Οι μωβ μέδουσες επέστρεψαν φέτος αφού…ξύπνησαν νωρίτερα, κάτι που οι επιστήμονες αποδίδουν στην κλιματική αλλαγή.Οι «κουρσάροι» των ελληνικών θαλασσών που έφεραν πονοκέφαλο στους λουόμενους το περσινό καλοκαίρι, Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις επιστημόνων που επικαλείται το MEGA, η θερμοκρασία της θάλασσας είναι αυξημένη φέτος κατά έναν βαθμό Κελσίου και κατά 1.5 βαθμό η θερμοκρασία στη στεριά. Το φαινόμενο αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την κλιματική αλλαγή.
Σύνταξη: ecozen.gr
Οι μωβ μέδουσες θεωρούνται από τα πιο επικίνδυνα είδη μεδουσών στη Μεσόγειο. Το τσίμπημά τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν, επομένως οι λουόμενοι θα πρέπει να είναι πολύ καλά ενημερωμένοι σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση τσιμπήματος.
Η… ταυτότητα της μωβ μέδουσας
Η μωβ μέδουσα (Pelagia noctiluca) είναι πελαγικό είδος και ζει σε τροπικά νερά.
Εντοπίζεται σε βάθη από 0 μέχρι 1600 μέτρα. Μέγιστο μήκος τα 12 εκατοστά σε διάμετρο με 4 πλοκάμια τροφής και 8 πλοκάμια (νηματοκλωστές) περιμετρικά της καμπάνας όπου αυτό το μήκος των πλοκαμιών μπορεί να φτάσει μέχρι 10 μέτρα (Perseus, Sterrer 1986) όταν τα απλώνουν για να τραφούν, ενώ όταν είναι νεαρές οι μέδουσες αυτά τα πλοκάμια δεν είναι μακρύτερα από τα πλοκάμια τροφής. Μπορεί να έχουν αναφερθεί ότι φτάνουν μέχρι 10 μέτρα, αλλά σπάνια τα βλέπουμε πάνω από 2 μέτρα. Κυρίως τρέφεται με σάλπες, διάφορα χιτωνοφόρα, πλακτονικά καρκινοειδή και αυγά ψαριών.
Οι μεγαλύτεροι φυσικοί θηρευτές της μέδουσας είναι η Δερματοχελώνα, η Καρέτα καρέτα, ο Τόνος, ο Ξιφίας και το Φεγγαρόψαρο. Όταν είναι νεαρή το χρώμα της είναι πορτοκαλό – καφέ και όταν ενηλικιώνεται παίρνει το έντονο πορφυρό-μωβ χρώμα.
Συνοπτικά η εμφάνιση των μωβ μεδουσών για το 2022
Ο χάρτης παρακάτω απεικονίζει τις καταγραφές που ανέβασαν στο iNaturalist ευαισθητοποιημένοι πολίτες που εντόπισαν τις μωβ μέδουσες Όπως αναφέρει και ο ιστότοπος σαφώς και υπήρχαν πολλές περισσότερες θεάσεις μωβ μεδουσών, μιας και αρκετός κόσμος δεν ανεβάζει τις καταγραφές στο iNaturalist.
Το 2022, το Αιγαίο ήταν το 2ο καλοκαίρι (μιας και η έξαρση ξεκίνησε τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου του 2020) που είχε να αντιμετωπίσει τις μωβ μέδουσες, ενώ το Ιόνιο ήταν το 1ο καλοκαίρι που είχε να αντιμετωπίσει μια έξαρση μωβ μεδουσών. Όπως εξηγούν οι υπεύθυνοι “η έξαρση διέφερε από του Αιγαίου μιας και είδαμε μια τεράστια μετακίνηση τον χειμώνα του 2021-2022 από Ισπανία προς Γαλλία, Ιταλία και Μάλτα και έπειτα φαίνεται πως ίσως από εκεί μας προήλθε στο Ιόνιο. Για αυτό και του Ιουνίου την θεωρούμε ξεχωριστή έξαρση από αυτή του Αιγαίου”.
Καταγραφές για το 2023 έως και 21 Απριλίου του 2023
Αν και είναι νωρίς και λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών δεν έχει αρχίσει ο κόσμος να πηγαίνει για μπάνια, έχουμε ήδη τις πρώτες καταγραφές των μωβ μεδουσών για το 2023, όπως μπορείτε να δείτε στον χάρτη παρακάτω.
Για τις καταγραφές όλων των ειδών μπορείτε να τις δείτε εδώ: https://www.inaturalist.org/observations?d1=2023-01-01&place_id=any&project_id=jellyfish-of-greece&subview=map&verifiable=any.
Για το 2023 εικάζεται πως το Βόρειο Αιγαίο θα είναι καθαρό, με μερικές μεμονωμένες εμφανίσεις των μωβ μεδουσών, ενώ σε περιοχές όπως της Αττικής και λόγω της περσινής κατάστασης ίσως κάποιες φορές να είναι λίγο πιο έντονες οι εμφανίσεις των μωβ μεδουσών. Για Κυκλάδες μπορεί να έχουμε κάποιες μεμονωμένες εμφανίσεις, ενώ για Κρήτη ίσως η Δυτική πλευρά να δούμε λίγο περισσότερες απ’ ότι πιστεύουμε ότι θα έχει, όπως και για Νότια Πελοπόννησο. Όπως κάθε χρόνο τέτοια περίοδο έχουμε να αντιμετωπίσουμε τις φυσικές εξάρσεις των μεδουσών πυξίδα (Chrysaora hysoscella). Οι εξάρσεις αυτές ξεκινούν από μέσα Μαρτίου και επικρατούν μέχρι και μέσα Μαΐου μερικές φορές και μέχρι αρχές Ιουνίου).
Ήδη έχουμε αρχίσει να τις βλέπουμε να εκβράζονται στις παραλίες για να πεθάνουν. Και τις επόμενες εβδομάδες θα είναι πιο έντονο το φαινόμενο στις παραλίες μας.
Μωβ μέδουσες στην Κέρκυρα
Πολλές περιοχές του Ιονίου τον χειμώνα 2022-2023 μας ανέφεραν εμφανίσεις μωβ μεδουσών, αλλά σε αυτές τις καταγραφές δεν υπήρχαν αναφορές για νεαρές μωβ μέδουσες (σημείωση: οι μωβ νεαρές μέδουσες έχουν ένα πορτοκαλό-καφέ χρώμα).
Μέσα Απριλίου (και συγκεκριμένα στις 19 Απριλίου 2023), υπήρχε και η πρώτη αναφορά για πολλές νεαρές μωβ μέδουσες Μιας και οι μωβ μέδουσες στο τελικό στάδιο εξέλιξης τους έχουν διάρκεια ζωής έως και 9 μήνες, αυτό σημαίνει πως και φέτος το καλοκαίρι κάποιες περιοχές του Ιονίου θα έχουν να αντιμετωπίσουν τις μωβ μέδουσες. Ποτέ δεν έχει εμφανιστεί στην βιβλιογραφία, την 2η χρονιά να εξαφανίζονται οι μωβ μέδουσες και δεν πιστεύουμε ότι θα υπάρξει κάποια εξαίρεση αυτή την φορά. Αντιθέτως βλέπουμε μεγάλη διαφορά την 3η χρονιά και την 4η χρονιά εξαφανίζονται, κάνοντας τες να ξαναεμφανιστούν τουλάχιστον μετά από 5 χρόνια ή και σε κάποιες περιπτώσεις 10 με 12 χρόνια έπειτα. Νέο σύστημα ειδοποίησης για τις μωβ μέδουσες στο Ιόνιο, θα εφαρμόσουμε όλο το καλοκαίρι φέτος
Επειδή πιστεύουμε ότι η 2η χρονιά έξαρσης θα είναι εξίσου ίδια σε ισχύ με πέρσι, σε άλλες περιοχές λιγότερο και σε άλλες περιοχές πιο έντονα τα φαινόμενα εμφάνισης των μωβ μεδουσών, ενεργοποιούμε αυτό το νέο σύστημα ειδοποίησης όπου οι κάτοικοι των περιοχών που θα έχουν έντονα φαινόμενα εμφάνισης μωβ μεδουσών θα βλέπουν μια διαφήμιση στο κινητό τους στο Facebook και στο Instagram που θα τους ενημερώνει για το που εμφανίστηκαν μέδουσες και πότε ώστε να προσέχουν και να ξέρουν τι μπορεί να αντιμετωπίσουν.
ΚΙΤ Πρώτων βοηθειών για την παραλία
Καλό είναι να έχουμε τα παρακάτω μαζί μας στην παραλία για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το τσίμπημα της μέδουσας:
Μια πλαστική κάρτα (π.χ. παλιά πιστωτική).
Ένα τσιμπιδάκι.
Ένα κυπελλάκι (π.χ. ουροσυλέκτης).
Λίγο μαγειρική σόδα (αναλογία 1:1 με θαλασσινό νερό).
Αντιισταμινικό χάπι.
Κάποια κορτιζονούχα δερματολογική κρέμα.
με Αριθμό Μητρώου 12691
