Υγρότοποι: Οι αναγνωρισμένοι και οι ξεχασμένοι όπως το ρέμα της Πικροδάφνης

Εκτός από τους μεγάλους, αναγνωρισμένους υγρότοπους διεθνούς σημασίας, υπάρχουν και μικροί, αστικοί υγρότοποι, όπως το ρέμα Πικροδάφνης στην Αθήνα και οι εκβολές του, που χρειάζονται προστασία και ορθή διαχείριση για να εξακολουθήσουν να μας προσφέρουν μικρά φυσικά περιβάλλοντα και πολύτιμες οικοσυστημικές υπηρεσίες.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγρότοπων η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης σημειώνει ότι σαν σήμερα πριν 46 χρόνια, στις 2 Φεβρουαρίου 1971, υπογράφηκε στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν, στις όχθες της Κασπίας, η «Σύμβαση Ραμσάρ» για την προστασία των υγροτόπων διεθνούς σημασίας.

Εκ μέρους της Ελλάδας την υπογραφή έβαλε ο Βύρων Αντίπας, ο τότε γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης. Η Σύμβαση σήμερα έχει υπογραφεί από 169 χώρες και προστατεύει ήδη 2.253 υγρότοπους σε όλο τον πλανήτη, γνωστούς ως «Υγροτόπους Ραμσάρ».

Οι υγρότοποι στην Ελλάδα

Ένας υγρότοπος μπορεί να χαρακτηριστεί διεθνούς σημασίας όταν φιλοξενεί σημαντικούς αριθμούς από υδρόβια πουλιά, ή αξιόλογα είδη χλωρίδας και πανίδας. Η Ελλάδα κοσμείται από 10 μεγάλους υγρότοπους Ραμσάρ διεθνούς σημασίας, που χαίρουν καθεστώτος προστασίας και που τους επισκέπτονται κάθε χρόνο όλες τις εποχές εκατομμύρια υδρόβια πουλιά.

Πέραν αυτών όμως, σύμφωνα πάντα με την Ελληνική Εταιρεία Προστασία της Φύσης, στην Ελλάδα βρίσκονται και εκατοντάδες μικρότεροι υγρότοποι, ορισμένοι με προφανή αξία για τη βιοποικιλότητα, και άλλοι λιγότερο γνωστοί που ενίοτε βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό.

Οι ξεχασμένοι υγρότοποι

Οι μικροί, αστικοί υγρότοποι, συχνά ξεχασμένοι και υποβαθμισμένοι, μας παρέχουν δυσανάλογα μεγάλες υπηρεσίες σε σχέση με τη βιοποικιλότητα που φιλοξενούν, και συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής μας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, επιδρούν ευνοϊκά στο μικροκλίμα λειτουργώντας – ειδικά τα αστικά ρέματα – ως αεραγωγοί, ενώ η φυσική τους βλάστηση συμβάλλει στη μείωση των αέριων ρύπων.

Δίνουν τη δυνατότητα στους κατοίκους των γύρω περιοχών να απολαύσουν ένα μικρής κλίμακας φυσικό τοπίο, και προσφέρουν δυνατότητα για ευαισθητοποίηση και περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Τα αστικά ρέματα και οι εκβολές τους, σε αντίθεση με τις καλυμμένες από τσιμέντο επιφάνειες, μπορούν αν δεν έχουν υποστεί βαριές παρεμβάσεις να φιλτράρουν ρύπους και να δράσουν αντιπλημμυρικά. Όπως υπογραμμίζει, πολύ συχνά οι αστικοί υγρότοποι έχουν και σημαντική πολιτιστική αξία, και συνδέονται με την ταυτότητα και την ιστορική μνήμη των γύρω περιοχών.

Ενώ, επισημαίνει ότι το ρέμα της Πικροδάφνης είναι μία τέτοια περίπτωση. Πρόκειται για αστικό ρέμα που πηγάζει από τον Υμηττό και εκβάλλει στο Σαρωνικό Κόλπο ύσερα από λίγα χιλιόμετρα, διασχίζοντας πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο ότι έπειτα από δεκαετίες τσιμεντοποίησης, είναι ένα από τα ελάχιστα ρέματα εντός του λεκανοπεδίου που έχουν διατηρήσει τη φυσικότητά τους, καθώς ρέει στο μεγαλύτερό του τμήμα ακάλυπτο με ελεύθερη κοίτη και πρανή, και με φυσική βλάστηση, γεγονός που το καθιστά ένα μικρό, αλλά μεγάλης αξίας, υγρότοπο μέσα σε καθαρά αστικό περιβάλλον, που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί πολλές παρεμβάσεις και δέχεται διάφορες απειλές.

Διαβάστε περισσότερα: Παγκόσμια Ημέρα Υγρότοπων: Στη Βουλή το ν/σ για το Πάρκο Πρεσπών