Κ.Δούκας: Η ιερή ελιά-Η ιστορία και η αισχροκέρδεια

 Του Κώστα Δούκα

Καί ξαφνικά ἡ τιμή τοῦ ἐλαιολάδου ἐκτινάχθηκε στά ὓψη. Ὃπως στήν κατοχή καί στό ᾽41, καί μεταπολεμικά ὃταν τό λάδι πουλιόταν στά μπακάλικα μέ τό δελτίο καί μέ τό δράμι καί οἱ μπακάληδες ἒκαναν ὃτι μποροῦσαν γιά μήν ἀποστραγγίξει τό πολύτιμο ὑγρό στήν φιάλη τοῦ καταναλωτοῦ καί νά μείνει πρός ὂφελός τους.

Ἰσχυρίζονται σήμερα ὃτι αὐτά συμβαίνουν λόγω…κλιματικῆς ἀλλαγῆς, πού εὐθύνεται γιά ὃλα τά δεινά πού συμβαίνουν στήν σύγχρονη Ἑλλάδα καί σέ ὃλο τόν κόσμο, ἀφοῦ καί οἱ αἰσχροκερδεῖς καί οἱ μεσάζοντες, ἡ σύγχρονη πληγή τοῦ ἒθνους μας, τήν ἐπικαλοῦνται γιά τήν μειωμένη παραγωγή τῆς ἐλιᾶς. Τῆς τιμημένης ἐλιᾶς κατά τόν ποιητικό μας βάρδο Κωστή Παλαμᾶ. Τήν ἐλιά πού ἐξύμνησαν οἱ ποιητές καί τήν τραγούδησε ὁ λαός. Τήν ιερή ἐλιά πού δώρισε ἡ θεά Ἀθηνᾶ στούς Ἀθηναίους καί πού ὁ Κέκρωψ (=Κέκαρπος, δηλ. καρπός, ὁ μυθικός βασιλιᾶς-φίδι, ὁ σκληρός δίσκος τῆς γεωργίας τῆς ἐποχῆς) ἒκρινε ὡς τό καλύτερο δῶρο, καθώς το δώρο τῆς θεᾶς φύτρωσε μέσα ἀπό τόν βράχο, ἐνῶ ἡ Ἀττική βρεχὀταν ἀπό τό ἁλμυρό νερό τοῦ Ποσειδῶνα σύμφωνα μέ τόν πελασγικό μῦθο. Κι ἒτσι ἡ Κεκρωπία μετωνομάσθηκε σέ Ἀθήνα. Χρονολογία; 5.000 χρόνια π. Χ.

Εἶναι ἡ ἲδια «ἂκαρπη» κατά τούς σημερινούς κερδοσκόπους, ιερή ἐλιά, ἡ ὁποία ἀνιχνεύθηκε ὡς συλλαβόγραμμα στίς Γραμμικές Γραφές Α´καί Β´. Ἡ ἲδια ἐλιά στήν ὁποία ἀναπαύθηκε ὁ Ἰησοῦς Χριστός στόν «Κῆπο τῆς Γεσθημανή» πού σημαίνει «Κῆπος τῶν ἐλαιῶν». Εἶναι ἡ ἲδια ἐλιά πού ἀπαθανάτισαν στόν καμβά τους μεγάλοι ζωγράφοι, ὃπως ὁ Βανγκόγκ, ὁ Μονέ, ὁ Πισσαρό κ.ἂ. Ἡ ἲδια πού ἀποκαλύφθηκε σέ διασωθέντα τοῖχο τοῦ Ἀκρωτηρίου τῆς Θήρας μετά τόν κοσμογονικό σεισμό τοῦ ἡφαιστείου γύρω στό 1600 π.Χ. Ἡ ἲδια πού σκέπαζε τά κεφάλια τῶν Ὀλυμπιονικῶν στήν ἀρχαιότητα καί ἀκριβῶς ἡ ἲδια ἡ ἐλιά πού βλέπουμε στά πεζοδρόμιά μας, χωμένη στό χῶμα κάτω ἀπό τήν ἂσφαλτο ἀπότιστη, ἀφρόντιστη κι ἀκλάδευτη, ὡστόσο γεμάτη καρπούς, πού χρησιμοποιεῖται σάν ὑπερσυστατικό στήν ἀρωματολογία καί τήν φαρμακολογία, πού συνιστᾶται ἀπό τήν ἰατρική καί τούς διατροφολόγους ὡς ἐλιά καί λάδι σάν ἰσχυρό ἀντιοξειδωτικό, πολυακόρεστο, καρδιοτονωτικό καί ἀφροδισιακό ἀκόμη φάρμακο. Εἶναι τό ἲδιο λάδι πού μᾶς βάζει ὁ παπάς ὃταν βαφτιζόμαστε, πού βρίσκεται στήν καθημερινή μας ὁμιλία, πού ἀποτελεῖ βασική διατροφή τῶν Ἑλλήνων καί τῶν μεσογειακῶν λαῶν μαζί μέ τό ψωμί καί τό κρασί.

Αὐτό τό λάδι πού ἐνέπνευσαν  ἓνα Λόρκα κι ἓνα Παλαμᾶ πού λέει:

                                   Εἶμαι τοῦ ἣλιου ἡ θυγατέρα

                                   ἡ πιό ἀπ᾽ὃλες χαϊδευτή

                                   εἶμ᾽ἡ ἐλιά ἡ τιμημένη

                                   μ᾽ἒχει ὁ Θεός εὐλογημένη

                                   κι εἶμαι γεμάτη προκοπή

                                   ὃπου κι ἂν λάχω κατοικία

                                   δέν μ᾽ἀπολείπουν οἱ καρποί

                                   ὡς τά βαθειά μου γηρατεῖα…

 Αὐτή τήν ἐλιά καί τό προϊόν της τόλμησαν οἱ κερδοσκόποι, «στήν ἐποχή τοῦ τίποτα» καί τῶν γενικῶν κατεδαφίσεων ὃλων τῶν ἀξιῶν, νά τό ἀνατιμήσουν δραματικά καί νά τό μετονομάσουν σέ «κίτρινο χρυσό».

Ὃλα πρέπει νά ἀνατιμηθοῦν γιά νά ὑποστηριχθεῖ ἡ ὓπαρξη  τῆς κλιματικῆς ἀλλαγῆς καί ἡ ἀνάγκη νά ἐξαλειφθεῖ τό… ἀποτύπωμα τοῦ ἂνθρακος. Δέν μπορεῖ νά ὑποστηρίζεται ὃτι τά ἐλαιόδενδρα σταμάτησαν νά καρπίζουν ἐξ αἰτίας ἑνός νέου ζιζανίου, ὃταν ὁ λαός λέει γιά τήν ἐλιά: «Φρόντισέ με νά σέ θρέψω, πότισέ με νά σέ πλουτίσω».

Σχετική ἀκαρπία ὑπῆρχε σέ ὃλες τίς ἐποχές καί σέ ὃλους τούς αἰῶνες, ἀφοῦ χρόνο παρά χρόνο καρπίζουν οἱ ἐλιές. Ὃμως τό λάδι σέ λογικές τιμές δέν ἒλλειψε ποτέ ἀπό τά σπίτια μας καί ἀπό τά καντήλια μας, ἀπό τίς φακές μας και τά λαδομπούκια μας, ἀπό τίς πίτες μας καί τό ψωμί μας.

Μόνο οἱ Γερμανοί μᾶς τό στέρησαν τό ᾽41 γιά νά ταΐσουν τό τρίτο ράϊχ. Ἐμεῖς τρώγαμε νερόβραστες λαχανίδες. Εἶναι τόσες πολλές οἱ ἐλιές στήν Ἑλλάδα καί σέ ὃλο τόν κόσμο, ὣστε κανείς καί τίποτα δέν μπορεῖ νά σταματίσει τήν καρποφορία τους. Μόνο οἱ κερδοσκόποι, πού εὐδοκιμοῦν σέ ὃλες τίς ἐποχές μαζί μέ τούς μεσάζοντες εἶναι ἀχόρταγοι καί δημιουργοῦν κλῖμα ὑστερίας γιά ἓνα προϊόν πού ἀποτελεῖ τήν βασική διατροφή γιά τόν Ἓλληνα, βάζοντας κλειδωνιές ἀσφαλείας στίς φιάλες τῶν σοῦπερ μάρκετ καί κλέβοντας τά ἀποθέματα συνεταιρισμῶν, ἐλπίζοντας διαρκῶς σέ ὑψηλότερα κέρδη.

Ἀλλά αὐτή ἡ ἰδέα τῆς αἰσχροκέρδειας δέν θά περάσει. Ὁ κόσμος δέν ἀντέχει ἂλλο τά τερτίπια τους. Καί ἀντιλαμβάνεται τήν ἀνοχή τῆς κυβερνήσεως, ἡ ὁποῖα εἰσπράττει μεγαλύτερο ΦΠΑ ἀπό τίς τεχνικές ἀνατιμήσεις τῶν τροφίμων. Διότι δέν εἶναι δυνατόν ξαφνικά νά ἀνατιμῶνται τά πάντα: Ἠλεκτρισμός, πετρέλαιο, βενζίνη, ἀέριο, γαλακτοκομικά, ζυμαρικά, λάδι, ὑπηρεσίες, συγκοινωνίες, νοίκια, εἲδη ἑστιάσεως, τά πάντα…Καί οἱ μισθοί καθηλωμένοι μακράν ἀπέχοντες ἀπό τούς εὐρωπαϊκούς.

*Ο κύριος Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος  (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ερευνητής και συγγραφέας  (μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών) και ασχολείται επί 40ετία με την Ομηρική γραμματεία.

Έχει μεταφράσει ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ σε πεζό και, τελευταία, σε έμμετρο λόγο, μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.