερα, για άμεση πληροφόρηση.

Αιτίες των πυρκαγιών

Οι περισσότερες πυρκαγιές στα δάση προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες και από αυτές, ίσως οι πιο πολλές, από αμέλεια.

Οι πιο πολλές πυρκαγιές από αμέλεια οφείλονται σε:

• Πέταμα αναμμένων τσιγάρων και σπίρτων
• Άναμμα απρόσεκτα και εγκατάλειψη εστιών φωτιάς μέσα ή κοντά σε δάση.
• Καθάρισμα χωραφιών (κάψιμο καλαμιών, χόρτων κ.λπ.).
• Κάψιμο βοσκοτόπων
• Κάψιμο σκουπιδιών
• Σπινθήρες μηχανημάτων κ.λπ.

Συνέπειες των πυρκαγιών

Πυρκαγιά σημαίνει καταστροφή.

• Όταν όμως ένα δάσος καταστρέφεται έχουμε τεράστιες, ανεπανόρθωτες, ανυπολόγιστες συνέπειες στο περιβάλλον, στην οικονομία, στη ζωή μας.
• Υποβαθμίζεται γενικά το περιβάλλον, οι οικολογικές συνθήκες χειροτερεύουν και μπορούν να κάνουν δύσκολη τη δημιουργία και πάλι δασών και να επιφέρουν ανεπανόρθωτη και επικίνδυνη διατάραξη της βιολογικής ισορροπίας.
• Εγκαταλείπονται τα εδάφη στη διαβρωτική δράση των βροχών και στον κίνδυνο να παρασυρθούν προς τη θάλασσα.
• Δημιουργούνται χείμαρροι και ενισχύονται οι πλημμύρες.
• Μειώνεται η δυνατότητα των εδαφών να συγκρατήσουν τα νερά των βροχών και να εμπλουτίσουν τα υπόγεια νερά, τις πηγές και τα ποτάμια, με αποτέλεσμα τη λειψυδρία.
• Στερούμαστε την πολύτιμη ξυλεία και τα άλλα δασικά προϊόντα για πολλά χρόνια, μέχρι να ξαναγίνει – αν ξαναγίνει – το δάσος όπως ήταν πριν καεί.
• Δημιουργούνται διάφορα προβλήματα κοινωνικά, υγείας, εργασίας, αναψυχής κλπ.
• Επιβαρύνεται η οικονομία με τις τεράστιες δαπάνες κατάσβεσης και τις ανυπολόγιστες επίσης δαπάνες που απαιτούνται για την αποκατάσταση των ζημιών – όσων είναι δυνατές.

Πρόληψη των πυρκαγιών

• Ασφαλώς η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του μεγάλου κινδύνου που απειλεί τα δάση μας – των πυρκαγιών.
• Η πρόληψη των πυρκαγιών όμως συνδέεται με τις αιτίες που τις προκαλούν και βέβαια η αποφυγή τους αφορά στον καθένα.
• Είναι ανάγκη λοιπόν πέρα από τα προληπτικά μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία, ο καθένας να προσπαθεί ώστε να μη γίνει ποτέ πρόξενος πυρκαγιάς.
• Πιο συγκεκριμένα, με τις υποχρεώσεις που ορίζονται από τη σχετική νομοθεσία για τις δασικές πυρκαγιές θα πρέπει κυρίως:
• Να μην ανάβει ή να διατηρεί φωτιά για οποιοδήποτε σκοπό στο ύπαιθρο και μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις ή πλησίον τους και μέχρι απόσταση τριακοσίων μέτρων.
• Να μην πετά αναμμένα τσιγάρα μέσα στα δάση και στις δασικές εκτάσεις.
• Να μην καίει αγρούς ή αγροτικές εκτάσεις ή χορτολιβαδικά εδάφη όταν βρίσκονται μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις ή κοντά τους και μέχρις απόστασης τριακοσίων μέτρων κ.λπ. Γενικά δεν πρέπει να γίνεται χρήση της φωτιάς στο ύπαιθρο.
• Να μην τοποθετεί ή να εγκαταλείπει εύφλεκτες ύλες, άχρηστα είδη και απορρίμματα μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις και μέχρις απόστασης τριακοσίων μέτρων.

Όταν είσαι στο δάσος να θυμάσαι:

• Μια σπίθα φωτιάς μπορεί να φέρει την καταστροφή.
• Το πέταμα αναμμένου τσιγάρου ή το απρόσεκτο άναμμα φωτιάς μπορεί να γίνουν αιτία πυρκαγιάς.
• Έχεις υποχρέωση να εμποδίσεις κάθε ενέργεια που μπορεί να γίνει αιτία πυρκαγιάς.
• Με λίγη προσοχή μπορούμε να σώσουμε τα δάση από την καταστροφή.

Κατάσβεση των πυρκαγιών

• Μπροστά σε μια πυρκαγιά δεν πρέπει να στεκόμαστε αδιάφοροι, διότι έτσι γινόμαστε συνυπαίτιοι της καταστροφής.
• Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι έχει τεράστια σημασία η επέμβαση για την κατάσβεση να γίνει όσο το δυνατόν πιο σύντομα, προτού η φωτιά επεκταθεί, προτού να είναι αργά.
• Η προσπάθεια για την αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς θα είναι τόσο αποτελεσματικότερη όσο πιο γρήγορα βρεθούμε κοντά στη φωτιά – όσο πιο έγκαιρα γίνει η επέμβαση για την κατάσβεση.
• O πιο απλός τρόπος για να σβήσουμε τη φωτιά είναι να χρησιμοποιήσουμε κλαδιά με τα οποία χτυπάμε τις φλόγες στη βάση τους – στη ρίζα τους.
• Ακόμα μπορούμε να ρίξουμε χώμα ή νερό αν υπάρχει, άλλα αντικείμενα (π.χ. ρούχα) ή ν’ ανοίξουμε και αντιπυρικές ζώνες μπροστά ή λοξά στο μέτωπο της φωτιάς – προς την κατεύθυνση που προχωράει η φωτιά.
• Θα πρέπει να χτυπάμε τη φωτιά κατά μέτωπο, αν μας το επιτρέπουν οι φλόγες και ο καπνός να πλησιάσουμε. Διαφορετικά τη χτυπάμε από τα πλάγια προχωρώντας προς το μέτωπο. Παράλληλα προσέχουμε να μην αφήνουμε τυχόν μεμονωμένες εστίες που μπορούν να εξελιχθούν επικίνδυνα, χωρίς να τις σβήσουμε τελείως.
• Αν στο μεταξύ έχουν έρθει οι αρμόδιες υπηρεσίες Δασοπυρόσβεσης (όπως Πυροσβεστική Υπηρεσία, Πυροσβεστικά αεροπλάνα, Στρατός κλπ.) δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τη φωτιά, διότι η βοήθεια όλων μέχρι το τελικό σβήσιμο είναι πολύτιμη.
• Αλλά και μετά την κατάσβεση και προτού εγκαταλείψουμε τον τόπο της φωτιάς πρέπει να ελέγξουμε καλά όλη την περιοχή και προπαντός το όριο της καμένης έκτασης για τυχόν εστίες που πολλές φορές δε φαίνονται από μακριά, ώστε ν’ αποφύγουμε τον κίνδυνο της αναζωπύρωσης και μιας νέας πυρκαγιάς.
• Είναι λοιπόν φανερό πως για ν’ αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά οι πυρκαγιές είναι απαραίτητο, στην προσπάθεια του Κράτους, να προστεθεί και η συμμετοχή όλων

Αν βρίσκεστε στην ύπαιθρο

• Μην καίτε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά κατά τους θερινούς μήνες.
• Μην ανάβετε υπαίθριες ψησταριές στα δάση ή σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα το καλοκαίρι.
• Αποφύγετε εργασίες που ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά (π.χ. ηλεκτροκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου που δημιουργεί σπινθήρες).
• Μην πετάτε αναμμένα τσιγάρα.
• Μην αφήνετε τα σκουπίδια στο δάσος. Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης.
• Σεβαστείτε τα απαγορευτικά πρόσβασης σε περιόδους υψηλού κίνδυνου.

 Αν το σπίτι σας βρίσκεται μέσα ή κοντά σε δάσος

• Δημιουργείστε μια αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι καθαρίζοντας σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων τα ξερά χόρτα και φύλλα, τις πευκοβελόνες και τα κλαδιά.
• Κλαδέψτε τα δένδρα μέχρι το ύψος των 3 μέτρων, ανάλογα με την ηλικία και την κατάστασή τους.
• Απομακρύνετε τα ξερά κλαδιά από τα δένδρα και τους θάμνους.
• Μην αφήνετε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια του σπιτιού. Κλαδέψτε τα αφήνοντας απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι.
• Αραιώστε τη δενδρώδη βλάστηση έτσι ώστε τα κλαδιά του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του άλλου. Για ακόμη μεγαλύτερη προστασία απομακρύνουμε τη δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση γύρω από το κτίσμα σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων εφόσον οι εργασίες καθαρισμού της φυσικής βλάστησης που επιβάλλονται για την προστασία των κτιρίων δεν προσκρούουν σε καμία περίπτωση στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
• Μην τοποθετείτε πλαστικές υδρορροές ή σωλήνες στους τοίχους του σπιτιού.
• Μην τοποθετείτε παραθυρόφυλλα από εύφλεκτα υλικά στα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες.
• Φροντίστε ώστε τα καλύμματα στις καμινάδες και τους αεραγωγούς του σπιτιού να είναι από άφλεκτο υλικό ώστε να μην διεισδύσουν σπίθες.
• Μην αποθηκεύετε εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι.
• Τοποθετείτε τα καυσόξυλα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
• Μην κατασκευάζετε ακάλυπτες δεξαμενές καυσίμου κοντά στο σπίτι.
• Προμηθευτείτε τους κατάλληλους πυροσβεστήρες και φροντίζετε για τη συντήρησή τους.
• Εξοπλιστείτε με σωλήνα ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε.
• Εξοπλιστείτε με μια δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένα σωλήνα νερού.

Μόλις αντιληφθείτε μια πυρκαγιά

• Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στην Πυροσβεστική Υπηρεσία (τηλ.199) και δώστε σαφείς πληροφορίες για:
  –   την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρίσκεστε,
  –   την τοποθεσία, το ακριβές σημείο και την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
  –   το είδος της βλάστησης που καίγεται.

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση πυρκαγιάς

Αν η πυρκαγιά πλησιάζει στο σπίτι σας

• Διατηρείστε την ψυχραιμία σας.
• Μεταφέρετε όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτιρίου σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
• Κλείστε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες κλπ.) έτσι ώστε να μην διεισδύσουν οι καύτρες στο εσωτερικό του σπιτιού.
• Κλείστε τις παροχές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το σπίτι.
• Μαζέψτε τις τέντες στα μπαλκόνια και στα παράθυρα.
• Διευκολύνετε την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων ανοίγοντας την πόρτα του κήπου.
• Τοποθετείστε σκάλα στην εξωτερική πλευρά του σπιτιού, αντίθετα από την κατεύθυνση της πυρκαγιάς ώστε να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη στέγη.
• Συνδέστε τους σωλήνες ποτίσματος και απλώστε τους ώστε να καλύπτεται η περίμετρος του σπιτιού.
• Αν η ορατότητα είναι μειωμένη, ανάψτε τα εσωτερικά και τα εξωτερικά φώτα του για να γίνεται ορατό μέσα από τους καπνούς.

Μόλις περάσει η πυρκαγιά

• Βγείτε από το σπίτι και σβήστε αμέσως τις μικροεστίες που απομένουν.
• Ελέγξτε για τουλάχιστον 48 ώρες, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την περίμετρο και τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων.

Αν η πυρκαγιά έχει φτάσει στο σπίτι σας

• Μην εγκαταλείπετε το κτίριο εκτός αν η διαφυγή σας είναι πλήρως εξασφαλισμένη.
• Μην μπαίνετε μέσα σε αυτοκίνητο. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα σπίτι κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη σε ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται σε καπνούς και φλόγες.
• Αν παραμείνετε στο σπίτι:
  –  Κλείστε καλά τις πόρτες και τα παράθυρα.
  –  Φράξτε τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει μέσα ο καπνός.
  –  Απομακρύνετε τις κουρτίνες από τα παράθυρα.
  –  Μεταφέρετε στο εσωτερικό των δωματίων τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες.
  –  Κλείστε τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
  –  Γεμίστε την μπανιέρα, τους νιπτήρες και τους κουβάδες με εφεδρικό νερό.
  –  Συγκεντρωθείτε όλοι μαζί σε ένα δωμάτιο.
  –  Φροντίστε να υπάρχει φακός και εφεδρικές μπαταρίες μαζί σας σε περίπτωση διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος.
• Αν το σπίτι σας είναι ξύλινο αναζητείστε καταφύγιο σε κτιστό σπίτι.
• Αν διαταχθεί οργανωμένη απομάκρυνση από την περιοχή ακολουθείστε πιστά τις οδηγίες των Αρχών και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.

Δείτε επίσης: Οδηγίες προστασίας και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών

Με πληροφορίες από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας