Μ. Σχοινάς: Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και το σχέδιο για την Ελλάδα

Την ευκαιρία να απευθυνθεί στους συμπατριώτες του είχε ο  Μαργαρίτης Σχοινάς, συμμετέχοντας διαδικτυακά στο Περιφερειακό Συνέδριο της Δυτικής Ελλάδας. Ο ελληνικής καταγωγής Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξήρε το ρόλο της Δυτικής Ελλάδας στην ιστορία της χώρας και στη συνέχεια αναφέρθηκε εκτενώς στις πρωτοβουλίες της Κομισιόν για την ανάκαμψη της ΕΕ στην μετά COVID-19 εποχή.

Σημεία της ομιλίας

“Οι ελληνικές περιφέρειες έχουν ρόλο και λόγο στην οικονομική και θεσμική ανάταξη της χώρας. Στην αρχή της θητείας μου, τον δεύτερο μόλις μήνα, ξεκίνησα αυτόν τον διάλογο με τις Περιφέρειες στη Λάρισα. Σήμερα ο δεύτερος σταθμός είναι εδώ στη Πάτρα και θα ακολουθήσουν παρόμοιες δράσεις και παρουσία σε όλες τις πρωτεύουσες των περιφερειών της χώρας” είπε ο κ. Σχοινάς, προσθέτοντας ότι η παρούσα συγκυρία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για να μιλήσει σχετικά με το εμβληματικό σχέδιο για την Ελλάδα και για την Ένωση μετά την πανδημία.

Οι λόγοι

• Επειδή τις επόμενες μέρες θα συναντηθούν οι ηγέτες των Κρατών Μελών της ΕΕ για να συμφωνήσουν το νέο Ευρωπαϊκό Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και το πακέτο ανάκαμψης γνωστό και ως Next Generation EU.
• Επειδή για να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από την ιστορική πρόταση της Επιτροπής για οικονομική επανεκκίνηση και ανάκαμψη, τώρα είναι η ώρα, η χώρα μας να σχεδιάσει ένα νέο πρότυπο οικονομικό και αναπτυξιακό υπόδειγμα. 
• Επειδή αυτός ο σχεδιασμός της κυβέρνησης θα πρέπει να έχει τις καλύτερες ιδέες και την δυνατότερη δυνατή στήριξη των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας και ιδιαίτερα της περιφέρειας. Το κέντρο δεν έχει όλες τις απαντήσεις για τη νέα εποχή.
• Επειδή σήμερα είναι πιο αναγκαία από ποτέ η δημιουργική συνεργασία του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. 

Τα πρώτα μέτρα

“Αργά αλλά σταθερά, η ΕΕ έγινε ο καταλύτης της σύγκλισης και της επανεκκίνησης. Ιδιαίτερα στην οικονομία πάρθηκαν μέτρα χωρίς προηγούμενο. Αυτή η αντίδραση –συνολικού μεγέθους πάνω από 5 τρισ. €- είχε εφτά κύριες πτυχές:

1. Την εφαρμογή προσωρινού, ευέλικτου πλαισίου κρατικών ενισχύσεων ώστε τα Κράτη Μέλη να μπορούν να διασφαλίσουν επαρκή ρευστότητα της τάξης των 2,9 τρισ. € για επιχειρήσεις και να διατηρήσουν τη συνέχιση της οικονομικής δραστηριότητας.
2. Την πλήρη απαλλαγή των περιορισμών του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου, επιτρέποντας έτσι στα Κράτη Μέλη να εφαρμόσουν μέτρα στήριξης συνολικής αξίας 420 δισ. €.
3. Την κινητοποίηση κάθε διαθέσιμου ευρώ από τον υφιστάμενο προϋπολογισμό της ΕΕ του 2014-20 – γύρω στα 70 δισ. € – με πλήρη ευελιξία στα Κράτη Μέλη να ανακατευθύνουν τους πόρους όπου θεωρούσαν σκόπιμο. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η κυβέρνηση χρησιμοποίησε 1,2 δισ. € για την παροχή επιδοτούμενων δανείων και κεφαλαίου κίνησης προς μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις.
4. Τη νέα πρωτοβουλία στήριξης Κρατών Μελών για τον μετριασμό της ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) με 100 δις. € για την χρηματοδότηση προσωρινής βοήθειας σε εργαζόμενους των οποίων έχει μειωθεί το ωράριο, όπως το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ στην Ελλάδα που θα κοστίσει 1 δις. €
5. Ένα νέο ταμείο εγγυήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που θα επιτρέψει δανειακή χρηματοδότηση επιχειρήσεων με έως και 200 δις. €
6. Τη νέα προληπτική πιστωτική γραμμή στήριξης για δαπάνες υγείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας συνολικού ύψους 240 δισ. €, με την Ελλάδα να δικαιούται εάν το ζητήσει 4 δισ. €.
7. Το νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (PEPP) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αξίας 1.4 τρισ. € έως τον Ιούνιο 2021 για να μειώσει το κόστος δανεισμού Κρατών Μελών, νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην ευρωζώνη, από το οποίο επωφελείται για πρώτη φορά η Ελλάδα.

“Με αυτά τα μέτρα, έχουμε επιβιώσει την καταιγίδα του πρώτου κύματος του κορωνοϊού. Αλλά δεν μείναμε αλώβητοι. Δυστυχώς χάσαμε πολλούς, πάρα πολλούς Ευρωπαίους συμπολίτες μας, και είναι πια σαφές ότι και η οικονομία μας θα πάρει χρόνια να γυρίσει στα προ-κρίσης επίπεδα της”.

Τα “μαθήματα

Από αυτήν την τραυματική εμπειρία των τελευταίων μηνών, μπορούμε να αντλήσουμε τέσσερα μεγάλα μαθήματα¨, συνέχισε ο κ. Σχοινάς:

1. Ένα πρώτο μάθημα είναι ότι πρέπει να κλείσουμε το χάσμα μεταξύ των προσδοκιών των πολιτών και τις αρμοδιότητες της Ένωσης, ειδικά σε θέματα δημόσιας υγείας και διαχείρισης κρίσεων. Κι αυτό ξεκινά άμεσα μέσω του EU4Health που είναι και το νέο πρόγραμμα για την υγεία, της στρατηγικής μας για τα εμβόλια, τη νέα στρατηγική για την πρόσβαση όλων των πολιτών σε ασφαλή και προσιτά φάρμακα, αλλά και το ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό πλάνο για τον καρκίνο.
2. Το δεύτερο μάθημα είναι ότι πρέπει να είμαστε λιγότερο αφελείς για τις προθέσεις Τρίτων Χωρών. Η παραπληροφόρηση και οι επιθέσεις δεν θα σταματήσουν, άρα θα πρέπει εμείς – οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί αλλά και οι πολίτες – να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και πιο αποφασισμένοι.
3. Το τρίτο μάθημα είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να γίνει αυτόνομη σε στρατηγικούς τομείς ώστε να μην εξαρτάται από τρίτους για μάσκες ή αναπνευστήρες. Η Ενιαία Αγορά της Ένωσης είναι η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο. Το καλύτερο μας όπλο για να εξασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη δεν θα ξαναμείνει όμηρος τρίτων, αλλά θα αποκτήσει στρατηγική αυτονομία, ειδικά στην βιομηχανία της υγείας.
4. Το τέταρτο μάθημα είναι ότι η Ευρωπαϊκή ενοποίηση πρέπει να κάνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός με την δημιουργία ενός πολύ μεγαλύτερου Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Η ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση: Νέα εργαλεία για νέα εποχή

Όσο για τους πόρους του πακέτου Ανάκαμψης, επισήμανε o κ. Σχοινάς, ότι θα διοχετευτούν με καινοτόμους τρόπους και με νέα οπτική:

• Θα δοθούν στοχευμένα στις χώρες και σε τομείς της οικονομίας που επλήγησαν περισσότερο, με εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σε συνεργασία με την Επιτροπή και ιδιαίτερη στόχευση στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία.
• Θα δημιουργηθούν κοινά αποθέματα ιατρικού υλικού για την Ευρώπη. Μια υπερτράπεζα ιατρικού υλικού για προαγορές εμβολίων και θεραπειών που θα λειτουργεί για όλους τους Ευρωπαίους.
• Η διάθεση των κονδυλίων θα γίνει σε συμφωνία με την Επιτροπή αλλά δεν θα υπάρχει αιρεσιμότητα. Οι δράσεις θα συμφωνούνται, δεν θα επιβάλλονται.

Τα οφέλη για την Ελλάδα

Όσο για την Ελλάδα, τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, ωφελείται πολύ περισσότερο απ’ όσο θα υπολόγιζε και ο πλέον αισιόδοξος αναλυτής, μ’ ένα επιπρόσθετο δηλαδή ΕΣΠΑ, επιπλέον των κοινοτικών πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την επόμενη επταετία: Τα 32 δισ. € που θα κατανεμηθούν στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα 22 δισ. € σε επιδοτήσεις και περίπου τα 10 δισ. € σε χαμηλότοκα δάνεια. “Αυτά θα είναι χρήματα που θα δώσουν πνοή στην ταλαιπωρημένη από την 3η κρίση που την χτυπά σε μια δεκαετία ελληνική οικονομία. Αυτή τη φορά όμως, το ευρωπαϊκό αντίδοτο, δίνεται  σε μια Ελλάδα που πατάει γερά στο δρόμο της οικονομικής ανάταξης με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα. Τα πολλά κονδύλια όμως, σημαίνουν και πολλές ευθύνες. Πρωτίστως για να διατηρήσουμε το θετικό για τη χώρα μας κλίμα” υποστήριξε.

Το νέο ελληνικό brand ποιότητας

“Η ώριμη διαχείριση της κρίσης στον Έβρο, και η παγκοσμίως αναγνωρισμένη για την αποτελεσματικότητα της διαχείριση της πανδημικής κρίσης αποτελούν κομβικά σημεία για το νέο στίγμα της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό χάρτη” σημείωσε ο κ. Σχοινάς. “Σήμερα, χτίζεται το νέο ελληνικό brand ποιότητας, με προσήλωση στην εξωστρέφεια, την ασφάλεια και την οικονομική επανεκκίνηση. Και επειδή, είναι πραγματικά λίγος ο χρόνος που απομένει ώστε η χώρα να προετοιμαστεί σωστά για την αξιοποίηση τους, δεν υπάρχουν περιθώρια ερασιτεχνισμών ή καθυστερήσεων”.

Οι βασικές κατευθύνσεις

• Περίπου 28 δισ. € σε επενδύσεις που θα προωθήσουν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα της οικονομίας, σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξάμηνου.
• Γύρω στα 2,5 δισ. €  για πολιτικές συνοχής για την αντιμετώπιση των κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και τις δεξιότητες.
• Περίπου 1,5 δισ. € για την οικονομική και κοινωνική στήριξη περιοχών σαν την Δυτική Μακεδονία και την Μεγαλόπολη στην μετάβαση τους από τον λιγνίτη.
• Επιπλέον 1 δισ. € μέσω του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τη στήριξη των αγροτών και την μετάβαση σε πιο πράσινες βιώσιμες πρακτικές και τεχνολογίες.

Επιπλέον αυτών των 32 δισ. € όμως υπάρχουν και άλλα εργαλεία στο πλαίσιο του πακέτου Ανάκαμψης από τα οποία θα μπορούσε να επωφεληθεί η Ελλάδα:

• Ένα νέο μέσο υποστήριξης φερεγγυότητας για αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου – νέο παράθυρο του ΙnvestEU για επενδύσεις σε επιχειρήσεις σε στρατηγικούς τομείς – νέοι πόροι 13 δισ. € για την ναυαρχίδα της ευρωπαϊκής φαρέτρας για την έρευνα τo πρόγραμμα Ορίζοντας, από το οποίο χρηματοδοτείται ήδη και το Πανεπιστήμιο Πατρών.