Σε κλοιό ενεργειακής κρίσης η Ευρώπη – Ο ρόλος της Μόσχας

Σε ενεργειακό κλοιό βρίσκεται και η Ευρώπη ενώ τα κράτη προσπαθούν εσωτερικά να βρουν λύσεις για το ζήτημα. Το κόστος της ενεργειακής κρίσης για τους καταναλωτές στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να φθάσει περίπου τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

Το εκτιμώμενο κόστος των 100 δισ. ευρώ αναφέρεται σε επιστολή των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. προς την Κομισιόν, την οποία αποκάλυψε το Bloomberg. Επισημαίνεται δε,  ότι μπροστά σε αυτές τις επιβαρύνσεις, τα επιμέρους αντισταθμιστικά μέτρα των περίπου 10 δισ. που έχουν μέχρι στιγμής ανακοινώσει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μοιάζουν με σταγόνα στον ωκεανό.

Η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να απευθυνθεί στην ενεργειακή αγορά, προκειμένου όλες οι χώρες-μέλη να προμηθευτούν από κοινού φυσικό αέριο, ώστε να αποφύγουν ενδεχόμενο σοκ αύξησης τιμών στο άμεσο μέλλον

Η ενεργειακή κρίση αναμένεται να τεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων των 27 της ΕΕ, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής στις 21 και 22 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες.

Οι αιτίες της αύξησης

Αναλυτές εκτιμούν ότι οι τιμές του φυσικού αερίου είναι ο κύριος παράγοντας πίσω από το αυξανόμενο κόστος ενέργειας στην Ευρώπη. Το κόστος των αδειών στην αγορά άνθρακα στην Ευρώπη συνέβαλε μέχρι το ένα πέμπτο της αύξησης. Οι σοβαρές περικοπές προσφοράς από τη ρωσική Gazprom έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο.

Το κόστος είναι τώρα έξι φορές υψηλότερο από ό, τι ήταν πέρυσι στην Ευρώπη και συνεχίζει να αυξάνεται. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να εκδώσουν επιδοτήσεις και να μειώσουν τους φόρους σε μια προσπάθεια προστασίας των καταναλωτών.

Κοινό Ευρωπαϊκό “μέτωπο”

Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας γνωστοποίησε ότι από κοινού με άλλες χώρες όπως η Γαλλία, Ισπανία, Τσεχία και η Ρουμανία, πρότειναν:

• Κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση, ώστε να συντονιστούν τα εθνικά μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης.
• Διερεύνηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, ώστε να εξομαλύνουμε τις αυξήσεις τιμών.
• Μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να βελτιωθεί η σύνδεση ανάμεσα στην τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές και στο μέσο κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας στα εθνικά μείγματα παραγωγής.
• Και τέλος, επίτευξη ευρωπαϊκής ενεργειακής ανεξαρτησίας, μέσα από την επένδυση στη διαφοροποίηση της ενεργειακής προμήθειας.“

Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια άνευ προηγούμενη κρίση που απαιτεί έκτακτα, καινοτόμα και σοβαρά μέτρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον έλεγχο αύξησης των τιμών” σημείωσε  ο Ισπανός πρωθυπουργός κ. Πέδρο Σάντσεθ.

Πιθανές μεταρρυθμίσεις στην αγορά φυσικού αερίου θα συμπεριληφθούν στην προγραμματισμένη αναθεώρηση του πακέτου της αγοράς φυσικού αερίου στις 14 Δεκεμβρίου.

Σε “κρίση” η Βρετανία

Σε κατάσταση κρίσης συνεχίζει να βρίσκεται η Βρετανία καθώς εκατομμύρια καταναλωτές αδειάζουν τα ράφια στα σούπερ μάρκετ ενώ άλλοι προσπαθούν να βρουν τρόφιμα. Ο πανικός και η αγωνία αυξάνεται όσο πλησιάζουμε προς τα Χριστούγεννα καθώς ήδη ένας στους τρεις πολίτες αγοράζουν όσα χρειάζονται για τη συγκεκριμένη περίοδο. Παράλληλα,παρουσιάζονται σοβαρές ελλείψεις σε καύσιμα αλλά και σε οδηγούς βυτιοφόρων για τον ανεφοδιασμό ειδών πρώτης ανάγκης.

Η Ευρώπη “όμηρος’ του Πούτιν

Η κρίση χτίζεται εδώ και αρκετό καιρό, εκτιμά ο Δρ. Aura Sabadus. Οδηγείται από ένα μείγμα αυξανόμενης ζήτησης μετά τον Covid, με την άρση του lockdown, αλλά και λόγω του χειμώνα, δυσλειτουργίες σε εργοστάσια παραγωγής αερίου σε όλο τον κόσμο και κερδοσκοπικές συναλλαγές στην αγορά εκπομπών αερίων.

Ωστόσο, η απόφαση της Ρωσίας να μην μεταφέρει περισσότερο φυσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας ή να αναπληρώσει τους ευρωπαϊκούς χώρους αποθήκευσης έχει αναμφίβολα επιδεινώσει την κρίση. Η θέση της Μόσχας έχει προκαλέσει σοκ σε ολόκληρη την ήπειρο. Ο αντίκτυπος ήταν εμφανής ακόμη και σε σχετικά μακρινές χώρες όπως η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες έχουν μικρή άμεση εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.

Οι επικριτές λένε ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί ως ” όπλο” τις προμήθειες φυσικού αερίου. Κατηγορούν το Κρεμλίνο ότι προσπάθησε να εκβιάσει τους αξιωματούχους της ΕΕ και της Γερμανίας προκειμένου να τους πιέσει να χορηγήσουν τις απαραίτητες τεχνικές και κανονιστικές εγκρίσεις για τον αγωγό Nord Stream 2 της Ρωσίας.

Πόσο θα διαρκέσει η τρέχουσα κρίση; Σε αυτήν την αντιπαράθεση υψηλού πονταρίσματος, η Μόσχα φαίνεται να κρατάει όλα τα χαρτιά. Αξιωματούχοι του Κρεμλίνου δήλωσαν ανοιχτά ότι η πιστοποίηση του Nord Stream 2 θα διευκολύνει την κρίση και είναι έτοιμοι να περιμένουν μέχρι να δοθεί η ώθηση για πιστοποίηση γρήγορης πορείας.

Ακόμη και αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ καταφέρουν να αποτρέψουν έναν χειμώνα δυσαρέσκειας χάρη σε ένα σύνολο μέτρων που αναλύουν τώρα , οι συνέπειες της ενεργειακής κρίσης θα εξαπλωθούν σε πολλούς τομείς και θα γίνουν αισθητές για μεγάλο χρονικό διάστημα.