Τηλεσκόπιο Webb: Στο φως απομεινάρια έκρηξης αστέρα

Το  διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb εντόπισε πρωτόγνωρες λεπτομέρειες, στα απομεινάρια ενός αστέρα που εξερράγη. 

Το λαμπερό αέριο και η σκόνη της Κασσιόπης Α είναι ό,τι έχει απομείνει από ένα αστέρι που εξερράγη σε σουπερνόβα και το φως του έφτασε στη Γη για πρώτη φορά πριν από 340 χρόνια.

Η Κασσιόπη Α βρίσκεται 11.000 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό της Κασσιόπης και το υπόλειμμα εκτείνεται για 10 έτη φωτός. Οι πληροφορίες από το Cas A, όπως είναι επίσης γνωστό το υπόλειμμα, επιτρέπουν στους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για το πώς συμβαίνουν οι αστρικές εκρήξεις.

Οι αστρονόμοι έστρεψαν το τηλεσκόπιο Webb και τα όργανά του προς την κατεύθυνση του Cas A για να δουν εάν οι υπέρυθρες ικανότητες του παρατηρητηρίου θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν οτιδήποτε είχαν χάσει τα άλλα τηλεσκόπια. Το υπέρυθρο φως είναι αόρατο στο ανθρώπινο μάτι, επιτρέποντας στον Webb να κατασκοπεύει κατά τα άλλα αόρατες πτυχές του σύμπαντος.

«Το Cas A αντιπροσωπεύει την καλύτερη ευκαιρία μας να κοιτάξουμε το πεδίο συντριμμιών ενός αστεριού που εξερράγη και να εκτελέσουμε ένα είδος αστρικής αυτοψίας για να καταλάβουμε τι είδους αστέρι υπήρχε εκ των προτέρων και πώς εξερράγη αυτό το αστέρι», δήλωσε ο Danny Milisavljevic, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Purdue και ο κύριος ερευνητής του προγράμματος Webb που συνέλαβε τις νέες παρατηρήσεις.

«Σε σύγκριση με προηγούμενες υπέρυθρες εικόνες, βλέπουμε απίστευτες λεπτομέρειες στις οποίες δεν είχαμε πρόσβαση στο παρελθόν», δήλωσε η συν-ερευνήτρια Tea Temim, ερευνήτρια αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Η νέα υπέρυθρη εικόνα του Cas A του Webb μεταφράστηκε σε ορατό φως, ώστε το ανθρώπινο μάτι να μπορεί να δει τα χρώματα του υπολείμματος. Το κόκκινο και πορτοκαλί φως στο εξωτερικό του υπολείμματος υποδηλώνει θερμή σκόνη, εκεί όπου το υλικό που εκτοξεύτηκε από το αστέρι προτού εκραγεί συγκρούεται με το περιβάλλον αέριο και τη σκόνη. Μέσα στη δομή του υπολείμματος που μοιάζει με φυσαλίδα, διακρίνεται έντονο ροζ φως, μαζί με χαρακτηριστικά που μοιάζουν με συστάδες και κόμπους. Αυτό το υλικό προήλθε από το αστέρι που εξερράγη και περιλαμβάνει λαμπερά βαριά στοιχεία όπως αργό, νέον και οξυγόνο.

Ένας λαμπερός πράσινος βρόχος κατά μήκος της δεξιάς πλευράς της φυσαλίδας έχει επίσης τραβήξει το ενδιαφέρον των ερευνητών.

Το… Πράσινο τέρας!

«Το ονομάσαμε το ‘Πράσινο Τέρας’ προς τιμήν του Fenway Park στη Βοστώνη. Αν κοιτάξετε προσεκτικά, θα παρατηρήσετε ότι είναι γεμάτο με μίνι φυσαλίδες», είπε ο Milisavljevic. «Το σχήμα και η πολυπλοκότητα είναι απροσδόκητα και δύσκολο να κατανοηθούν».

Η ομάδα εξακολουθεί να προσπαθεί να κατανοήσει τις πηγές πίσω από όλα τα διαφορετικά χρώματα στην εικόνα.

Η μελέτη υπολειμμάτων όπως το Cas A μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν την κοσμική σκόνη, ένα δομικό στοιχείο για αστέρια και πλανήτες, και πώς τα αστέρια που έχουν εκραγεί απελευθερώνουν στοιχεία ζωτικής σημασίας για τη ζωή.

«Κατανοώντας τη διαδικασία της έκρηξης των αστεριών, διαβάζουμε τη δική μας ιστορία προέλευσης», είπε ο Milisavljevic. «Θα περάσω το υπόλοιπο της καριέρας μου προσπαθώντας να καταλάβω τι υπάρχει σε αυτό το σύνολο δεδομένων».

Πως ανακαλύφθηκαν εξι γαλαξίες που δεν έπρεπε να υπάρχουν!

Πρόσφατα το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε έξι τεράστιους πολύ πρώιμους γαλαξίες, που ο καθένας τους περιέχει περίπου τόσα άστρα όσα ο δικός μας!

Η ανακάλυψη ανατρέπει την έως τώρα κατανόηση των επιστημόνων για την εξέλιξη των γαλαξιών, καθώς τόσο μεγάλοι γαλαξίες δεν αναμενόταν να βρεθούν στο τόσο πρώιμο σύμπαν, όταν αυτό είχε μόλις το 3% της σημερινής ηλικίας του, περίπου 500 έως 700 εκατομμύρια χρόνια μετά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ).

Οι επιστήμονες από διάφορες χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Δανία, Ισπανία), με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή αστρονομίας και αστροφυσικής Τζόελ Λέτζα του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature». Όπως δήλωσε ο ίδιος «αυτά τα αντικείμενα έχουν πολύ μεγαλύτερη μάζα από ό,τι περίμενε ο οποιοσδήποτε. Περιμέναμε να βρούμε μονάχα μικροσκοπικούς, νεαρούς γαλαξίες-μωρά σε εκείνη τη χρονική περίοδο, παρόλα αυτά ανακαλύψαμε γαλαξίες τόσο ώριμους όσο ο δικός μας, σε μια εποχή που έως τώρα θεωρείτο η αυγή του σύμπαντος».

«Είναι τρελό. Δεν θα περίμενε κανείς το πρώιμο σύμπαν να μπορεί να αυτο-οργανωθεί τόσο γρήγορα. Αυτοί οι γαλαξίες δεν θα έπρεπε να έχουν αρκετό χρόνο για να σχηματιστούν», ανέφερε η Έρικα Νέλσον, επίκουρη καθηγήτρια αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.

«Ο γαλαξίας μας δημιουργεί ένα έως δύο νέα άστρα κάθε χρόνο. Μερικοί από εκείνους τους γαλαξίες θα πρέπει να δημιουργούσαν εκατοντάδες νέα άστρα κάθε χρόνο καθ’ όλη την ιστορία του σύμπαντος. Αν έστω κι ένας από αυτούς τους γαλαξίες είναι πραγματικός, θα μας φέρει αντιμέτωπους με τα όρια της κατανόησης μας για την κοσμολογία. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι αυτά τα πράγματα είναι ένα διαφορετικό είδος κάποιου παράξενου αντικειμένου, όπως αχνά κβάζαρ (σ.σ. ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες), κάτι που θα ήταν όμως εξίσου ενδιαφέρον», πρόσθεσε.