Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb παρατήρησε έναν πληθυσμό γαλαξιών πολύ μεγάλης μάζας στο πρώιμο Σύμπαν, οι οποίοι φαίνεται ότι σχηματίστηκαν με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι πίστευαν οι αστρονόμοι.
Αυτό το αινιγματικό σενάριο του πολύ γρήγορου σχηματισμού γαλαξιών, το οποίο θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από περαιτέρω αναλύσεις, συνέβη περίπου 500 με 700 εκατομμύρια έτη μετά τη Μεγάλη Έκρηξη πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Με άλλα λόγια, στο πολύ νεαρό και επομένως πολύ μακρινό σύμπαν.
Το τηλεσκόπιο James Webb (JWST) μπόρεσε να εξερευνήσει αυτή την ελάχιστα γνωστή περιοχή χάρη στο όργανο NIRCam και την ισχυρή υπέρυθρη όρασή του, ένα μήκος κύματος που είναι αόρατο στο ανθρώπινο μάτι και η παρατήρηση του οποίου επιτρέπει να πάμε πολύ πίσω στο χρόνο.
Έξι τεράστιοι γαλαξίες
Έξι γαλαξίες έχουν βρεθεί στο πρώιμο σύμπαν που είναι πολύ πιο μεγάλοι από ό,τι αναμενόταν, αναφέρει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature.
Δύο από αυτούς είχαν ήδη επισημανθεί από το τηλεσκόπιο Hubble, αλλά είχαν περάσει απαρατήρητοι επειδή το φως που εξέπεμπαν ήταν τόσο ασθενές. Σύμφωνα με την ερμηνεία των νέων εικόνων του JWST, αυτοί οι έξι γαλαξίες -που ονομάζονται «Υποψήφιοι» σε αυτό το στάδιο επειδή η ανακάλυψη θα πρέπει να επιβεβαιωθεί με φασματοσκοπικές μετρήσεις- περιέχουν πολύ περισσότερα άστρα από ό,τι αναμενόταν. Ένας από αυτούς πιστεύεται ότι περιέχει έως και 100 δισεκατομμύρια αστέρια. «Αυτό είναι περίπου το μέγεθος του Γαλαξία μας, γεγονός που φαίνεται εντελώς τρελό», δηλώνει στο Γαλλικό Πρακτορείο AFP ο Ivo Labbé, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Ο γαλαξίας μας χρειάστηκε 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια για να σχηματίσει αυτή την ποσότητα αστεριών, ενώ αυτός ο νεαρός γαλαξίας θα έκανε το ίδιο σε μόλις 700 εκατομμύρια χρόνια «ή 20 φορές πιο γρήγορα», δηλώνει ο ερευνητής Ivo Labbé από το Πανεπιστήμιο Swinburne της Αυστραλίας. Τέτοιοι μακρινοί γαλαξίες αυτού του μεγέθους, ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται στο σημερινό κοσμολογικό μοντέλο με το οποίο προσπαθούμε να κατανοήσουμε τη δομή του Σύμπαντος.
«Η δική μας θεωρία λέει ότι σε αυτές τις πρώιμες ηλικίες, οι γαλαξίες είναι πολύ μικροί και μεγαλώνουν πάρα πολύ αργά. Τυπικά, θα μπορούσαμε να περιμένουμε ότι θα ήταν 10 έως 100 φορές μικρότεροι όσον αφορά τον αριθμό των άστρων», λέει ο αστροφυσικός.
Το μοντέλο δημιουργίας διαφοροποιείται
Η εύρεση τόσο μεγάλων γαλαξιών είναι για τον ίδιο αναπάντεχη. Δεν ξέρει τι να περιμένει. «Πού μπορεί να είναι το λάθος; Το λάθος θα μπορούσε κάλλιστα να προέρχεται από τη σκοτεινή ύλη, αυτή τη μυστηριώδη αόρατη ύλη που υπάρχει στο σύμπαν». Οι επιστήμονες δεν μπορούν να την ανιχνεύσουν, αλλά είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τη συμπεριφορά της και γνωρίζουν ότι παίζει βασικό ρόλο στο σχηματισμό των γαλαξιών.
«Η σκοτεινή ύλη πρέπει να συμπλέκεται για να σχηματίσει μια άλω που προσελκύει το αέριο από το οποίο γεννιούνται τα αστέρια. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία υποτίθεται ότι διαρκεί πάρα πάρα πολύ καιρό», υπογραμμίζει ο καθηγητής Ivo Labbé.
Φαίνεται λοιπόν ότι «τα πράγματα επιταχύνθηκαν σε αυτό το πρώιμο Σύμπαν, το οποίο μάλλον ήταν «πιο αποτελεσματικό από ό,τι νομίζαμε» στη δημιουργία άστρων, σχολιάζει ο David Elbaz, αστροφυσικός της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας της Γαλλίας (CEA). «Αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί από τη διαδικασία διαστολής του Σύμπαντος, η οποία επιταχύνεται γρηγορότερα από ό,τι νομίζαμε μέχρι σήμερα» σημειώνει.
Η ανακάλυψη έγινε αμέσως θέμα συζήτησης στην επιστημονική κοινότητα, καθώς πρόκειται για ανακάλυψη «ακόμη πιο συναρπαστική, διότι αποτελεί μια ακόμη ένδειξη ότι το μοντέλο που έχουμε στο μυαλό μας διαφοροποιείται» αναλύει ο David Elbaz. Το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο «Ευκλείδης», το οποίο πρόκειται να τεθεί σε τροχιά αυτό το καλοκαίρι σε μια προσπάθεια να ξεκλειδώσει τα μυστικά της σκοτεινής ύλης, μπορεί συμβάλει στη διαλεύκανση του μυστηρίου, τονίζει.
Ο καθηγητής καθηγητής Ivo Labbé επικαλείται τη θεωρία του Μαύρου Κύκνου, σύμφωνα με την οποία ένα απρόβλεπτο και απίθανο γεγονός, αν τύχει και συμβεί, μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο. «Αν επαληθευτεί έστω κι ένας από τους “Υποψήφιους Γαλαξίες” θα πρέπει να αναθεωρήσουμε ολόκληρη τη θεωρία περί δημιουργίας του σύμπαντος», καταλήγει.
Με πληροφορίες από το nature.com, το sciencesetavenir.fr και το AFP
με Αριθμό Μητρώου 12691
