Ο «Αρίσταρχος» του Χελμού έφερε στο «φως» αρχαίο νεφέλωμα

Το μεγάλο τηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών έδωσε απαντήσεις σε ένα αίνιγμα το οποίο ούτε το Hubble της NASA κατάφερε να αντιμετωπίσει.

Το νέο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος», διαμέτρου 2,3 μέτρων, το οποίο βρίσκεται στο όρος Χελμός της Πελοποννήσου, σε υψόμετρο 2.340 μέτρων, χρησιμοποίησαν ένας Έλληνας κι ένας Βρετανός αστρονόμος προκειμένου να «φωτίσουν» ένα αινιγματικό αρχαίο αστρικό σύστημα, το KjPn 8.

Ο ερευνητής δρ. Παναγιώτης Μπούμης του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και ο Τζον Μίμπερν του Κέντρου Αστροφυσικής του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας της Βρετανίας, μελέτησαν αυτό το σύστημα, με την εγκατάσταση μιας κάμερας απεικόνισης στο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος», το μεγαλύτερο στο είδος του στην νοτιοανατολική Ευρώπη, το οποίο βρίσκεται στο Αστεροσκοπείο Χελμού στο βουνό της Αχαΐας. Όπως αναφέρουν οι δύο επιστήμονες, κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για ένα διπλό αστρικό σύστημα, που βρίσκεται μέσα σε ένα εξωτικό νεφέλωμα.

Όπως υπολόγισαν, το εν λόγω σύστημα, που αποτελείται από δύο άστρα, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 6.000 ετών από τη Γη και έχει εκτινάξει υλικό στο Διάστημα σε τρεις διαδοχικές φάσεις, πριν από 3.200, 7.200 και 50.000 χρόνια. Σήμερα, το εκτιναχθέν υλικό ταξιδεύει στο διαστρικό χώρο με ταχύτητα 334 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο.

Το πλανητικό νεφέλωμα KjPn8 ανακαλύφθηκε από το Αστεροσκοπείο Palomar Sky Survey στη δεκαετία του 1950. Ακολούθησαν έρευνες στη δεκαετία του 1990 από αστρονόμους του Μεξικού στο Αστεροσκοπείο San Pedro Martir, οι οποίες οδήγησαν στην ανακάλυψη των γιγαντιαίων λοβών γύρω από το σύστημα, χωρίς όμως να βρεθεί κάτι περισσότερο σχετικά με την ηλικία των λοβών. Το 2000 το κεντρικό άστρο τελικά αποκαλύφθηκε από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble, που εκτόξευσε στο Διάστημα για λεπτομερή έρευνα και καταγραφή η NASA. Ούτε όμως το Hubble μπόρεσε να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα για την ηλικία του μυστηριώδη KjPn8, ενώ ήδη η ανακάλυψή του έκλεινε 50 χρόνια.

Αυτή τη φορά, οι Μπούμης και Μίμπερν, με τη βοήθεια μιας ειδικής κάμερας που τοποθέτησαν στο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος», κατάφεραν να εισχωρήσουν περισσότερο στα μυστικά του νεφελώματος και στη διαχρονική επέκτασή του. Για πρώτη φορά, όπως αναφέρουν, συνέλλεξαν στοιχεία, που δείχνουν ότι δεν πρόκειται για ένα μόνο άστρο, αλλά για ένα διπλό αστρικό σύστημα κρυμμένο μέσα στο νεφέλωμα.

«Η Ελλάδα είναι μία από τις παγκόσμιες γενέτειρες της αστρονομίας, συνεπώς είναι αναμενόμενο ότι η έρευνα στο σύμπαν συνεχίζεται στον 21ο αιώνα. Με το νέο τηλεσκόπιο, αναμένουμε να συνεισφέρουμε σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια για πολλά χρόνια στο μέλλον», δήλωσε ο κ. Μπούμης.

Πηγή:  http://www.et-online.gr/default.asp?pid=19&la=1&arc=5&art=314&nwID=24