Ιταλία: Το κίνημα της ξαπλώστρας στο “Χρηματιστήριο” της παραλίας

Ήδη στην Ιταλία το κίνημα της ξαπλώστρας που διεκδικεί ελεύθερες θέσεις  για την …πετσέτα στην παραλία, για όλους τους πολίτες έχει δραστηριοποιηθεί από  τις αρχές του καλοκαιριού  με μεγάλη επιτυχία.

Στα μέσα Ιουλίου  πραγματοποιήθηκε η Presa della Battigia, μια εθνική εκδήλωση που διοργανώθηκε από το Εθνικό Συντονιστικό Mare Libero για να επιβεβαιωθεί ότι οι παραλίες αποτελούν κοινό αγαθό, ότι πρέπει πρωτίστως να είναι αξιοποιήσιμες και προσβάσιμες από την κοινότητα, ότι οι παραχωρήσεις πρέπει να θεωρούνται εξαίρεση και ότι οι ελεύθερες παραλίες πρέπει να γίνουν πλειοψηφικό ποσοστό σε κάθε παράκτιο δήμο.

Όπως είχε ανακοινωθεί, διάφορες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στις 14 Ιουλίου σε πολλά παραθαλάσσια θέρετρα σε όλη τη χερσόνησο, σε ορισμένα ακόμη και στις 15 Ιουλίου, με ακτιβιστές του Συντονισμού και πολλούς πολίτες να καταλαμβάνουν τον αιγιαλό μπροστά από αρκετές παραχωρήσεις παραλιών.

Επισημαίνουμε ιδιαίτερα τη δέσμευση και την αποφασιστικότητα των ακτιβιστών της ομάδας Massa “In 500 sulla battigia” που διαδήλωσαν στην ακτή του γνωστού καταστήματος Twiga στη Marina di Pietrasanta (LU), επιβάλλοντας επίσης την απαγόρευση κατάληψης της ακτής με ξαπλώστρες. Σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία, τα παραθαλάσσια θέρετρα θα πρέπει να παρέχουν ελεύθερη πρόσβαση στην ακτή.

Έρευνα στον Guardian, ανέδειξε το όλο θέμα ενώ επισημάνθηκε ιδιαίτερα ότι αν και  η ακτογραμμή της Ιταλίας αποτελεί δημόσια περιουσία, η διαχείριση των περισσότερων παραλιών γίνεται μέσω παραχωρήσεων τους σε ιδιώτες. Μάλιστα, ένας σημαντικός αριθμός παραλιών ανατίθεται αυτομάτως στον ίδιο ιδιοκτήτη ξανά και ξανά, χωρίς να προηγηθεί διαγωνιστική διαδικασία, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα φαινομενικά αδιαπέραστο σύστημα δυνάστευσης του δημόσιου χώρου. 

Σύμφωνα με στοιχεία της περιβαλλοντικής ένωσης Legambiente, ο αριθμός των ιδιωτικών παραλιών έχει διπλασιαστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες σε 12.166. Επιπλέον, σχεδόν 2.000 συμβάσεις που αφορούν σε παραθαλάσσιες κατασκηνώσεις ή αθλητικές δραστηριότητες έχουν επίσης παραχωρηθεί σε επιχειρήσεις. «Συνολικά εκτιμάται ότι λιγότερες από τις μισές παραλίες της χώρας είναι ελεύθερα προσβάσιμες για κολύμπι», ανέφερε η οργάνωση. Η κατάσταση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την άνοδο των τιμών στις οργανωμένες πλαζ. Η τιμή για δύο ξαπλώστρες και μια ομπρέλα κυμαίνεται, κατά μέσο όρο, στα 20-30 ευρώ, ενώ φτάνει και τα 75 ευρώ, στα πιο πολυτελή θέρετρα. Όσοι αποφασίσουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για μια… θέση στον ήλιο, θα πρέπει να «σκάψουν» αρκετά βαθιά για μια από τις μπροστινές σειρές με ξαπλώστρες.

Σε ορισμένα ιταλικά θέρετρα εν τω μεταξύ γίνονται και έλεγχοι, ώστε οι θαμώνες να μην φέρνουν μαζί τους τρόφιμα ούτε  ακόμη και μπουκάλια νερό! Όσοι δεν επιλέγουν να πληρώσουν, βλέπουν τους χώρους ελεύθερης πρόσβασης και τις δημόσιας χρήσης παραλίες όλο και να λιγοστεύουν. Για τους λόγους αυτούς στην Ιταλία το Κίνημα της ξαπλώστρας είναι αρκετά οργανωμένο!

Η ιταλική επανάσταση της… πετσέτας

Στην Ιταλία το κίνημα της ξαπλώστρας δεν είναι μια καινούργια ιδέα. Από το 2019, έχει ιδρυθεί το εθνικό ακτιβιστικό δίκτυο Mare Libero, που διεδικδικεί αυτό που υποδεικνύει η ονομασία του: «Ελεύθερη Θάλασσα». Συστάθηκε με πρωτοβουλία πολιτών, ενώσεων και επιτροπών και οργανώνουν διαμαρτυρίες ανά την ιταλική επικράτεια.

«Η ιστορία της διαχείρισης της θάλασσας και των παραλιών στην Ιταλία είναι μια ιστορία που έχει μετατρέψει τις παραχωρήσεις σε ιδιωτική ιδιοκτησία με την πάροδο του χρόνου, δίνοντας στους κατόχους -πάντα στους ίδιους- μια οικονομική περιουσία που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο να αποκτηθεί, καθώς και τεράστια διαπραγματευτική δύναμη με τους πολιτικούς σε όλα τα επίπεδα», αναφέρει στην ιστοσελίδα του το δίκτυο.

«Έχουν συσσωρεύσει μια ατελείωτη σειρά αθέμιτων προνομίων», επισημαίνει, παρά «τις πολυάριθμες καταχρήσεις δημόσιας περιουσίας, την εκμετάλλευση εργαζομένων και τον αποκλεισμό της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στις παραλίες και στη θάλασσα».

Αλλού το δίκτυο έχει πετύχει νίκες, αλλού όχι.

Συνεχίζουν ωστόσο τις κινητοποιήσεις τους, ενόσω περιβαλλοντικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη βιοποικιλότητα και τη διάβρωση των ακτών από την ανεξέλεγκτη επιχειρηματική εκμετάλλευσή τους. «Στην πραγματικότητα, οι περιοχές αυτές είναι στο επίκεντρο του κλιματικού hot spot της Μεσογείου», παρατηρεί σε νέα έκθεση η οργάνωση Legambiente. «Ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες και θα είναι ακόμη περισσότερο στο μέλλον, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας».

Η κατάσταση και οι αλλαγές που συντελούνται στις ιταλικές παράκτιες περιοχές: οι επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων που καταγράφονται για πρώτη φορά, η διάβρωση και η κατανάλωση του εδάφους είναι τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της έκθεσης που αξιολογεί τους μελλοντικούς κινδύνους για αυτές τις ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές.

Οι ιταλικές ακτές αποτελούν, μαζί με τις αστικές περιοχές, ένα από τα σημαντικότερα τεστ για την κατανόηση των διαδικασιών περιβαλλοντικής και βιώσιμης διαχείρισης που λαμβάνουν χώρα στην επικράτεια, αλλά κυρίως για την ανάλυση των επιπτώσεων που επιφέρει ήδη η κλιματική αλλαγή. Πράγματι, οι περιοχές αυτές βρίσκονται στο κέντρο του μεσογειακού κλιματικού hot spot και, ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες και θα είναι ακόμη περισσότερο ευάλωτες στο μέλλον λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Τόποι όπου παίζεται ένα πολύ λεπτό παιχνίδι λόγω των όλο και πιο σημαντικών οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που επηρεάζουν ένα μεγάλο μέρος των παράκτιων περιοχών της Ιταλίας.