Λίγο πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια, ένα μεγάλο μπλε άστρο φώτισε το πρώιμο σύμπαν. Σε αμέτρητα έτη φωτός του διαστελλόμενου διαστήματος, το φως αυτό έλαμψε, μετατρεπόμενο σε σκιά όπου συνάντησε σκόνη και βράχους.
Ό,τι λίγο απέμεινε από αυτά τα αρχαία φωτόνια παραμορφώθηκε από την ανάπτυξη του ίδιου του διαστήματος, στρεβλώνοντας και κάμπτοντας καθώς περνούσε από τα πηγάδια βαρύτητας των ενδιάμεσων άστρων και γαλαξιών.
Τελικά, νωρίτερα φέτος, μέρος αυτού του φωτός έπεσε στο φακό ενός τηλεσκοπίου που βρισκόταν σε τροχιά γύρω από έναν μικρό, γεμάτο νερό πλανήτη, δίνοντάς μας μια ματιά σε ένα πραγματικά αρχαίο αστέρι.
Οι εικόνες που παρείχε το Hubble ήταν εξαιρετικές. Αλλά οι επιστήμονες που το είδαν είπαν ότι αυτό το φως ήταν αρκετά ιδιαίτερο ώστε να χρησιμοποιήσουν ένα διαφορετικό τηλεσκόπιο για να το δουν από κοντά.
Με κωδικό WHL0137-LS, αν και πιο γνωστό από το τολκινικό του όνομα Earendel, το αστέρι κατέχει τώρα το ρεκόρ για το παλαιότερο και πιο μακρινό αστέρι που είχαμε ποτέ την τύχη να δούμε.
Έτσι, στις 30 Ιουλίου 2022, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb έστρεψε την προσοχή του στη γωνία του ουρανού που κυριαρχείται από τον αστερισμό Cetus, όπου εθεάθη για τελευταία φορά αυτό το αμυδρό, στριμμένο τόξο αρχαίου ηλιακού φωτός.
We’re excited to share the first JWST image of Earendel, the most distant star known in our universe, lensed and magnified by a massive galaxy cluster. It was observed Saturday by JWST program 2282. pic.twitter.com/YoZZKRsdzf
— Cosmic Spring JWST (@CosmicSprngJWST) August 2, 2022
«Είμαστε ενθουσιασμένοι που μοιραζόμαστε την πρώτη εικόνα του JWST του Earendel, του πιο μακρινού γνωστού άστρου στο σύμπαν μας, που έχει μεγεθυνθεί από ένα τεράστιο σμήνος γαλαξιών».
Οι αμυδρές ακτίνες του είναι τόσο καμπυλωμένες, τόσο λεπτές και τεντωμένες, που είναι δύσκολο να πούμε πολλά για το αντικείμενο που τις δημιούργησε. Μέχρι στιγμής γνωρίζουμε ότι ο Earendel είναι πιθανώς θερμός και μεγάλος – κάπου μεταξύ 50 και 100 ηλιακών μαζών.
Αυτό τον καθιστά πιθανό να καεί γρηγορότερα και να σβήσει σε έναν υπερκαινοφανή αστέρα μόλις εκατομμύρια χρόνια μετά την πρώτη σπίθα της ζωής του.
You can see Earendel as it’s lensed by the cluster, WHL0137-08, in the center of the image! Here is a zoom-in on the star itself! Stay tuned for an update from the science team! pic.twitter.com/3mfYZ0WTNg
— Cosmic Spring JWST (@CosmicSprngJWST) August 2, 2022
«Μπορείτε να δείτε το Earendel καθώς το σμήνος WHL0137-08, στο κέντρο της εικόνας, το φακελώνει! Εδώ είναι μια μεγέθυνση στο ίδιο το αστέρι! Μείνετε συντονισμένοι για ενημέρωση από την επιστημονική ομάδα!»
Αναφλεγόμενο περίπου 900 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, είναι απίθανο να ανήκει στα πρώτα αστέρια του Σύμπαντος, αν και εμφανίστηκε σε μια εποχή που τα βαρύτερα στοιχεία ήταν κάπως σπάνια.
Ό,τι περισσότερο μπορούμε να μάθουμε από το φάσμα του θα πρέπει να περιμένουμε λίγο ακόμα. Με το JWST ικανό να διακρίνει λεπτομέρειες που δεν μπορεί να διακρίνει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, οι αστρονόμοι ίσως σύντομα να είναι σε θέση να συλλέξουν μερικά ακόμη στοιχεία για αυτόν τον νέο κάτοχο του ρεκόρ.
Το κουρασμένο φως του Earendel ταξίδεψε τόσο μακριά για να φτάσει εδώ. Ό,τι κι αν έχει να πει, είμαστε σίγουροι ότι αξίζει να περιμένετε λίγο ακόμα για να το ακούσετε.