Η σημασία που αποδίδει η Κίνα στην παραπέρα ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων με την Ελλάδα, αλλά και οι ανταγωνισμοί που πυροδοτούν τα επενδυτικά σχέδια των Κινέζων στο εσωτερικό της ΕΕ και ευρύτερα, αποτυπώνονται στα «απόνερα» της πρόσφατης επίσκεψης του Ελληνα ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά στο Πεκίνο.
Στη διάρκεια της επίσκεψης υπογράφτηκε «Μνημόνιο Κατανόησης» για τις διμερείς σχέσεις και τη συνεργασία των δύο χωρών, ειδικότερα στην προώθηση του κινεζικού επενδυτικού σχεδίου «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος» (One Belt One Road – OBOR).
Σύμφωνα με το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών, η Ελλάδα είναι «φυσικός συνεργάτης» της Κίνας στην κατασκευή του «ΟBOR», με εμβληματική υποδομή το λιμάνι του Πειραιά, ως «σημαντικό σημείο συνάντησης του Δρόμου του Μεταξιού και του Ναυτικού Δρόμου του Μεταξιού». Οι Κινέζοι θεωρούν ότι το λιμάνι αποτελεί «μοντέλο» πάνω στο οποίο θα βασιστεί η περαιτέρω συνεργασία των δυο χωρών…
Χαρακτηριστικό είναι επίσης το άρθρο που δημοσίευσε ο κινεζικός ενημερωτικός ιστότοπος «china.org.cn»1, υπό τον τίτλο «Η αρμονική εξέλιξη των ελληνοκινεζικών σχέσεων». Οπως σημειώνεται, οι συναντήσεις που πραγματοποίησε ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών «αντικατοπτρίζουν το εξαιρετικό επίπεδο στο οποίο βρίσκονται οι ελληνοκινεζικές σχέσεις», ενώ σε σχέση με το «μνημόνιο κατανόησης» που υπέγραψε με τον Κινέζο ομόλογό του, αναφέρεται ότι «η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα της ΕΕ που υπογράφει ένα τέτοιου είδους έγγραφο».
Στο άρθρο αποτίμησης της επίσκεψης του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, γίνεται ακόμη αναφορά στις «συνεχείς επενδύσεις» της κινεζικής εταιρείας «Cosco» στο λιμάνι του Πειραιά κατά τα τελευταία χρόνια, οι οποίες «το έχουν μετατρέψει σε έναν από τους μεγαλύτερους διαμετακομιστικούς κόμβους της Μεσογείου, καθώς όλο και περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες το αξιοποιούν αντί των παλιότερων δρομολογίων που κατηύθυναν τα φορτία των πλοίων προς τα λιμάνια της Βορείου Ευρώπης».
Ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της ΕΕ
Στις αναφορές τους για την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων με την Ελλάδα και ευρύτερα με χώρες της ΕΕ, Κινέζοι αξιωματούχοι κάνουν ευθείες αναφορές στον ανταγωνισμό που οξύνεται με τις ΗΠΑ, καθώς «αυξάνονται οι μονομερείς προσεγγίσεις και ο προστατευτισμός», με αποτέλεσμα οι διμερείς συμφωνίες που συνάπτονται στο πλαίσιο του «ΟBOR», να αποτελούν ένα σημαντικό σύμβολο στην «πολυμερή προσέγγιση», την απελευθέρωση και διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου και των επενδύσεων.
Από το κάδρο δεν λείπουν ωστόσο οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ από την επιταχυνόμενη κινεζική διείσδυση.
Γράφει για παράδειγμα ο ιστότοπος «china.org.cn», ότι η εμβάθυνση της ελληνοκινεζικής συνεργίας που επιταχύνεται τα τελευταία χρόνια σε διάφορους τομείς, προκαλεί «σκεπτικισμό» στην «ηγεμονεύουσα στην Ευρώπη δύναμη, Γερμανία», με το αιτιολογικό ότι «υπονομεύει τη συλλογική πολιτική της ΕΕ έναντι της Κίνας».
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, παρά το γεγονός ότι η Γερμανία «επωφελείται η ίδια από τη στρατηγική της συνεργασία με την Κίνα σε όλα τα επίπεδα, την ίδια στιγμή καλλιεργεί ένα κλίμα αποτροπής ανάλογης συνεργασίας από άλλες χώρες της ΕΕ, προσπαθώντας να δημιουργήσει έναν μηχανισμό παρεμπόδισης των κινεζικών επενδύσεων»…
Γερμανικές ενστάσεις
Προς επίρρωση των παραπάνω, η γερμανική «Frankfurter Allgemeine Zeitung» (FAZ) σε άρθρο με τίτλο «Αρμονία σε στιλ Πεκίνου», στις 29 Αυγούστου, παρατηρεί ότι «η Ελλάδα θέλει να συνεργαστεί με την Κίνα στον νέο Δρόμο του Μεταξιού κι αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη στάση της ΕΕ». Η εφημερίδα τονίζει ότι «τα κράτη της ΕΕ είχαν συνεννοηθεί να μην το ξανακάνουν. Παρ’ όλα αυτά η Ελλάδα υπέγραψε τώρα μια δήλωση προθέσεων με την Κίνα για τον νέο Δρόμο του Μεταξιού. Με αυτόν τον τρόπο η Αθήνα διαχωρίζει τη θέση της από την ομοφωνία που είχαν επιτύχει οι πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ στο Πεκίνο, με εξαίρεση την Ουγγαρία, τον περασμένο Μάρτη».
Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι οι πρεσβευτές της ΕΕ είχαν ζητήσει ανάμεσα σε άλλα «ενιαία στάση των κρατών – μελών απέναντι στο μνημόνιο συνεργασίας με την Κίνα», ενώ ειδικά για το κείμενο που υπέγραψε ο Ν. Κοτζιάς, σημειώνει ότι «έχει υπαγορευτεί λέξη προς λέξη από το Πεκίνο και δεν είναι διαπραγματεύσιμο». Το δημοσίευμα παρατηρεί ότι «η Ελλάδα είχε υποχωρήσει και στο παρελθόν στις κινεζικές διαθέσεις» και καταλήγει τονίζοντας ότι «η Ελλάδα έχει επωφεληθεί περισσότερο από πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη από τη συνεργασία με την Κίνα»…
Η απάντηση της Ελλάδας
Οι επισημάνσεις της FAZ προκάλεσαν την αντίδραση του ελληνικού ΥΠΕΞ. Ο Ελληνας πρέσβης στη Γερμανία, κ. Δασκαρόλης απέστειλε επιστολή στην εφημερίδα, με τίτλο «Η Ελλάδα έχει μια πολιτική προσανατολισμένη σε αξίες», το περιεχόμενο της οπoίας δημοσιοποιεί σήμερα στο σύνολό της το ecozen.gr
Συγκεκριμένα γράφει: «Για μια ακόμη φορά, δημοσίευμα της εφημερίδας σας αναφορικά με τις διμερείς σχέσεις της Ελλάδος με την Κίνα προκαλεί απογοήτευση και προβληματισμό. Η έκθεση των επικεφαλής των διπλωματικών αποστολών των κρατών-μελών της ΕΕ στο Πεκίνο, στην οποία αναφέρεται η συντάκτης σας, δεν υιοθετήθηκε ποτέ, δεδομένου ότι, όπως όλοι γνωρίζουν, απαιτείται ομοφωνία για την υιοθέτησή τους. Ως εκ τούτου, ημομφή ότι η Ελλάδα παρέκκλινε από μια υποτιθέμενη συμφωνία, είναι τουλάχιστον παραπλανητική, αν όχι κακόβουλη. Οπως η συντάκτης σας αναμφίβολα γνωρίζει, οι εκθέσεις που αποστέλλονται, τακτικά ή και σε έκτακτες περιπτώσεις, στις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ στις Βρυξέλλες έχουν χαρακτήρα ενημερωτικό, ενίοτε εισηγητικό και, πάντως, δεν αποτελούν έγγραφα που καθορίζουν πολιτικές. Αυτές, καλώς ή κακώς, χαράσσονται στις πρωτεύουσες. Τα ανωτέρω συνιστούν βασικές γνώσεις για κάποιον που ασχολείται με τα κοινοτικά».
Και συνεχίζει: «Η παραπληροφόρηση, πάντως, δεν εκθέτει με κανένα τρόπο μια κυρίαρχη χώρα, η οποία, χωρίς να υπόκειται στους πολύ-επίπεδους ανταγωνισμούς με την Κίνα, που έχουν ορισμένοι ισχυροί εταίροι της στην ΕΕ,έχει κάθε νομικό και ηθικό δικαίωμα να προάγει τα συμφέροντά της κατά τον τρόπο που η ίδια κρίνει προσφορότερο, πάντοτε βεβαίως εντός του πλαισίου αρχών και κανόνων της ΕΕ, που διέπουν τις οικονομικές σχέσεις των κρατών-μελών με τρίτες χώρες».
Χαρακτηρίζει, εξάλλου, «άκρως απαράδεκτο» τον ισχυρισμό ότι «ο διμερής χαρακτήρας της συμφωνίας “προκαλεί προβληματισμό”». «Πού, αλήθεια, προκαλείται ο προβληματισμός αυτός;», διερωτάται ο πρέσβης. «Υπενθυμίζω ότι 17 ευρωπαϊκά κράτη, επτά εκ των οποίων είναι κράτη-μέλη της ΕΕ, έχουν μέχρι σήμερα συνυπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης με την Κίνα, στο πλαίσιο του OBOR, αναβαθμίζοντας την οικονομική τους συνεργασία με την ασιατική χώρα.
»Και ο πλέον καλόπιστος αναγνώστης μπορεί άκοπα να συναγάγει ότι ο “προβληματισμός” θα πρέπει να αφορά περισσότερο εκείνες τις χώρες, που εδώ και καιρό απορροφούν τη μερίδα του λέοντος των κινεζικών επενδύσεων στην ΕΕ. Η Ελλάδα όμως απορροφά λιγότερο από το 1% των επενδύσεων αυτών.
»Στον αντίποδα, οι βασικές χώρες προορισμού για τις κινεζικές επενδύσεις είναι: η Μεγάλη Βρετανία (23,3%), η Γερμανία (18,5%), η Ιταλία (12,7%) και η Γαλλία (11,3%).
»Ειδικά σε ό,τι αφορά τη Γερμανία, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος, με όγκο συναλλαγών που ξεπερνά τα 170 δις. Ευρώ ετησίως. Παραβλέποντας η αρθρογράφος σας αυτά τα δεδομένα, ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα επωφελείται της συνεργασίας με την Κίνα “περισσότερο από πολλά άλλα ευρωπαϊκά κράτη”.
Μήπως, λοιπόν, το γεγονός ότι το λιμάνι του Πειραιά εξελίσσεται σε κομβικό κέντρο μεταφόρτωσης της Μεσογείου δεν αποτελεί στην πραγματικότητα πρόβλημα για την ΕΕ, όπως ισχυρίζεται η εφημερίδα σας, αλλά περισσότερο πρόβλημα άλλων, ανταγωνιστικών στην προκειμένη περίπτωση, εμπορικών λιμένων της Ευρώπης; Οι αστήρικτοι υπαινιγμοί της FAZ περί δήθεν διασύνδεσης των ελληνοκινεζικών σχέσεων με τη στάση της χώρας μου επί διαφόρων ζητημάτων, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τα σύνορα στη Νότια Σινική Θάλασσα συνιστούν διαστρέβλωση της πραγματικότητας και δεν περιποιούν τιμή στην έγκριτη εφημερίδα σας», καταλήγει η επιστολή.
ΗΠΑ: «Η Γερμανία πράττει όσα υποστηρίζει;»
Σημειωτέον, μια αντίστοιχη εικόνα δίνει ανάλυση του αμερικανικού κέντρου εξωτερικών αναλύσεων «National Interest» που επιχειρεί μια αποτίμηση των επιδιώξεων της Κίνας στην Ανατολική και Νότια Ευρώπη, με τίτλο «Γιατί η Κίνα ερωτοτροπεί με την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη».
Πέρα απ’ όλα τα άλλα, αναφέρεται στην ελληνοκινεζική συνεργασία και υπενθυμίζει τη δήλωση της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκ. Μέρκελ, η οποία είπε ότι η ΕΕ «πρέπει να μιλάει με την Κίνα με μία φωνή». Σημειώνει επίσης τη γενικότερη «ενόχληση» της Γερμανίας για τη διαφοροποίηση της Ελλάδας, αλλά και άλλων χωρών της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης – Κροατία, Τσεχία, Ουγγαρία – από την κοινή στάση που προωθεί το Βερολίνο.
Ωστόσο, θέτοντας το «ρητορικό ερώτημα» «η Γερμανία πράττει όσα υποστηρίζει;», παραθέτει τις αλλεπάλληλες επισκέψεις της Μέρκελ στο Πεκίνο από όταν αναδείχτηκε στην καγκελαρία, 11 στο σύνολο από το 2005, αλλά και τη γενικότερη αναβαθμισμένη σχέση που αναπτύσσει σε όλα τα επίπεδα κατά τα τελευταία χρόνια.
Ειδικά για το ζήτημα των επενδύσεων, υπενθυμίζει ότι ο μεγαλύτερος όγκος των άμεσων κινεζικών επενδύσεων στην ΕΕ κατευθύνεται προς χώρες της Δυτικής Ευρώπης και συγκεκριμένα 73 δισ. δολάρια στο Ην. Βασίλειο, 37,5 δισ. δολάρια στη Γερμανία και 22 δισ. στη Γαλλία, όταν την ίδια περίοδο καμία άλλη χώρα της Κεντροανατολικής Ευρώπης δεν έχει δεχτεί πάνω από 10 δισ. δολάρια.
Είναι φανερό ότι στο τρίγωνο ΗΠΑ – Κίνα – ΕΕ ο ανταγωνισμός μεγαλώνει, όπως και στο εσωτερικό της ΕΕ, καθώς χώρες με ισχυρό οικονομικό και γεωπολιτικό εκτόπισμα, όπως η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες, επιδιώκουν να διαπραγματεύονται αυτοτελώς με την Κίνα, για λογαριασμό των δικών τους επιχειρηματικών ομίλων, ιδιαίτερα στις συνθήκες που δημιουργούν ο προστατευτισμός και η επαναδιαπραγμάτευση των σχέσεων με τις ΗΠΑ.
με Αριθμό Μητρώου 12691
