Κ. Δούκας: Ο μύθος του ακριβού πετρελαίου και οι ανατιμήσεις

Του Κώστα Δούκα

 Ἡ ναυτιλιακή κοινότητα, καί ἰδιαίτερα ἡ ἑλληνική, εἶναι διχασμένη ὡς πρός τήν μελλοντική ἐξέλιξη τοῦ πολέμου στήν Οὐκρανία. Εἶναι γεγονός ὃτι ὃταν ὑπάρχει γενικώτερη ἀναταραχή στόν πλανήτη, ὃπως πόλεμος, φυσικές καταστροφές καί ἂλλες ἀνωμαλίες πού διαταράσσουν τήν ὁμαλή ἐξέλιξη τῶν διεθνῶν συναλλαγῶν, ἡ ναυτιλία ἐπωφελεῖται καί εἰσπράτει ὑψηλούς ναύλους, ὃπως συνέβη μέ τήν πανδημία τοῦ Covid 19.

Σήμερα, ὁ συνεχιζόμενος μέ μεγάλη ἒνταση καί ἀπρόβλεπτες ἐξελίξεις πόλεμος στήν Οὐκρανία, συμβάλει στήν διαμόρφωση ὑψηλῶν ναύλων καί ἐξασφαλίζει σημαντικά κέρδη στούς ἐφοπλιστές. Ὡστόσο οἱ ναυτιλιακοί παράγοντες εἶναι σοβαρά προβληματισμένοι γιά τό οὐκρανικό πρόβλημα σέ μεσοπρόθεσμη ἐξέλιξη.

ΑΝΗΣΥΧΗ Η ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Ἂλλοι διατείνονται ὃτι ὁ πόλεμος θά συνεχισθεῖ μέ τόν ἲδιο περίπου τρόπο πού διεξάγεται σήμερα γιά τά ἑπόμενα δύο χρόνια, χωρίς τήν χρήση πυρηνικῶν πεδίου μάχης ἢ γενικοτέρας ἀνάφλεξης, μέχρι νά ἀρχίσουν εἰρηνικές διαπραγματεύσεις διά τῆς διπλωματικῆς ὁδοῦ. Ἂλλοι ἀντθέτως φοβοῦνται ὃτι οἱ χειρότερες ἐξελίξεις βρίκονται μπροστά, σέ βαθμό πού κάθε πρόβλεψη νά εἶναι ἐπισφαλής. Ἐφ᾽ὃσον ὁ πλανήτης ἐξακολουθεῖ νά πορεύεται ὃπως πορεύεται, δηλαδή μέ ἐξασφάλιση τῆς ἐνεργειακῆς ροῆς, ἢτοι μέ ὁμαλή διακίνηση τοῦ πετρελαίου καί τοῦ φυσικοῦ ἀερίου, σοβαρώτερη ἀνώμαλη ἐξέλιξη δέν πρέπει λογικά νά ἀναμένεται.

Ὡστόσο ἀστάθμητος παράγων εἶναι οἱ περαιτέρω κυρώσεις (sunctions) πού θά ἐπιβάλλουν οἱ ΗΠΑ καί οἱ Εὐρωπαῖοι στήν Ρωσία, πέραν τῶν ὃσων ἒχουν ἐπιβληθεῖ. Ὁ πολύς κόσμος νομίζει ὃτι τό πετρέλαιο τῆς Ρωσίας, λόγω τῶν μέτρων Μπάϊντεν, ἒχει σέ μεγάλο βαθμό σταματήσει νά ρέει πρός τήν δύση, ἐνῶ συμβαίνει τό ἀκριβῶς ἀντίθετο, πρᾶγμα πού κρατᾶ τόν κόσμο σέ ἐνεργειακή ἰσορροπία. Τό ρωσικό πετρέλαιο ἐξακολουθεῖ νά ρέει ἀπρόσκοπτα πρός τήν δύση καί σέ ὃλο τόν κόσμο, χάρις στήν ἑλληνική κυρίως ναυτιλία, μέ μεταφορτώσεις στά διεθνῆ ὓδατα καί ἂλλες πρακτικές.

Πόσο πετρέλαιο χρειάζεται ο πλανήτης 

Ἡ παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου ἀνέρχεται ἡμερησίως σέ 100 ἑκατομμύρια βαρέλια. Γιά νά καταλάβει κανείς τό μέγεθος τῆς ἡμερησίας αὐτῆς κατανάλωσης μπορεῖ νά φανταστεῖ μία σειρά ἀπό 50 σοῦπερ τάνκερς, γνωστά ὡς VLCC, τῶν 300.000 τόννων τό καθένα, ἒμφορτα μέ ἀργό πετρέλαιο (crude oil). Τόσο πετρέλαιο καταναλίσκει ἡμερησίως ἡ ἀνθρωπότητα. Καί αὐτό τό ἰσοζύγιο δέν ἒχει διαταραχθεῖ.

Ἀπό τό ποσόν αὐτό, τά 10 ἑκατομμύρια βαρέλια τά παράγει ἡ Σαουδική Ἀραβία, καί ὃλες οἱ χῶρες τοῦ ΟΠΕΚ συμμετέχουν μέ 30 ἑκατομμύρια βαρέλια. Τό ὑπόλοιπο στό μεγαλύτερο ποσοστό του καλύπτεται ἀπό τήν Ρωσία. Αὐτή εἶναι ἡ καλύτερη ἀπόδειξη ὃτι δέν σταμάτησε ποτέ ἡ ροή τοῦ ρωσικοῦ πετρελαίου.

50 ΣΟΥΠΕΡ ΤΑΝΚΕΡΣ ΦΟΡΤΩΜΕΝΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ

Συνεπῶς ἡ πρόσφατη μείωση τῆς παραγωγῆς πετρελαίου ἀπό τήν Σαουδική Ἀραβία κατά ἓνα ἑκατομμύριο βαρέλια ἡμερησίως γιά νά συγκρατήσει τήν κατρακύλα τῶν τιμῶν τοῦ μαύρου χρυσοῦ, θά ἀναπληρωθεῖ σύντομα ἀπό τίς χῶρες τοῦ ΟΠΕΚ, ὁπότε ἡ ναυλαγορά τῶν τάνκερς δέν πρόκειται νά διαταραχθεῖ σοβαρά, οὒτε ἡ ἐφοδιαστική ἀλυσίδα παγκοσμίως.  Ἀπεναντίας μάλιστα, προβλέπεται σταθεροποίηση τιμῶν στά ἑπόμενα δύο χρόνια, ἐνῶ στήν Ἀμερική ὑπάρχει ἢδη καλοκαίρι.

Ὃμως στά χρηματιστήρια, ὃπου ἰσχύουν διαφορετικοί κανόνες μέ γνώμονα τήν κερδοσκοπία, καλλιεργεῖται ὁ μύθος τοῦ ἀκριβοῦ πετρελαίου, ἐνῶ στήν πραγματικότητα οἱ τιμές εἶναι φυσιολογικές καί σταθερές μέ μικρές διακυμάνσεις. Ἒτσι ὁ κόσμος καλεῖται νά προσαρμοσθεῖ στίς ἀλυσιδωτές ἀνατιμήσεις τοῦ ἠλεκτρικοῦ ρεύματος καί τῆς ἀκρίβειας τῶν καταναλωτικῶν ἀγαθῶν πού, σέ συνδυασμό μέ τούς χαμηλούς μισθούς, κάνουν τούς λαούς φτωχότερους καί δημιουργοῦν ἀκόμη καί ἐπισιτιστικά προβλήματα σέ πολλές χῶρες.

Ἀνάλογο πρόβλημα ἀντιμετωπίζει καί ἡ Ἑλλάδα, τό πολιτικό προσωπικό τῆς ὁποίας, σάν νά εἶναι ξεκομμένο ἀπό τίς διεθνεῖς ἐξελίξεις, ὑπόσχεται “λαγούς μέ πετραχήλια” λόγω προεκλογικῆς περιόδου, ἐνῶ γνωρίζει ὃτι τά ὑποσχόμενα δέν εἶναι δυνατόν νά τηρηθοῦν, λόγω τῆς γενικοτέρας ἀνωμαλίας πού ἒχει προκαλέσει ὁ πόλεμος τῆς Οὐκρανίας καί οἱ ἀναμενόμενες ἐξελίξεις.

Τα ελληνοτουρκικά μετά την εκλογή Ερντογάν

Ὃσον ἀφορᾶ τήν Ἑλλάδα καί τίς διαγραφόμενες προοπτικές μετά τήν ἐπανεκλογή τοῦ ᾽Ερντογάν, οἱ ναυτιλιακοί παράγοντες θεωροῦν ὃτι δέν ἒχει ἀλλάξει κάτι στίς τουρκικές ἐπιδιώξεις στό Αἰγαῖο, καθώς ἡ Τουρκία μέ τόν ἓνα ἢ μέ τόν ἂλλο τρόπο (ἀπειλές, παζάρια, “casus belli” κλπ) ἒχει πετύχει κάποιους στόχους της, ἢτοι τά 6 μίλια στήν Ρόδο καί στήν Κρήτη, καθώς δέν ἒχει ἐκδηλωθεῖ κάποια σοβαρή ἀντίδραση ἀπό ἑλληνικῆς πλευρᾶς. Ὁ προβληματισμός γίνεται ἐντονώτερος ἂν ληφθεῖ ὑπ᾽ὂψιν ὃτι οἱ περισσότερες δυτικές χῶρες συμμερίζονται τήν ἂποψη τῆς Τουρκίας (καί ὂχι τῆς Ἑλλάδος), ὃτι δηλαδή δικαιοῦται διεκδικήσεων στό Αἰγαῖο ὡς παράλια χῶρα, παρά τήν Διεθνῆ Σύμβαση περί Δικαίου τῆς Θαλάσσης, τήν ὁποία ἡ Τουρκία δέν ἒχει ὑπογράψει.

Δυστυχῶς, τήν ἂποψη αὐτή ἀναφανδόν ὑποστηρίζει καί ἡ κα Ντόρα Μπακογιάννη. Καί ἂν στήν θάλασσα εἶναι δυνατόν νά γίνονται τέτοιες ὑποχωρήσεις, τυχόν τουρκική διεκδίκηση τῆς Θράκης ἀπό τήν Τουρκία θά σημάνει ὁλοκληρωτικό πόλεμο μέ τήν γείτονα χώρα, καθώς τίθεται σέ κίνδυνο ἡ ἐθνική μας κυριαρχία. Καί τότε πλέον κανείς δέν θά μπορεῖ νά κρυφτεῖ ἢ νά ὑποβαθμίσει τό θέμα.

*Ο Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος  (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ειδικευμένος στο ναυτιλιακό ρεπορτάζ, ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών). Ασχολείται επί 40ετία με την ομηρική γραμματεία. Έχει μεταφράσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια σε πεζό λόγο και, τελευταία, σε έμμετρο μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.