Την Κόκκινη «Ψυχή» του Σύμπαντος κατέγραψε το Hubble

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε μια εκπληκτική εικόνα μιας περιοχής του νεφελώματος Westerhout 5 που βρίσκεται σε απόσταση επτά χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη. Το νεφέλωμα αυτό είναι περισσότερο γνωστό ως «Νεφέλωμα Ψυχής» (Soul Nabula), το οποίο φωτοβολεί σε μια έντονα ερυθρή απόχρωση.

Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες που χειρίζονται το Hubble, η εμφάνιση του κόκκινου φωτός προκαλείται από ένα φαινόμενο που ονομάζεται «εκπομπή Η-alpha», το οποίο κάνει την εμφάνιση του όταν πολύ ενεργητικά ηλεκτρόνια υψηλής που βρίσκονται μέσα σε άτομα υδρογόνου χάνουν ενέργεια. Αυτή η διεργασία προκαλεί την απελευθέρωση ιδιαίτερα ευδιάκριτου κόκκινου φωτός.

Αυτό το κόκκινο φως αποκαλύπτει επίσης μια σειρά συναρπαστικών χαρακτηριστικών, όπως το λεγόμενο ελεύθερα αιωρούμενο εξατμιζόμενο αέριο σφαιρίδιο (frEGG). Αυτό το frEGG, που φαίνεται ως μια σκοτεινή περιοχή σε σχήμα γυρίνου στο επάνω κεντροαριστερό μέρος της εικόνας, έχει την κωδική ονομασία KAG2008 globule 13 και J025838.6+604259. Αυτό και άλλα frEGG ανήκουν σε μια ειδική κατηγορία εξατμιζόμενων αερίων σφαιριδίων (EGGs), τα οποία εμφανίζονται στα νεφελώματα όταν η ενεργειακή ακτινοβολία από νεαρά, καυτά αστέρια ιονίζει το περιβάλλον αέριο απομακρύνοντας τα ηλεκτρόνια. Αυτό προκαλεί τη διασπορά του αερίου μακριά από αυτά τα μεγάλης φωτεινότητας αστέρια σε μια διαδικασία που ονομάζεται φωτοεξάτμιση, η οποία μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στον σχηματισμό άστρων μέσα στα νεφελώματα.

Στα EGGs, το αέριο είναι τόσο πυκνό που η φωτοεξάτμιση συμβαίνει πολύ πιο αργά από ό,τι στις γύρω περιοχές αερίου. Αυτή η πιο αργή φωτοεξάτμιση και η προστασία του αερίου από τη διασπορά του επιτρέπουν στο αέριο να παραμείνει αρκετά πυκνό ώστε να καταρρεύσει και να σχηματίσει πρωτοαστέρες, οι οποίοι τελικά μετατρέπονται σε ολοκληρωμένα άστρα. Αυτό σημαίνει ότι οι αστρονόμοι ενδιαφέρονται για τα frEGG και τα EGGs επειδή είναι οι περιοχές των νεφελωμάτων όπου μπορεί κάποτε να γεννήθηκαν εκεί άστρα. Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν την ύπαρξη αυτών των περιοχών μόλις πρόσφατα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των εν λόγω περιοχών βρίσκεται στις άκρες των «Πυλώνων της Δημιουργίας» (Pillars of Creation) σε μια εικόνα του νεφελώματος του Hubble το 1995.