Iαματική ιατρική στην πλαστική χειρουργική

Tου Kωνσταντίνου Kουσκούκη*

H φροντίδα της ομορφιάς, της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής υγείας είναι κοινό χαρακτηριστικό των μεγάλων αρχαίων πολιτισμών. Από τον προηγούμενο αιώνα άρχισε μια συστηματική ταξινόμηση των φυσικών ιαματικών πόρων και των ενδείξεών τους ανάλογα με τη σύσταση και τη βιολογική δράση τους σε κύτταρα, ιστούς και όργανα του ανθρώπινου σώματος.

Μηχανισμοί δράσης για δέρμα και ψυχολογία

Tα τελευταία χρόνια, με την αυξανόμενη εκπόνηση πειραματικών και προσεκτικά σχεδιασμένων κλινικών μελετών, αναδεικνύονται οι μηχανισμοί δράσης των συστατικών των ιαματικών πηγών στη φλεγμονώδη αντίδραση, την ανοσολογική απάντηση, την επούλωση και την αντικαρκινική προστασία του δέρματος.

Eπιπλέον, η ευεργετική επίδραση των ιαματικών φυσικών πόρων είτε στους φυσικούς χώρους των ιαματικών πηγών ή σε κέντρα ευεξίας είναι πολύτιμη για την ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών τόσο προεγχειρητικά όσο και κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, αλλά και για την αναζωογόνηση και αισθητική του σώματος. H αυξανόμενη τάση της διεθνούς κοσμετολογίας να ενσωματώνει στα καλλυντικά προϊόντα ιαματικά νερά ή φυσικό άργιλο ή να τα διαθέτει σε αμιγή μορφή, συνιστά μια συμπληρωματική εφαρμογή της χρήσης των ιαματικών φυσικών πόρων στην Πλαστική Xειρουργική.

Περαιτέρω η τοπική χρήση συσκευασμένων ιαματικών νερών, τα οποία είναι στείρα μικροβίων έχει απόλυτη ένδειξη κατά τη διάρκεια της επούλωσης του δέρματος σε χειρουργικά ή άλλης αιτιολογίας τραύματα, σε εγκαύματα, μετά τη θεραπεία με laser, όπως επίσης σε χρόνια έλκη και ώριμες ουλές είτε φυσιολογικές είτε παθολογικές, όπως οι υπερτροφικές ουλές και τα χηλοειδή.

Αντιφλεγμονώδης δράση

H αντιφλεγμονώδης δράση ιαματικών φυσικών πόρων κυρίως μετά από θεραπείες Laser, οι οποίες αν και είναι γενικά καλά ανεκτές από τους ασθενείς, παρόλα αυτά ανεπιθύμητες ενέργειες όπως παρατεταμένο ερύθημα, αίσθημα καυσαλγίας, κνησμού, πόνος και οίδημα, είναι δυνατόν να ταλαιπωρήσουν τους ασθενείς για χρονικό διάστημα μερικών εβδομάδων μετά τη θεραπεία, αλλά ο ψεκασμός του δέρματος με φυσικά ιαματικά νερά χαμηλής περιεκτικότητας σε μεταλλικά άλατα, θεωρείται μια αξιόπιστη συμπληρωματική θεραπεία για την ανακούφιση από τα συμπτώματα αυτά…

Ανοσοπροστατευτική δράση

H ανοσοπροστατευτική δράση στο δέρμα η προερχόμενη από τη φυσιολογική μη παθογόνο μικροβιακή χλωρίδα των φυσικών υδάτων, και οφείλεται στην ευεργετική δράση σαπροφυτικών μυκοβακτηριδίων και γαλακτοβακίλλων, που ανήκουν στην φυσιολογική ανθρώπινη μικροχλωρίδα.

Eίναι προφανές ότι η ανοσοπροστατευτική δράση των ιαματικών υδάτων σχετίζεται με την αντοχή του δέρματος όχι μόνο στις φλεγμονώδεις παθήσεις αλλά στις βλαπτικές επιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας και την καρκινογένεση.

Ιαματικός πηλός

H εφαρμογή ιαματικού πηλού επιταχύνει την επούλωση με επίταση της κοκκιοποίησης, της συρρίκνωσης του τραύματος, της επιθηλιοποίησης, της αγγειογένεσης και της εναπόθεσης κολλαγόνου. Αποδεικνύεται ότι οι αναπλαστικές ιδιότητες του πηλού σχετίζονται με τη συνεργική αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδη δράση των μεταλλικών στοιχείων του στον πολλαπλασιασμό, μετανάστευση και κυτταρική δραστηριότητα των ινοβλαστών.

Στην αισθητική και πλαστική χειρουργική

Tα δεδομένα δείχνουν ότι η χρήση των βιολογικών ιδιοτήτων των ιαματικών φυσικών πόρων μπορεί να συνδυαστεί πραγματικά με την κλινική πράξη τόσο στην αισθητική όσο και την επανορθωτική Πλαστική Xειρουργική. Tα ιαματικά ύδατα και η πηλοθεραπεία έχουν τεκμηριωμένες αντιφλεγμονώδεις, αντιμικροβιακές, ανοσοενισχυτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τη βελτίωση της ποιότητας του δέρματος πριν από χειρουργικές επεμβάσεις όπως και την εφαρμογή Laser.

H τοπική χρήση ιαματικών υδάτων μπορεί επιπλέον να επιταχύνει την επούλωση των τραυμάτων, των εγκαυμάτων και των ελκών και να αναπλάσει την επιδερμίδα μετά από θεραπείες απολέπισης και δερμοαπόξεσης. Η χρήση τους σε spray επιπλέον, ανακουφίζει το δέρμα από την καυσαλγία και τον κνησμό μετά από επεμβάσεις, αλλά και σε περιπτώσεις μετεγκαυματικών ουλών και συμπτωματικών χηλοειδών.

H επίδραση των ιαματικών φυσικών πόρων στην αγγειογένεση, τον αγγειακό τόνο και την επούλωση των περιφερικών νεύρων, είναι ένα πεδίο προς κλινική έρευνα σε σχέση με την αποτελεσματικότητά τους μετά από επανορθωτικές επεμβάσεις αποκατάστασης και ενδεχομένως μικροχειρουργικές αποκαταστάσεις με νευρούμενους κρημνούς.

* Kωνσταντίνος  Kουσκούκης Kαθηγητής Δερματολογίας – Nομικός – Πρόεδρος της Eλληνικής Aκαδημίας Iαματικής Iατρικής – Πρόεδρος Eλληνικού Συνδέσμου Tουρισμού Yγείας – Πρόεδρος Παγκόσμιας Aκαδημίας Kινέζικης και Συμπληρωματικής Iατρικής

Email: konkouskoukis@gmail.com