UNESCO: Η περιβαλλοντική δημοσιογραφία απειλείται

Την ώρα που ο πλανήτης ζει περιβαλλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η περιβαλλοντική δημοσιογραφία τείνει να μετατραπεί σε επικίνδυνο επάγγελμα διεθνώς, με τις απειλές και επιθέσεις εναντίον των φορέων της να αυξάνονται ολοένα και περισσότερο.

Στη βάση αυτού του ανησυχητικού “στίγματος”, η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου είναι, με απόφαση της UNESCO, είναι αφιερωμένη στον κρίσιμο ρόλο της δημοσιογραφίας και της ελευθερίας της έκφρασης στο πλαίσιο της  τρέχουσας παγκόσμιας περιβαλλοντικής κρίσης. Μάλιστα, η UNESCO έχει προγραμματίσει σχετικές αφιερωματικές εκδηλώσεις, στη διάρκεια του Συνεδρίου για την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, το οποίο διεξάγεται στο Σαντιάγο της Χιλής, από τις 2 έως τις 4 Μαΐου.
Στο μήνυμά του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δεν παραλείπει να σημειώσει ότι σύμφωνα με την UNESKO “τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 750 επιθέσεις σε δημοσιογράφους και ειδησεογραφικά πρακτορεία που ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα. Και η συχνότητα αυτών των επιθέσεων αυξάνεται“.
Εξ αφορμής της επετείου η ΕΣΗΕΑ διερωτάται: “Με ποιους τρόπους αναδεικνύεται το ζήτημα από τους λειτουργούς της δημοσιογραφίας και τους ιδιοκτήτες ΜΜΕ; Έχει το περιβαλλοντικό ρεπορτάζ τη θέση και την ορατότητα που του αρμόζει; Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι συνάδελφοί μας στην αναζήτηση πληροφοριών και στη διασφάλιση της δημοσιοποίησής τους και τι ρόλο παίζει η παραπληροφόρηση και οι ψευδείς ειδήσεις;

Το μήνυμα Γκουντέρες   

Στο μήνυμά του εξ΄ αφορμής της επετείου, ο Α. Γκουντέρες είναι αποκαλυπτικός για τους επερχόμενους κινδύνους στην άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και τεκμηριώνει τη σημασία που δίνεται από την Ουνέσκο στο θέμα. Χαρακτηριστικά αναφέρει:

 “Ο κόσμος περνάει μια άνευ προηγουμένου περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τη σημερινή και τις επόμενες γενιές.
Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν γι’ αυτό, ενώ οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενημέρωση και την εκπαίδευσή τους.
Τα τοπικά, εθνικά και παγκόσμια μέσα ενημέρωσης μπορούν να προβάλλουν ιστορίες σχετικά με την κλιματική κρίση, την απώλεια της βιοποικιλότητας και την περιβαλλοντική αδικία.
Μέσω του έργου τους, οι άνθρωποι κατανοούν τη δυσμενή κατάσταση του πλανήτη, κινητοποιούνται και ενεργοποιούνται, ώστε να αναλάβουν δράση για την αλλαγή.

“Πολιορκούνται” τα ΜΜΕ

Οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης τεκμηριώνουν επίσης την περιβαλλοντική υποβάθμιση και παρέχουν στοιχεία για περιβαλλοντικούς βανδαλισμούς, στοιχεία που συμβάλουν στην λογοδοσία των υπευθύνων.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ορισμένοι ισχυροί άνθρωποι, εταιρίες και θεσμοί δεν θα σταματήσουν σε τίποτα για να εμποδίσουν τους περιβαλλοντικούς συντάκτες να κάνουν τη δουλειά τους.
Η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης βρίσκεται υπό πολιορκία και η περιβαλλοντική δημοσιογραφία γίνεται ένα όλο και πιο επικίνδυνο επάγγελμα.
Δεκάδες δημοσιογράφοι που κάλυπταν την παράνομη εξόρυξη, την υλοτομία, τη λαθροθηρία και άλλα περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν δολοφονηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

…Χωρίς λογοδοσία

Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, κανείς δεν έχει λογοδοτήσει.
Η UNESCO αναφέρει ότι τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 750 επιθέσεις σε δημοσιογράφους και ειδησεογραφικά πρακτορεία που ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα. Και η συχνότητα αυτών των επιθέσεων αυξάνεται.
Νομικές διαδικασίες χρησιμοποιούνται επίσης καταχρηστικά με σκοπό τη λογοκρισία, τη φίμωση, την κράτηση και την παρενόχληση περιβαλλοντικών συντακτών, ενώ μια νέα εποχή παραπληροφόρησης για το κλίμα επικεντρώνεται στην υπονόμευση τεκμηριωμένων λύσεων, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.”

Ματωμένη δημοσιογραφία

Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου “ματώνει” στη Γάζα. Η επέτειος ” συμπίπτει στη χώρα μας με τη Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα απολύτου πένθους για την Ορθοδοξία και οι συνειρμοί που εγείρονται είναι εύλογοι και ανησυχητικοί”, σημειώνει σε σχετική ανακοίνωσή της η ΕΣΗΕΑ και επισημαίνει :”στη μακρά λίστα των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι σε κάθε γωνιά της γης, προστίθεται και ο τραγικός απολογισμός των συναδέλφων μας που, από τις 7 Οκτωβρίου 2023, έχασαν τη ζωή τους ή βιώνουν τη φρίκη του πολέμου στη Γάζα“.
“Σε όλο τον κόσμο, οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο προσπαθώντας να μας μεταφέρουν πληροφορίες για τα πάντα, από τον πόλεμο μέχρι τη δημοκρατία. Είμαι σοκαρισμένος και συγκλονισμένος από τον μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων που χάνουν τη ζωή τους στις ισραηλινές στρατιωτικές επιθέσεις στη Γάζα”, δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, .
Tη λύπη της, αλλά και τη “σοβαρή ανησυχία για την πρακτική άρνησης της πρόσβασης των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης σε ζώνες συγκρούσεων, ως τρόπο ελέγχου του χώρου πληροφοριών” εκφράζει και η Ευρωπαική Ένωση με δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου του Ευρωπαικού Συμβουλίου. “Πάρα πολλοί δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους τους τελευταίους μήνες ενώ μας μετέφεραν τα νέα από τη Γάζα. Οι δημοσιογράφοι συνεχίζουν επίσης να κινδυνεύουν σε καθημερινή βάση καθώς αναφέρουν τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, καθώς και από τις συγκρούσεις στη Μιανμάρ, στο Σουδάν και αλλού”, σημειώνει σε σχετική δήλωση της .
Σύμφωνα με τα όσα έχει ανακοινώσει η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, (ΔΟΔ) μόλις στους τέσσερις μήνες από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα της Παλαιστίνης στις 7 Οκτωβρίου, 100 δημοσιογράφοι είχαν ήδη χάσει τη ζωή τους….
Από τα στατιστικά που διατηρεί στην ιστοσελίδα της η Ομοσπονδία, προκύπτει ότι η ζωή των δημοσιογράφων έχει γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία και καταγράφει θανάτους, απειλές κατά της ζωής των δημοσιογράφων, φυλακίσεις και διαφόρων τύπων τραμπουκισμούς εναντίον τους…
Στη σχετική ανακοίνωσή της η ΕΣΗΕΑ περιγράφει εύληπτα το κλίμα: “Δολοφονίες, επιθέσεις και απειλές, ατιμωρησία των εγκλημάτων κατά των δημοσιογράφων, εξοντωτικές αγωγές με στόχο τη φίμωση των λειτουργών του Τύπου”