Η ενέργεια των έξι νεαρών Πορτογάλων να στραφούν κατά 32 ευρωπαϊκών χωρών, αποτελεί την πρώτη υπόθεση για το κλίμα που γίνεται δεκτή από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ).
Σύνταξη:ecozen.gr
Ως παράδειγμα των συνεπειών αυτών των ακραίων συνθηκών, οι νεαροί αναφέρουν στην προσφυγή τους τις δασικές πυρκαγιές που σκότωσαν περισσότερους από 120 ανθρώπους το 2017 στην περιοχή της Λεϊρία, όπου ζουν τέσσερις από τους ενάγοντες, ενώ οι άλλοι δύο, που ζουν στη Λισαβόνα, επισήμαναν τη ζέστη του Αυγούστου του 2018, όταν σημειώθηκε νέο ρεκόρ θερμοκρασίας 44 βαθμών.
Νομικές ομάδες από 32 ευρωπαϊκά κράτη σκοπεύουν να καταρρίψουν στις 27 Σεπτεμβρίου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τις κατηγορίες για έλλειψη δέσμευσης για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης.
«Αυτή είναι πραγματικά μια περίπτωση Δαβίδ εναντίον Γολιάθ, είναι άνευ προηγουμένου όσον αφορά την κλίμακα ή τις συνέπειες», δήλωσε ο Gearóid Ó Cuinn, επικεφαλής του Παγκόσμιου Δικτύου Νομικής Δράσης (GLAN), που προσφέρει νομική υποστήριξη στους νέους.
Ο Viriato Soromenho-Marques, καθηγητής πανεπιστημίου και αρθρογράφος της DN, υποθέτει ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων “ευαισθητοποιήθηκε” από το γεγονός ότι οι νεαροί προσφεύγοντες παρουσίασαν συγκεκριμένα στοιχεία, όπως “οι βίαιες πυρκαγιές” και η υπερθέρμανση του πλανήτη στην κρίσιμη περιοχή όπου ζουν. Στην ουσία, παραδέχεται, είναι ένας τρόπος να τονιστεί ότι “αυτό που διακυβεύεται είναι διάφορα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη ζωή των μελλοντικών γενεών”.
Η καταγγελία ισχυρίζεται ότι οι συγκεκριμένες κυβερνήσεις δεν θεσπίζουν βαθιές και επείγουσες περικοπές στις εκπομπές ρύπων, “απαραίτητες για τη διασφάλιση του μέλλοντος των νεαρών εναγόντων”, υποδεικνύοντας ως υπεύθυνες χώρες την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Κύπρο, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τη Λετονία, τη Μάλτα, τις Κάτω Χώρες, τη Νορβηγία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, την Ισπανία, τη Σουηδία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Τουρκία και την Ουκρανία.
Οι στοχευόμενες χώρες αμύνονται, αναφέροντας τις αναφερόμενες επιπτώσεις ως «κερδοσκοπικές» (Γερμανία) ή «καθαρά υποθετικές» (Βέλγιο), υποστηρίζοντας ότι οφείλονται στο «κλιματικό hot spot» που είναι η Νότια Ευρώπη και η περιοχή της Μεσογείου.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες στις οποίες είχε πρόσβαση η πορτογαλική εφημερίδα PÚBLICO, η Εσθονία και το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός από την τοποθεσία των χωρών που έχουν πληγεί περισσότερο, δεν θεωρούν ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να παρουσιάζουν πρόσθετες δυσκολίες για τους αιτούντες πέρα από αυτές που αντιμετωπίζουν ήδη.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της πορτογαλικής εφημερίδας PÚBLICO,με αφορμή την προσφυγή “η Ελλάδα, μια χώρα που καταστράφηκε από τις πυρκαγιές που σημειώθηκαν το περασμένο καλοκαίρι (σ.σ το καλοκαίρι 2023) προχωρά παραπέρα, παρατηρώντας ότι «οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα την ανθρώπινη ζωή ή υγεία».
Η περίπτωση της Πορτογαλίας
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, στην περίπτωση της Πορτογαλίας, τα ζητήματα που εγείρονται χαρακτηρίζονται ως «απλές υποθέσεις ή κενές υποθέσεις», οι οποίες δεν παρουσιάζονται «με πειστικό τρόπο, ούτε με στέρεες τεκμηριωμένες πληροφορίες» και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Δράσης για το Κλίμα εγγυάται ότι θα ενεργήσει ανάλογα «συμμόρφωση με τις διεθνείς της υποχρεώσεις ως προς αυτό».
Το πορτογαλικό κράτος καταλήγει, με βάση νομικά επιχειρήματα, όπως και άλλα κράτη, ότι «η υπόθεση αυτή πρέπει να θεωρηθεί απαράδεκτη και πρέπει να απορριφθεί».
Ο André dos Santos Oliveira, 15 ετών, σχεδόν θρηνούσε σε μια τηλεφωνική συνομιλία με την Azul (περιβαλλοντικό τμήμα της εφημερίδας PÚBLICO) ότι είχαν δώσει στις κυβερνήσεις μια «δεύτερη ευκαιρία» και ότι η πορτογαλική κυβέρνηση χρησιμοποιεί αυτά τα «αντεπιχειρήματα». «Είναι λυπηρό» και «λίγο συγκαταβατικό», είπε. Στο πλευρό του η αδελφή του Σοφία, 18 ετών που μόλις μπήκε στο πανεπιστήμιο, σχολιάζει ότι δεν θα είναι εύκολος αγώνας, αλλά τονίζει τη σημασία που έδωσε το δικαστήριο στις φωνές τους.
Όπως υποστήριζαν σε τοπικές εφημερίδες, “ο χρόνος αναμονής για την ακρόαση της απόφασης θα είναι αναμενόμενα μεγάλος, καθώς το ΕΔΔΑ χρειάζεται, κατά μέσο όρο, από εννέα έως 18 μήνες για να εκδώσει τις αποφάσεις του.
Ο Armando Rocha, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Universidade Católica Portuguesa είχε υποστηρίξει όταν έγινε γνωστή η προσφυγή ι ότι δεν είναι ακόμα σαφές εάν, στην πραγματικότητα, «υπάρχει οποιαδήποτε υποχρέωση των κρατών να μειώσουν τα αέρια του θερμοκηπίου». Το συμπέρασμα που συνάγεται είναι ότι τα δικαστήρια μπορεί να μην είναι «το καλύτερο μέρος για αυτήν την αντιδικία για το κλίμα».
Πάντως η έκβαση άλλων παρόμοιων περιπτώσεων, που θεωρούνται ως παράγοντες αλλαγής στον αγώνα για το κλίμα, δεν είχε τον επιθυμητό αντίκτυπο στην προώθηση της αλλαγής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ακόμα κι έτσι, η παραπομπή της υπόθεσης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η απόφαση να δοθεί προτεραιότητα στην ανάλυση της υπόθεσης υπόσχεται να ταράξει τα νερά και, κυρίως, να προσελκύσει ολοένα και περισσότερο την προσοχή σε έναν αγώνα που θεωρείται προτεραιότητα, με τον χρόνο να τελειώνει για την επίτευξη του στόχου.
με Αριθμό Μητρώου 12691
