Ελληνική Γλώσσα-H σημασία της διάδοσής της στην ομογένεια νέας γενιάς

* Της Αλεξάνδρας Μαστρογιαννάκη-Μαρίνη,Εργαστηριακή Ιατρός Μικροβιολόγος – Βιοπαθολόγος

Η Νεοελληνική μετανάστευση έχει μια ιστορία περίπου εκατόν πενήντα ετών με κυριότερους προορισμούς τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία, την Αίγυπτο, την Γερμανία, την Κύπρο και αλλού. Η εγκατάσταση των μεταναστών στις χώρες αυτές δεν ήταν καθόλου εύκολη και ανώδυνη. Σήμερα ζουν στην Ελλάδα δέκα εκατομμύρια Έλληνες και στο εξωτερικό τέσσερα έως πέντε εκατομμύρια σε περισσότερες από εκατό χώρες στον κόσμο.

Οι Έλληνες επιχειρηματίες της διασποράς ήταν μεταξύ εκείνων που μέσω της εμπορικής τους δραστηριότητας μπόρεσαν να υποστηρίξουν, να συντηρήσουν και να διαφυλάξουν την Ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό και εν τέλει να χρηματοδοτήσουν την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Όμως, οι απόγονοι των ομογενών Ελλήνων στις χώρες της διασποράς ομιλούν όλο και λιγότερο την ελληνική γλώσσα ειδικά σε απομακρυσμένες περιοχές, ενώ το κριτήριο της καταγωγής εξασθενεί δια των μεικτών γάμων. Για να διατηρηθεί όμως η ελληνικότητα και ν ́αποτραπεί η αφομοίωση των Ελλήνων της Διασποράς στις τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να υπερνικηθούν οι δυσκολίες και να χτίσουμε ένα ψηφιακό μέλλον για τη διατήρηση και διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας και του Ελληνικού πολιτισμού. Δεν μπορεί όμως αυτός ο μεγαλειώδης ελληνικός πολιτισμός στο σύνολό του να επιβιώσει στην Ομογένεια, αν υποτιμηθή και εξαφανισθή η ελληνική γλώσσα. ΦΘΟΡΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΦΘΟΡΑ ΤΟΥ ΕΘNΟΥΣ .

Η γλώσσα αποτελεί εκείνο το στοιχείο του πολιτισμού που έχει την δύναμη να ενώνει τους ανθρώπους, να τους φέρνει σε επαφή αφού αποτελεί το βασικό μέσο επικοινωνίας μέσω του οποίου οι άνθρωποι μπορούν να ανταλλάξουν σκέψεις, συναισθήματα και εμπειρίες.

Η Ελληνική γλώσσα είναι μοναδική! Μαζί με την Κινεζική είναι οι δύο γλώσσες που παρέμειναν ζωντανές δια μέσω των αιώνων ανάμεσα στις 6500 υπάρχουσες σήμερα γλώσσες. Από την αρχαιότητα και για πολλούς αιώνες μορφωμένος εθεωρείτο μόνο εκείνος ο άνθρωπος που κατείχε άψογα την Ελληνική. «Πας μη Έλλην Βάρβαρος»

Η Ελληνική γλώσσα είναι η μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού και είναι αδύνατο να διανοηθεί κανείς το σύγχρονο δυτικό πολιτισμό χωρίς την ελληνική γλώσσα. Ως μια γλώσσα, στην οποία αναπτύχθηκε η πρώτη ευρωπαϊκή λογοτεχνία, η φιλοσοφία, οι θεωρητικές επιστήμες και η ιατρική, η ελληνική γλώσσα σε σημαντικό βαθμό προσδιόρισε τον τρόπο σκέψης και τη νοοτροπία των πληθυσμών της Ευρώπης. 

Όχημα για  τη διάδοση του Χριστιανισμού

Ελληνική γλώσσα – η γλώσσα του Ομήρου, του Σεφέρη, του Ελύτη, του Ρίτσου. Η γλώσσα της Καινής Διαθήκης, η γλώσσα, στην οποία οι Απόστολοι και οι Ευαγγελιστές διακήρυξαν στον κόσμο τον ερχομό  του Χριστού, το Λόγο του Κυρίου. Πρόκειται για τη γλώσσα, που λειτούργησε ως όχημα κατά τη διάδοση του Χριστιανισμού, στην οποία αποτυπώθηκαν, συντάχθηκαν και διαδόθηκαν τα σπουδαιότερα μνημεία της Ορθόδοξης σκέψης – ανεξάντλητου βάθους και πλούτου έργα πνευματικού και φιλοσοφικού περιεχομένου, που δίκαια κατατάσσονται  στους θησαυρούς της παγκόσμιας πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς.

Πρόκειται για τη γλώσσα με πολύτιμη, μοναδική συμβολή στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου  άλλων γλωσσών. Μία από τις αρχαιότερες γραπτές γλώσσες του κόσμου και η αρχαιότερη γραπτή γλώσσα με πλούσια λογοτεχνική παράδοση στην Ευρωπαϊκή επικράτεια, η ελληνική είχε και εξακολουθεί να έχει ποικίλες άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις σχεδόν σε όλες τις γλώσσες της Ευρώπης, και, μέσω αυτών, σε πολλές γλώσσες του πλανήτη.

Σχεδόν 235.000 λέξεις αριθμεί η Ελληνική γλώσσα

Σύμφωνα με πρόσφατη τεκμηριωμένη έρευνα στο αγγλικό λεξιλόγιο οι ελληνικές λέξεις ανέρχονται στον εκπληκτικό αριθμό των 234.866 λέξεων, δηλ. 1 στις 4 λέξεις της αγγλικής είναι ελληνικής προελεύσεως. Στην Βοτανική, στην Τεχνολογία, στην Ιατρική οι όροι που έχουν ληφθεί από την ελληνική φθάνουν στο 60%, ενώ στις αφηρημένες έννοιες, χωρίς τις οποίες η αγγλική θα φτώχαινε δραματικά, η επίδραση της γλώσσας μας είναι τεράστια: π.χ. λέμε στο χώρο της Επιστήμης, της Φιλοσοφίας και της Πολιτικής, analysis, synthesis, problem, hypothesis, method, theory, logic, system, phrase, dialogue, phenomenon, symmetry, rhythm, music, melody, theater, tragedy, comedy, drama, poetry, democracy, tyranny, anarchy, despotism, idea, philosophy και τόσες άλλες αφηρημένες έννοιες που εμπλουτίζουν το νοηματικό περιεχόμενο της αγγλικής.

Σήμερα εταιρείες από όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν ως εμπορικά σήματα και λογότυπα λέξεις, σύμβολα και ονόματα ελληνικής προέλευσης σε μια προσπάθεια να προσδώσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους.

Κατασκευαστές Ηλεκτρονικών Υπολογιστών υψηλής τεχνολογίας υποστηρίζουν ότι η ελληνική είναι η πιο κατάλληλη γλώσσα για την λειτουργία τους λόγω του πλούτου, της πλαστικότητας και της ευελιξίας της, προσόντων που της επιτρέπουν να δημιουργεί πολλές λέξεις, παράγωγες και σύνθετες, καθώς και άπειρους γλωσσικούς τύπους. Επιπλέον, η μαθηματική της δομή καθιστά την γλώσσα μας μια μη περιορισμένη, νοηματική γλώσσα, πρόσφορη για εξελιγμένους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές.

Η ελληνική γλώσσα και η ομογένεια 

Η σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας σε χώρες όπου υπάρχει Ομογένεια είναι πανθομολογούμενη και ενισχύεται με τα απογευματινά και Σαββατιανά κοινωνικά σχολεία. Με ιδιωτικά ανεξάρτητα σχολεία, με δίγλωσσα δημόσια σχολεία, με την ίδρυση κέντρων ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού στις μεγάλες χώρες που ζει η ομογένεια, με τα θερινά σχολεία στις έδρες των ελληνικών πανεπιστημίων τα οποία, είναι μια πραγματικότητα και αναφέρομε εδώ και στο θερινό σχολείο ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού για νέους ομογενείς που επανήλθε δυναμικά για δέκατη πέμπτη χρονιά στην Καλαμάτα. Την πρωτοβουλία της διοργάνωσης έχει η δραστήρια παμμεσσηνιακή ομοσπονδία Αμερικής και Καναδά και υλοποιείται σε συνεργασία με το τμήμα φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Συνολικά τριανταπέντε φοιτητές και φοιτήτριες μεσσηνιακής κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά καταγωγής από δεκαοκτώ έως εικοσιτεσσάρων ετών, βρέθηκαν μαζί με τους συνοδούς τους στην Καλαμάτα 9 Ιουλίου έως 4 Αυγούστου ακολουθώντας ένα πλούσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων, ξεναγήσεων και μαθημάτων με έμφαση στην εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας.

Μεγάλο βάρος πρέπει να δοθεί ακόμα στο μάθημα της ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ. Με το εξατάξιο διαδικτυακό  δημοτικό σχολείο που οραματιζόμαστε, θα καταρτίζονται και θα υλοποιούνται προγράμματα από ειδικούς επιστήμονες οι οποίοι δεν θα χρειάζεται να ταξιδεύουν στο εξωτερικό μειώνοντας έτσι το κόστος. Με το σύστημα της ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ η εικόνα και τα γεγονότα της στιγμής μπορούν να ταξιδεύουν στο εξωτερικό και να ενημερώνουν ζωντανά τα Ελληνόπουλα.

Στο σημερινό ταραγμένο κόσμο, σε έναν κόσμο σύγχυσης και επιβολής ενός πολιτισμικού μονόδρομου και πολιτιστικής ισοπέδωσης, ο αγώνας των μικρών εθνών για τη διατήρηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας είναι σκληρός, δύσκολος και επίπονος. Από την άποψη αυτή, η με όλα τα μέσα διάχυση της ελληνικής παιδείας στο εξωτερικό, στους απανταχού Έλληνες και όχι μόνο, αποτελεί σημαντικότατο πλεονέκτημα και μέσο για την επίτευξη του στόχου της διατήρησης, ισχυροποίησης και περαιτέρω διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικότητας. Εξάλλου, το ελληνικό πνεύμα ήταν πάντα ανθρωποκεντρικό, ανθρωπιστικό και οικουμενικό.

Η διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας στην ομογένεια είναι υψίστης εθνικής σημασίας θέμα με προεκτάσεις που δεν χρειάζονται ανάλυση. Δεν ξέρω πιο δυνατό, πιο βαθιά αισθητό και ευρύτερα αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό ελληνικότητας στην Ομογένεια από την γνώση και τη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Η στήριξη και διάχυση του ελληνικού πνεύματος ανά τον κόσμο πρέπει να αποτελέσει ένα από τα κύρια μελήματα της Ελλάδας και όλων των φορέων που εισηγούνται δράσεις και πρωτοβουλίες για την διδασκαλία α της γλώσσας μας. Η διάθεση περισσότερων πόρων για το σκοπό αυτό δεν αποτελεί δαπάνη καταναλωτική αντίθετα αποτελεί ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ με πολλαπλές και μακροχρόνιες θετικές επιδράσεις.  

Σύμφωνα με το Ν. 2413 που ψήφισε η Ελληνική Βουλή το 1996, σκοπός της ελληνικής παιδείας και γλώσσας στο εξωτερικό είναι η καλλιέργεια και η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, η ανάδειξη της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας, η διαμόρφωση της προσωπικότητας των ελληνοπαίδων, που θα ενισχύει την αυτογνωσία και την αυτοπεποίθηση τους, η προβολή και διάδοση της ελληνικής γλώσσας, της ελληνικής και ορθόδοξης παράδοσης και του ελληνικού πολιτισμού στις άλλες χώρες, η ανάδειξη των ιδιαίτερων πολιτιστικών στοιχείων, των παραδόσεων, και της ιστορίας του ελληνισμού που ζει σε διάφορες χώρες και περιοχές της γης.

Όμως βασική προϋπόθεση για να επιβιώσει η ελληνική γλώσσα στην ομογένεια  και να συνεχιστεί η διδασκαλία της είναι να πειστούν οι γονείς ότι τα παιδιά τους πρέπει να μάθουν Ελληνικά. Αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι γονείς είναι ότι η γνώση της ελληνικής γλώσσας για τα παιδιά τους δεν είναι απλώς θέμα μιας στοιχειώδους γλωσσικής επικοινωνίας στα Ελληνικά, αλλά αίσθηση ταυτότητας (να συνειδητοποιήσουν την καταγωγή τους), θέμα γνώσης μιας καλλιεργημένης ευρωπαϊκής γλώσσας που η κατάκτησή της προάγει τη σκέψη τους, αποτελώντας ένα είδος «γυμναστικής τού μυαλού» τους και συγχρόνως – αν διδαχθεί σωστά – και μια σημαντική στήριξη για τα Αγγλικά τους.

Είναι πρώτιστη ανάγκη να διατηρήσουμε την Ελληνική μας γλώσσα. Μιλάμε την ίδια γλώσσα λέμε συχνά πώς αισθανόμαστε με κάποιον άνθρωπο όταν είμαστε κοντά, μοιραζόμαστε παρόμοιες απόψεις έχουμε κοινούς σκοπούς και οραματισμούς.Είναι ανάγκη, λοιπόν, να συνεχίσουμε όλοι να «μιλάμε την ίδια γλώσσα», την ελληνική.

Γι αυτό είμαστε απόψε εδώ. Με την ΒΟΥΛΗΣΗ και την ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ όλων μας η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΘΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ, οι νεώτερες γενιές θα μιλούν ΕΛΛΗΝΙΚΑ μαζί με τα αγγλικά, ο Φάρος του Ελληνικού Πνεύματος θα λάμψει, η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗ του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ θα ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΘΕΙ. Ας εργασθούμε για την ΕΠΙΤΕΥΞΗ αυτού του ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΤΟΧΟΥ. Είναι ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ, ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΜΑΣ. ΕΙΝΑΙ ΧΡΕΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ, που μόνη αυτή μπορεί να αρδεύσει με τα νάματα του πολιτισμού ολόκληρη την οικουμένη.

Απόψε το μήνυμα μας έχει ως εξής: «Η ελληνική γλώσσα είναι ψυχή, η ψυχή του πολιτισμού. Αν για κάποιον λόγο οι ελληνικές λέξεις μια μέρα αποφάσιζαν να φύγουν, δεν θα ήταν μόνο οι Έλληνες που δεν θα μπορούσαν να σκεφτούν και να συνομιλήσουν. Σε όλες τις γλώσσες, ιδίως σε τομείς όπως η φιλοσοφία και οι επιστήμες, θα έπεφτε σκοτάδι. Γιατί η ελληνική γλώσσα είναι φως, το φως του πολιτισμού. Ένα φως όλο ψυχή». ΑΣ ΤΗΝ ΤΑΞΙΔΕΨΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ!

*ΣΗΜ: Το παραπάνω κέιμενο είναι η ομιλία της κας Αλεξάνδρας Μαστρογιαννάκη-Μαρίνη, στο 1^ο  φιλανθρωπικό GALA της ΜΚΟ “Great Greece for Ever”, όπου παρουσιάστηκε το έργο, της οργάνωσης για τη δημιουργία της Εκπαιδευτικής Ψηφιακής Εφαρμογής  «6τάξιο Ψηφιακό Δημοτικό Σχολείο»με στόχο την εξ αποστάσεως μάθηση της Ελληνικής γλώσσας στα Ελληνόπουλα της διασποράς.

Βιβλιογραφία:

• Ομιλία της Προέδρου Προσωρινής Γενικής Συνελέυσεως των τμημάτων της Σχολής ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, καθηγήτριας Γεωργίας Ξανθάκη-Καραμάνου στο 33ο Συνέδριο της Παμμεσηνιακής Ομοσμπονδίας Αμερικής-Καναδά.ΘΕΜΑ: «Η ΕΛΛΗΝΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΟΜΟΓΕΝΩΝ: ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ», Καλαμάτα, 01/08/2009
• “Η ελληνική γλώσσα στην Αμερική”περιοδικό Γλώσσα/ 05 Ιουνίου 2018.
• Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (Νέες Εποχές, σ. 61), 7 Οκτωβρίου 2007
• https://www.babiniotis.gr/dimosieumata/glossika-themata/105-61-7-10-2007
• «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ & ΑΠΟΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ»  Άννα Χατζηπαναγιωτίδου Καθηγήτρια Σχολείου Νέας Ελληνικής Γλώσσας Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ.
• Περιοδικό Flash Μεσσηνίας.