Κ.Δούκας:’Υπερπλουτισμός-Tό ζοφερό μέλλον τού ἀνθρώπου

 Του Κώστα Δούκα

Οἱ ἂνθρωποι, λέει ὁ Ἀριστοτέλης, διαπράττουν τά μεγαλύτερα ἀδικήματα λόγω τῶν ὑπερβολικῶν ἐπιθυμιῶν τους καί ὂχι διότι στεροῦνται τῶν ἀναγκαίων ἐφοδίων γιά τήν ζωή. Κατά τόν Ἀριστοτέλη ὁ ἂνθρωπος ἒχει δύο ἐπιλογές: Ἢ νά γίνει θεός ἢ νά γίνει ἂγριο θηρίο. Ὃταν πετύχει νά γίνει τέλειος, εἶναι τό ἂριστο ὃλων τῶν ζώων. Ἂν ὃμως ἀποξενωθεῖ ἀπό τόν νόμο καί τήν δικαιοσύνη, εἶναι τό χειρότερο ἀπό ὃλα τά ζῶα.

Ὁ ἂνθρωπος χωρίς τήν ἀρετή ἀποβαίνει τό μιαρώτερο καί τό ἀγριότερο ἀπό ὃλα τά ζῶα. «Οὐδέν  δεινότερον  ἀνθρώπου πέλει»

Ποτέ ἂλλοτε οἱ φιλοσοφικές αὐτές σκέψεις τοῦ Ἀριστοτέλη δέν ἦταν τόσο ἐπίκαιρες ὃσο στήν σύγχρονη ἐποχή, κατά τήν ὁποία ἒχει τεθεῖ ὁριστικά στό περιθώριο ἡ ἀρχαιοελληνική γνώση, ἂν καί μέρος αὐτῆς διδάσκεται στά παγκόσμια πανεπιστήμια. Ὁ ἂκρατος καπιταλισμός, φαινόμενο κυρίως τῶν δύο τελευταίων αἰώνων μέ ἀποκορύφωση τόν 21^ο αἰῶνα, πού ἀποτελεῖ τό χειρότερο πολιτικό σύστημα ὃλων τῶν ἐποχῶν, εὐθύνεται γιά ὃλα τά δεινά τῆς ἀνθρωπότητος, καθώς παραβιάσθηκαν ὃλες οἱ γραμμές ἀμύνης πού εἶχε θέσει ἡ ἀρχαία φιλοσοφική γνώση γιά τήν συγκράτηση τῶν κοινωνιῶν ἒξω ἀπό τίς διαστροφές καί τήν καταστροφή. Σχεδόν τά πάντα σήμερα γίνονται παρά φύσιν.

Ἡ σύγχρονη χρηματιστική, ἀφοῦ πρῶτα παρεβίασε ὃλους τους κανόνες τῆς δημοκρατίας, τῆς ἀληθινῆς δημοκρατίας ὃπως περιγράφεται στίς δημηγορίες τοῦ Θουκυδίδου, ἐξωβέλησε τόν ἂνθρωπο καί τήν ἀξιακή του συμβολή στήν διαμόρφωση τῆς ὑγιοῦς κοινωνίας καί τόν κατήντησε ἀναλώσιμο μέσον γιά τόν ὑπέρμετρο πλουτισμό μιᾶς μικρῆς μερίδας ἀνθρώπων πάνω στήν Γῆ, ἡ ὁποία, ἒχοντας συναίσθηση τῆς ἰσχύος της, προχωρεῖ μέ γιγαντιαῖα πλέον βήματα πρός τήν λεγομένη παγκοσμιοποίηση τῶν πάντων: Τῆς πολιτικῆς, τῆς οίκονομίας, τῆς θρησκείας κλπ.

Ἡ νέα τάξη πραγμάτων ἒχει θέσει ὑπό τόν διαχειριστικό της ἒλεγχο τά πάντα:

• Τήν τεχνολογία, τήν πολιτική, τήν ἐπιστημονική ἒρευνα, τήν ὑγεία, τήν δικαιοσύνη, τό διάστημα, τό χρηματοπιστωτικό σύστημα, τήν ἐκμετάλλευση τῶν φυσικῶν πόρων, τήν ἐκπαίδευση κλπ. Χωρίς ἀμφιβολία βρισκόμαστε μπροστά στήν μεγαλύτερη ἀριστοτέλεια ὑπερβολή πού γνώρισε ποτέ ὁ κόσμος. Ἡ μεσότητα ἒχει ὁριστικά ἐγκαταλειφθεῖ.

ΟΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΕΣ ΕΓΙΝΑΝ ΟΛΙΓΑΡΧΙΕΣ

Ἐπειδή ὑπερτεροῦν οἱ φτωχοί στίς παγκόσμιες κοινωνίες, οἱ δημοκρατίες ἒχουν καταστραφεῖ ἢ ἒχουν διαβαθμισθεῖ σέ ὀλιγαρχίες. Καμμία σχεδόν κοινωνία δέν βασίζεται, κατά τήν σύσταση τοῦ Ἀριστοτέλη, στούς μέσους πολίτες, καί ὃπου ἀκόμη ὑπάρχουν αὐτοί, καταβάλλεται σύντονη προσπάθεια γιά τήν οἰκονομική τους ἐξουθένωση ἀπό τούς ἐξουσιαστές μέ ἐξοντωτικά φορολογικά καί ἂλλα οἰκονομικά μέτρα, ὣστε νά ἐξασφαλισθεῖ ἡ ὀλιγαρχική διαχείριση τοῦ πλανήτη κάτω ἀπό τίς ἀρχές τῆς παγκοσμιοποίησης. Εἶναι τὀση ἡ πλεονεξία τῶν μετερχομένων τῆς χρηματιστηριακῆς τέχνης τοῦ πλουτισμοῦ, ὣστε δέν διστάζουν καί νά κερδοσκοπήσουν ἀκόμη ἀπό τό ὑπ᾽ἀριθμόν 1 πρόβλημα τῆς ἀνθρωπότητος, τό κλιματολογικό, διακηρύσσοντας URBI ET ORBI ὃτι θά ἀποκομίσουν κέρδος ἀπό τούς ρύπους, διαχειριζόμενοι τήν λεγομένη <πράσινη οἰκονομία>, τήν ὁποία ἂρχισαν νά περιλαμβάνουν στούς προϋπολογισμούς τους οἱ τοπικοί πρωθυπουργοί τῶν διαφόρων χωρῶν.

ΟΤΑΝ ΟΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΕΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΛΙΓΑΡΧΙΕΣ, ΤΟΤΕ ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΜΥΝΗΣ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΘΕΣΕΙ Η ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΘΕΙΣΑ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΕΡΠΛΟΥΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΟΛΙΓΩΝ.

Δέν πρέπει λοιπόν νά τρέφουν καμμία αὐταπάτη οἱ λαοί τῆς Γῆς, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ Ἑλληνικός, ὃτι σύντομα θά κληθοῦν νά πληρώσουν ἀκριβά τήν νέα οἰκολογική ἀντίληψη τῶν κυβερνήσεων, πληρώνοντας ἀκριβότερα κατά πολύ τίς κατασκευές οἰκιῶν γιά ἐξοικονόμηση ἐνέργειας, πολύ ἀκριβότερα αὐτοκίνητα γιά τόν περιορισμό ἐκπομπῆς ρύπων στήν ἀτμόσφαιρα, γιά νέες συσκευές ἐξοικονόμησης ἐνέργειας, γιά ἐγκαταστάσεις ἀειφόρου άνάπτυξης κλπ.

Στόχος, ὁ περιορισμός τοῦ φαινομένου τοῦ θερμοκηπίου μέσα στά ἑπόμενα 35 χρόνια. Τό ἐρώτημα εἶναι ἂν, μετά τίς μεγάλες ἐπιβαρύνσεις τῶν λαῶν, πλουσίων καί φτωχῶν, ὁ πλανήτης θά ἐπιστρέψει στίς εἰδυλλιακές ἀτμοσφαιρικές συνθῆκες τοῦ 18^ου  ἢ τοῦ 19^ου  αἰῶνα καί οἱ ἀσφαλιστικές ἑταιρίες θά πληρώσουν λιγώτερες ἀποζημιώσεις γιά φυσικές καταστροφές. Ἡ ἀπάντηση κατά τήν γνώμη μου εἶναι ἀρνητική.

Ἐφ᾽ὃσον ἡ ἀνθρωπότητα θά ἐξακολουθήσει νά αὐξάνεται μέ τόν φρενήρη ρυθμό τοῦ 2% καί τοῦ 2,5% ἐτησίως, οἱ ἐνεργειακές ἀνάγκες θά ἐκτοξευθοῦν στά ὓψη.

Καμμία ἀειφόρος ἀνάπτυξη δέν εἶναι δυνατόν νά καλύψει τήν ζήτηση αὐτή, ἐκτός ἀπό τήν σύντιξη, ἡ ὁποία ὃμως φαίνεται νά καθυστερεῖ γιά πολύ ἀκόμη, ἂν κρίνει κανείς ἀπό τήν ἒντονη στροφή τῶν διαφόρων χωρῶν στήν κατασκευή πυρηνικῶν σταθμῶν ἠλεκτροπαραγωγῆς. Ὃμως οἱ ἲδιοι αὐτοί σταθμοί ἀποτελοῦν τήν μεγίστη ἀπειλή κατά τῆς ζωής τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ περιβάλλοντος λόγω τῶν πυρηνικῶν ἀποβλήτων καί τῶν ἀτυχημάτων (βλέπε Φουκουσίμα, Τσέρνομπιλ, Θρή Μαϊλς Ἂϊλαντ), καί ἐξ αἰτίας τοῦ γεγονότος ὃτι οἱ ἲδιοι αὐτοί πυρηνικοί σταθμοί μέσα σέ μία 50ετία θά καταστοῦν ἀπηρχαιωμένοι καί θά ἀποτελοῦν οἱ ἲδιοι πυρηνικό ἀπόβλητο μακροπρόθεσμης ἀπειλῆς κατά τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Σήμερα ἡ δημογραφική ἒκρηξη ἒχει προκαλέσει ἐκτόξευση στήν ζήτηση ἐνέργειας καί τερατώδεις παρεμβάσεις τοῦ ἀνθρώπου στό γήϊνο περιβάλλον. Οἱ λαοί ἒχουν συγκεντρωθεῖ σέ πόλεις-μαμμούθ, ὣστε τά βίαια καιρικά φαινόμενα, ὃπως οἱ τυφῶνες, οἱ καταρρακτώδεις βροχές καί πλημμύρες, οἱ ξηρασίες, οἱ ἐρημοποιήσεις περιοχῶν κλπ. πλήττουν μεγάλες ἀνθρώπινες μάζες, οἱ ὁποῖες μέ τήν σειρά τους άντιδροῦν βίαια άπό κοινωνικῆς καί οἰκονομικῆς ἀπόψεως, δημιουργῶντας ἀλυσιδωτά προβλήματα τοῦ ἀνθρώπου στίς σύγχρονης δομῆς κοινωνίες. Ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων στίς ἑπόμενες δεκαετίες θά εἶναι ἀπό δύσκολη ἓως μαρτυρική, καθώς οἱ δυσκολίες γιά ἐπιβίωση θά χειροτερεύουν. Ἲσως ἒχουν τεθεῖ στόχοι μειώσεως τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Γῆς, ὣστε να μειωθοῦν οἱ πιεστικές ἀνάγκες γιά ἐνέργεια, τρόφιμα καί νερό, ἐνῶ θά περιορισθεῖ ἒτσι ἀναγκαστικά καί ἡ ρύπανση τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. Ἡ έξόντωση αὐτή θά μποροῦσε νά ἐπέλθει μέ ἐκτεταμένες φυσικές καταστροφές, μέ τεχνητές ἀσθένειες τοῦ ἀνθρώπου, μέ κακουχίες καί, ἲσως, μέ πυρηνικό πόλεμο.

Ὃπως ἀναφέρει ὁ Ἡρόδοτος, ὃταν ὁ Ξέρξης ξεκίνησε ἀπό τήν Ἀνατολή μέ 5 ἑκατομμύρια στρατό καί βοηθητικό προσωπικό γιά νά ἐξαφανίσει ἀπό προσώπου γῆς τήν Ἑλλάδα (καί τήν Εὐρώπη), ἀποφάσισε νά μετρήσει τό ἀπειράριθμο ἐκεῖνο πλῆθος, ὑποχρεώνοντας τούς στρατιῶτες νά εἰσέρχονται σέ αἰμασιές τῶν 10.000 ἀνδρῶν. Καί ὃταν ἦταν ἓτοιμος νά περάσει ἀπό τίς γέφυρες τοῦ Βοσπόρου ἀπό τήν Ἀσία στήν Εὐρώπη, πού τοῦ εἶχαν κατασκευάσει Ἓλληνες μηχανικοί, ἀγνάντεψε ἀπό τόν χρυσό του θρόνο ὃλο ἐκεῖνο τό ἀπειράριθμο πλῆθος καί δάκρυσε, λέγοντας: «Σέ 100 χρόνια δέν θά ὑπάρχει κανείς ἀπό ὃλους αὐτούς πού βλέπω τώρα μπροστά μου…»

Ἂραγε, ὑπάρχει κάποιος ἡγέτης σήμερα πού θά εἶχε τήν εὐαισθησία νά δακρύσει γιά τό ζοφερό μέλλον τού ἀνθρώπου ;

Ο Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος  (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ειδικευμένος στο ναυτιλιακό ρεπορτάζ, ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών). Ασχολείται επί 40ετία με την ομηρική γραμματεία. Έχει μεταφράσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια σε πεζό λόγο και, τελευταία, σε έμμετρο μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.