Εφιαλτικό σενάριο: Έρχεται σεισμός 6,5 Ρίχτερ στον ελλαδικό χώρο;

Ολοένα και φουντώνουν τα σενάρια για έναν επικείμενο μεγάλο σεισμό 6,5 ρίχτερ στην Ελλάδα, μετά την έντονη σεισμική δραστηριότητα σε πολλές περιοχές της χώρας.

Τελευταίος «συναγερμός» για τους φόβους που εκφράζονται από επιστήμονες και αρμόδιους αποτέλεσε ο ισχυρός σεισμός των 4,9 Ρίχτερ που ταρακούνησε τη Λέσβο τα ξημερώματα του Σαββάτου. Ακολούθησε βέβαια και τις επόμενες ημέρες έντονη σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο, με 3,3 ρίχτερ το πρωί της Δευτέρας 15/5 στη Σκιάθο, ο σεισμός μεγέθους 3,1 Ρίχτερ στο Σοφικό της Κορίνθου το μεσημέρι της Κυριακής 14/5, ο σεισμός 3,6 Ρίχτερ που σημειώθηκε το απόγευμα του Σαββάτου 13/5 στο Ιόνιο Πέλαγο, και δεκάδες άλλοι μικροσεισμοί στον ελλαδικό χώρο.

Πάντως όσο η γη στον ελλαδικό χώρο επιδεικνύει τις χορευτικές της ικανότητες τόσο αυξάνει και η ανησυχία και ο προβληματισμός της επιστημονικής κοινότητας. Τους φόβους επιβεβαιώνει με δηλώσεις του στο Mega o Καθηγητής Γεωλογίας, Ευθύμιος Λέκκας, ο οποίος μιλώντας για το σεισμό της Λέσβου, τόνισε  πως «δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι αυτός ήταν ο κύριος σεισμός, βέβαια υπάρχουν πάρα πολλές πιθανότητες γι’ αυτό, και δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα γιατί πρώτον η σεισμική δραστηριότητα εξελίσσεται και δεύτερον, δυστυχώς, υπάρχει ένα βεβαρημένο σεισμικό παρελθόν στην περιοχή» και συνέχισε λέγοντας: «Είμαστε σε επιφυλακή, παρατηρούμε την εξέλιξη του φαινομένου», τονίζοντας ταυτόχρονα ότι οι Αρχές βρίσκονται επί ποδός και, σε περίπτωση μεγαλύτερου σεισμού, είναι έτοιμες να επέμβουν.

«Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, έχουμε ενεργοποιήσει όλες τις διαδικασίες οι οποίες προβλέπονται από τον “Ξενοκράτη 2” και είμαστε έτοιμοι, στην ελάχιστη περίπτωση που θα έχουμε έναν μεγαλύτερο σεισμό, να επέμβουμε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Λέκκας.

Αναφορικά με το ρήγμα που έδωσε τον διπλό σεισμό στη Λέσβο, ο κ. Λέκκας επισήμανε: «Με βάση τα ιστορικά δεδομένα, μπορεί να δώσει περίπου 6,5 Ρίχτερ, όταν όμως ενεργοποιηθεί ολόκληρο. Τώρα έχουμε την ενεργοποίηση ενός συζυγούς ρήγματος της μεγάλης ρηξιγενούς ζώνης της Αγίας Παρασκευής. Έχουμε μικρότερο μέγεθος και πιστεύω ότι θα παραμείνει σε αυτό, αν και η σεισμική δραστηριότητα είναι σε εξέλιξη, κάτι που μας κάνει ιδιαίτερα επιφυλακτικούς». Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, ο διπλός σεισμός στη Λέσβο, μπορεί να «ξυπνήσει» άλλα ρήγματα στην ευρύτερη περιοχή.

«Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα και για αυτό, όμως έχουμε να κάνουμε και με πάρα πολλούς μετασεισμούς έως τώρα. Οι πιθανότητες είναι ανοιχτές. Βέβαια οι πιθανότητες για να έχουμε έναν μεγαλύτερο σεισμό, τονίζω ότι είναι εξαιρετικά μικρές».

Οι αλλεπάλληλοι σεισμοί που σημειώνονται την τελευταία περίοδο, «δε μας ανησυχούν, δεδομένου ότι οι σεισμικές διεγέρσεις που παρατηρήθηκαν σε διάφορα σημεία της χώρας, είναι τελείως ανεξάρτητες, ανήκουν σε τελείως διαφορετικό σεισμοτεκτονικό πλαίσιο, δεν επηρεάζει η μία την άλλη, απλά και μόνον συμπίπτουν χρονικά.

«Συνεπώς, δεν υπάρχει μια γενικότερη διέγερση στον ελληνικό χώρο, απλά έχουμε επιμέρους διεγέρσεις. Είναι απλά μια χρονική σύμπτωση. Δεν έχουμε δεδομένα που να ενισχύουν την άποψη ότι έχουμε μια γενικότερη διέγερση στον ελληνικό χώρο». Κλείνοντας, ο καθηγητής τόνισε πως θα πρέπει να δρομολογηθεί άμεσα το θέμα των κατολισθήσεων που προκαλεί ο Εγκέλαδος.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται: Ορατός ο φόβος για  μεγάλο σεισμό στον Κορινθιακό

Στην υπενθύμιση ότι έχουν περάσει 27 χρόνια από τον προηγούμενο σεισμό στην ευρύτερη περιοχή της Κορίνθου προχώρησε  ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος, εκφράζοντας τον φόβο του ότι αργά ή γρήγορα θα σημειωθεί και πάλι μία σεισμική δόνηση άνω των 6 ρίχτερ. «Περιμένουμε ένα μεγάλο σεισμό στον Κορινθιακό Κόλπο» προειδοποιούσε πριν ενάμιση μήνα ο ίδιος, καλώντας πολίτες και Πολιτεία να είναι προετοιμασμένοι για αυτό.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα της Πάτρας «Πελοπόννησος» ο  Γεράσιμος Παπαδόπουλος εξηγούσε ότι «οι ισχυροί σεισμοί, μεγέθους άνω των 6 ρίχτερ, είναι συχνοί. Κατά μέσο όρο επαναλαμβάνονται κάθε 25 με 30 χρόνια και αυτό προκύπτει από καταγεγραμμένα στοιχεία που έχουμε από το 1850 και μετά.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε δύο διαδοχικούς σεισμούς είτε σε μικρότερο χρόνο είτε σε λίγο πιο μακρινό χρόνο».

Όσον αναφορά το ενδεχόμενο να προκληθεί τσουνάμι από έναν ισχυρό σεισμό στον Κορινθιακό Κόλπο, ο κ. Παπαδόπουλος  ανέφερε ότι «είναι πιθανό, αλλά όχι βέβαιο. Στην επιστήμη μας οι βεβαιότητες είναι ελάχιστες». Εξηγεί ωστόσο ότι «αν ο σεισμός είναι στη θάλασσα ή έστω στην παράκτια περιοχή, και είναι από 6 και πάνω, τότε υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες να προκληθεί και τσουνάμι. Τα τσουνάμι του Κορινθιακού Κόλπου έχουν την ιδιότητα να μην μπορούν να διαδοθούν σε μεγάλη απόσταση. Αν, δηλαδή, γίνει ένας σεισμός στο δυτικό τμήμα, το επικίνδυνο τμήμα, δεν έχει μεγάλη δυνατότητα να πάει και στο ανατολικό τμήμα γιατί μιλάμε για μια κλειστή λεκάνη. Προσέξτε όμως: Πιθανά τσουνάμι στον Κορινθιακό είναι τοπικά μεν, αλλά και ισχυρά, δυνατά. Γι’ αυτό θέλει πολλή προσοχή».

Προειδοποίηση για μεγάλη δόνηση στην Ελλάδα

Η μελέτη του καθηγητή Σεισμολογίας του ΑΠΘ Θεόδωρου Τσάπανου ξεκίνησε μετά τον σεισμό των 5,3 Ρίχτερ τον Ιανουάριο στη Φλώρινα. Η πιθανότητα να δώσει η περιοχή της Φλώρινας σεισμό μεγέθους 6, 6,5 ή 6,6 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ τα επόμενα 100 χρόνια είναι 69%, 30% και 25%, αντίστοιχα» δήλωσε ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ Θεόδωρος Τσάπανος κατά την διάρκεια της παρουσίασης στο δημοτικό συμβούλιο Φλώρινας, των αποτελεσμάτων ερευνητικού προγράμματος «ανάλυσης και καταγραφής της τοπικής σεισμικής επικινδυνότητας στην περιοχή του Δήμου Φλώρινας».

Αμέσως μετά τον σεισμό της 9ης Ιανουαρίου 2022 μεγέθους Μ=5.4, η περιοχή της Φλώρινας μπήκε στο …μικροσκόπιο των επιστημόνων με τον τομέα Γεωφυσικής και Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης υπό τον Θόδωρο Τσάπανο, να αναλαμβάνει την παρακολούθηση του φαινομένου για λογαριασμό του Δήμου Φλώρινας.

Ο σεισμός και οι εκατοντάδες μικροσεισμοί που καταγράφηκαν είχαν μικρό εστιακό βάθος, από 6 km με μέγιστο τα 20 km ενώ το βάθος από το οποίο προήλθε ο κύριος σεισμός ήταν στα 8 km. Ανέφερε ότι υπάρχει πιθανότητα 59.58% για σεισμό με μέγεθος 6 μέχρι το 2030 και ότι η πιθανότητα να δώσει η περιοχή σεισμό με μέγεθος 6, 6,5 ή 6,6 Ρίχτερ τα επόμενα 100 χρόνια είναι 69%, 30% και 25%, αντίστοιχα.

Αυτά είναι τα ενεργά ρήγματα της Αττικής

Η χώρα μας έζησε παλιότερα ακόμη έναν μεγάλο σεισμό, εκείνον στην Ελασσόνα, ωστόσο η πλέον πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ελλάδας, η Αττική, είναι περιτριγυρισμένη από ενεργά ρήγματα που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορούν να δώσουν πολλά Ρίχτερ!

Οι επιστήμονες έχουν καταγράψει έναν μεγάλο αριθμό ενεργών ρηγμάτων, μικρού ή μέσου μεγέθους, τόσο στον αστικό ιστό της Αθήνας όσο και της Θεσσαλονίκης.

Ωστόσο, παρά το σχετικά μικρό μέγεθός τους και το μικρό σεισμικό δυναμικό τους- στην Αθήνα υπολογίζεται πιθανό μέγεθος σεισμού ως 6,2 ρίχτερ και στη Θεσσαλονίκη ως 6,5 ρίχτερ-, η εγγύτητά τους με τμήματα των πολεοδομικών συγκροτημάτων οδηγεί στην κατακόρυφη αύξηση της σεισμικής επικινδυνότητας.

Τα μικρά ρήγματα πλησίον των αστικών περιοχών έχουν αποκτήσει ξεχωριστή σημασία, ιδιαίτερα μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της Αθήνας το 1999, ο οποίος προήλθε από την ενεργοποίηση του άγνωστου ως τότε νεοτεκτονικού ρήγματος της Νότιας Πάρνηθας- Φυλής.

Ανατολικός Κορινθιακός έως Νότιο Ευβοϊκό

Η περιοχή από τον Ανατολικό Κορινθιακό, προς τη Θήβα, τον Αυλώνα μέχρι τον Ωρωπό φιλοξενεί ένα σύστημα ρηγμάτων που έχουν δώσει πολύνεκρους σεισμούς μεγέθους 6 – 6,5 ρίχτερ το 1858 και το 1914. «Είναι μια μεγάλη ζώνη σαν δαχτυλίδι μήκους 60 χλμ. που περικυκλώνει την Αττική και συνιστά μόνιμη εστία κινδύνου», είχε δηλώσει στα «ΝΕΑ» ο σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος

Ρήγματα Πεντέλης, Ραφήνας, Σπάτων

Είναι ρήγματα μέσα στην Αττική που έχουν εντοπιστεί σε παλαιότερες μελέτες, όμως κανείς δεν γνωρίζει το μήκος τους, το οποίο συνδέεται άμεσα με τη δυναμικότητά τους, δηλαδή με το μέγεθος του σεισμού που μπορούν να παραγάγουν.

Σαρωνικός

«Τα ρήγματα του Σαρωνικού Κόλπου προκαλούν σεισμούς ενδιαμέσου βάθους, δηλαδή με εστίες σε βάθη τουλάχιστον 50 – 60 χιλιομέτρων και με μέγεθος που μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 6,5 ρίχτερ», λέει ο δρ. Παπαδόπουλος. Ενας τέτοιος σεισμός, με επίκεντρο κάτω από τον Ακροκόρινθο, σημειώθηκε τον Αύγουστο του 1962, έγινε πολύ αισθητός στην Αττική και προκάλεσε μικρές βλάβες. Δεν είναι γνωστό τι συνέπειες θα μπορούσε να επιφέρει η επανάληψη ενός τέτοιου φαινομένου σήμερα που το Λεκανοπέδιο είναι δομημένο με άλλου τύπου κατασκευές.

Αταλάντη

Βρίσκεται σε ευθεία απόσταση περίπου 130 χιλιομέτρων από την Αθήνα, όμως το 1894 έδωσε δύο σεισμικές δονήσεις, μεγέθους 6,7 και 6,4 Ρίχτερ, με διαφορά μιας εβδομάδας προκαλώντας βλάβες σε Αθήνα και Πειραιά. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνέπειες στο κτιριακό απόθεμα του Λεκανοπεδίου από ενδεχόμενο σεισμό στην Αταλάντη.

Οι μεγαλύτεροι σεισμοί στην Ελλάδα

12 Οκτωβρίου 1856 Ρόδος 8,2 618 νεκροί

16 Φεβρουαρίου 1810 Κρήτη 7,8 2.500 νεκροί

26 Ιουνίου 1926 Ρόδος 7,7 ή 8,0 12 νεκροί

27 Ιουνίου 1886 Φιλιατρά 7,5 326 νεκροί

9 Ιουλίου 1956 Αμοργός 7,5 53 νεκροί

4 Φεβρουαρίου 1867 Κεφαλλονιά 7,2 224 νεκροί

11 Αυγούστου 1903 Κύθηρα 7,2με 8 14 νεκροί

12 Αυγούστου 1953 Αργοστόλι 7,2 476 νεκροί

25 Απριλίου 1957 Ρόδος 7,2 18 νεκροί

19 Φεβρουαρίου 1968 Άγιος Ευστράτιος 7,1 20 νεκροί

27 Απριλίου 1894 Αταλάντη 7,0 225 νεκροί

26 Σεπτεμβρίου 1932 Ιερισσός 7,0 161 νεκροί

25 Φεβρουαρίου 1935 Κρήτη 7,0 8 νεκροί

6 Οκτωβρίου 1947 Μεσσηνία 7,0 3 νεκροί

30 Απριλίου 1954 Σοφάδες 7,0 25 νεκροί

11 Οκτωβρίου 1845 Λέσβος 6,8 1 νεκροί

18 Αυγούστου 1853 Θήβα 6,8 13 νεκροί

7 Μαρτίου 1867 Λέσβος 6,8 550 νεκροί

1 Αυγούστου 1870 Αράχοβα 6,8 117 νεκροί

9 Φεβρουαρίου 1893 Σαμοθράκη 6,8 1 νεκροί

11 Αυγούστου 1904 Σάμος 6,8 4 νεκροί

31 Μαρτίου 1965 Αγρίνιο 6,8 6 νεκροί

7 Ιανουαρίου 1825 Λευκάδα 6,7 60 νεκροί

29 Φεβρουαρίου 1858 Κόρινθος 6,7 21 νεκροί

6 Ιουνίου 1861 Κορινθιακός κόλπος 6,7 20 νεκροί

23 Ιουλίου 1865 Λέσβος 6,7 10 νεκροί

25 Οκτωβρίου 1889 Λέσβος 6,7 36 νεκροί

23 Ιουλίου 1949 Χίος 6,7 11 νεκροί

24 Φεβρουαρίου 1981 Αλκυονίδες 6,7 20 νεκροί

21 Ιουλίου 2017 Κως 6,7 2 νεκροί

30 Οκτωβρίου 2020 Σάμος 6,7 2 νεκροί

8 Ιουνίου 1804 Πάτρα 6,6 10 νεκροί

16 Δεκεμβρίου 1869 Λευκάδα 6,6 15 νεκροί

23 Απριλίου 1933 Κως 6,6 178 νεκροί

23 Αυγούστου 1817 Αίγιο 6,5 65 νεκροί

30 Οκτωβρίου 1840 Χάλκη 6,5 600 νεκροί

11 Ιουνίου 1846 Μεσσήνη 6,5 30 νεκροί

22 Απριλίου 1948 Λευκάδα 6,5 10 νεκροί

20 Ιουνίου 1978 Θεσσαλονίκη 6,5 45 νεκροί

8 Ιουνίου 2008 Ανδραβίδα 6,5 2 νεκροί

17 Νοεμβρίου 2015 Λευκάδα 6,5 2 νεκροί

3 Απριλίου 1881 Χίος 6,4 3.350 (4.200 νεκροί)

17 Απριλίου 1893 Ζάκυνθος 6,4 23 νεκροί

30 Ιουνίου 1948 Λευκάδα 6,4 7 νεκροί

1 Μαΐου 1967 Δροσοπηγή Ιωαννίνων 6,4 9 νεκροί

14 Μαΐου 1895 Παραμυθιά Θεσπρωτίας 6,3 75 νεκροί

27 Νοεμβρίου 1914 Λευκάδα 6,3 16 νεκροί

22 Απριλίου 1928 Κόρινθος 6,3 20 νεκροί

1 Μαρτίου 1941 Λάρισα 6,3 40 νεκροί

6 Ιουλίου 1965 Κορινθιακός κόλπος 6,3 1 νεκροί

12 Ιουνίου 2017 Λέσβος 6,3 1 νεκροί

23 Μαΐου 1893 Θήβα 6,2 2 νεκροί

19 Απριλίου 1955 Βόλος 6,2 1 νεκροί

5 Φεβρουαρίου 1966 λίμνη Κρεμαστών 6,2 1 νεκροί

9 Μαρτίου 1965 Αλόννησος 6,1 2 νεκροί

4 Απριλίου 1965 Αρκαδία 6,1 18 νεκροί

21 Δεκεμβρίου 1990 Γουμένισσα 6,1 1 νεκροί

15 Ιουνίου 1995 Αίγιο 6,1 26 νεκροί

22 Ιουλίου 1938 Ωρωπός 6,0 18 νεκροί

29 Οκτωβρίου 1966 Κατούνα Αιτωλοακαρνανίας 6,0 1 νεκροί

13 Σεπτεμβρίου 1986 Καλαμάτα 6,0 20 νεκροί

7 Σεπτεμβρίου 1999 Πάρνηθα 5,9 143 νεκροί