Ουκρανία 1ος χρόνος πόλεμος:Η καταστροφική μανία και στο περιβάλλον  

Όπως προκύπτει από επίσημα στοιχεία που συνέλεξαν οι Ecoaction και Greenpeace από την έναρξη του πολέμου, έχουν επηρεαστεί:

• 12,4 εκατομμύρια στρέμματα γης σε περιοχές φυσικών πάρκων
• 30 εκατομμύρια  στρεμμάτων σε ουκρανικά δάση και
• 4,5 εκατομμύρια στρέμματα δασών είναι υπό κατάληψη ή σε εμπόλεμες ζώνες.

Η γη και τα οικοσυστήματα έχουν υποστεί ζημιές, οι πύραυλοι προκαλούν πυρκαγιές και συχνά τη ρύπανση του εδάφους και των υδάτων. Οι πυρκαγιές σε βιομηχανικές ζώνες εξαιτίας των βομβαρδισμών προκαλούν επιπλέον ρύπανση στον αέρα, το έδαφος και το νερό.

Χάρτης Περιβαλλοντικών ζημιών

Από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ecoaction έχει τεκμηριώσει περιπτώσεις πιθανής περιβαλλοντικής ζημιάς στην Ουκρανία που προκλήθηκε από τον πόλεμο στη Ρωσία. Μαζί με την Greenpeace, δημιούργησε  τον «Χάρτη Περιβαλλοντικών Ζημιών» και  από σχεδόν 900 περιπτώσεις, επιλέχθηκαν 30 για να αναδείξουν τις σοβαρότερες καταστροφές.

Ο χάρτης απεικονίζει πώς η ρωσική εισβολή καταστρέφει την ουκρανική φύση.Όλες οι περιπτώσεις στον χάρτη αποδείχθηκαν με δορυφορικές εικόνες και δεδομένα επιχειρήσεων (το Σύστημα Πληροφοριών Πυρκαγιάς για το Σύστημα Διαχείρισης Πόρων (FIRMS) της NASA, μέρος του Συστήματος Δεδομένων και Πληροφοριών του Συστήματος Παρατήρησης της Γης της NASA – EOSDIS) σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι περιπτώσεις στο χάρτη κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το είδος της ζημιάς και περιλαμβάνουν μια σύντομη περιγραφή της καθεμίας. Ωστόσο, ο πόλεμος συνεχίζεται και οι ειδικοί στην Ουκρανία συνεχίζουν να παρακολουθούν την κατάσταση.

Κοκτέιλ ουσιών απειλεί ανθρώπους και ζώα

Σύμφωνα με την Greenpeace, οι εκρήξεις από πυραύλους και πυρομαχικά δημιουργούν ένα επικίνδυνο κοκτέιλ ουσιών και ενώσεων: μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, νιτρικό οξύ (NO), οξείδιο του αζώτου (NO2), υποξείδιο του αζώτου (N20), φορμαλδεΰδη, υδροκυανικό οξύ (HCN), άζωτο (N2). Μετά τις εκρήξεις, τα προϊόντα των χημικών αντιδράσεων απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα. Τα βασικά – το διοξείδιο του άνθρακα και οι υδρατμοί – δεν είναι τοξικά, όμως επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή.

Τα οξείδια του θείου και του αζώτου μπορούν επίσης να προκαλέσουν όξινες βροχές, αλλάζοντας το pH του εδάφους και προκαλώντας καταστροφή στη βλάστηση, ειδικά στα κωνοφόρα. Οι όξινες βροχές είναι επικίνδυνες και για τους ανθρώπους, καθώς και για άλλα θηλαστικά και πτηνά, αφού επηρεάζουν τους βλεννογόνους αδένες και τα αναπνευστικά όργανα.

Κίνδυνος για τα υπόγεια ύδατα

Τα μεταλλικά θραύσματα των βλημάτων επίσης δεν είναι ασφαλή για το περιβάλλον. Ο χυτοσίδηρος σε μίξη με το ατσάλι είναι το πιο συνηθισμένο υλικό για τα πυρομαχικά, και περιέχουν όχι μόνο σίδηρο και άνθρακα αλλά και θείο και χαλκό. Αυτές οι ουσίες εισχωρούν στο έδαφος και ίσως φτάσουν μέχρι τα υπόγεια ύδατα, εισχωρώντας κατά συνέπεια στην τροφική αλυσίδα και επηρεάζοντας ανθρώπους και ζώα. Όλα αυτά έχουν ξεκινήσει από το 2014, όταν οι ρωσικές δυνάμεις μπήκαν για πρώτη φορά σε ουκρανικό έδαφος. Από τότε, κάποιες περιοχές είναι υπό κατάληψη από τη Ρωσία. Χάρη στη διεθνή παρακολούθηση, έχει γίνει γνωστό ότι περισσότερα από 30 ορυχεία λιγνίτη έχουν πλημμυρίσει από το 2014, και μετά την έναρξη της περσινής εισβολής, άλλα 10 έχουν πλημμυρίσει από τον Ιούνιο του 2022, κάτι που μπορεί να προκαλέσει μόλυνση των υδάτων στο έδαφος. Η περιοχή του Donbas κινδυνεύει με καταστροφή και αποτελεί ρίσκο για την υγεία του πληθυσμού.

Μακροπρόθεσμες συνέπειες

Όπως αναφέρει η ουκρανική Ecoaction, “o  πόνος και η καταστροφή της φύσης σε καιρό πολέμου είναι τεράστιος και θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στη ζωή όλων των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων στις πληγείσες περιοχές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να δράσουμε βάσει μηχανισμών και να διαθέσουμε οικονομικούς πόρους για την αποκατάσταση της φύσης στην Ουκρανία.

Ενθαρρύνουμε επίσης την υποστήριξη των ουκρανικών ΜΚΟ που εργάζονται για την αποκατάσταση της φύσης και την παρακολούθηση των επιπτώσεων επί τόπου».

Ο Denys Tsutsaiev, υπεύθυνος του προγράμματος της Greenpeace Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για την Πράσινη Αποκατάσταση της Ουκρανίας, δήλωσε από το Κίεβο: “Είναι περίπλοκο να μπει η καταστροφή στον χάρτη, μιας και πιθανολογείται πως ένα μεγάλο μέρος των εδαφών που έχουν απελευθερωθεί είναι γεμάτο νάρκες και άλλα εκρηκτικά, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις ακόμα έχουν υπό την κατοχή τους σημεία της Ουκρανίας. Αυτό κάνει δύσκολη τη συλλογή δεδομένων σε αυτές τις περιοχές. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να στρέψουμε την προσοχή μας στην περιβαλλοντική καταστροφή ώστε η αποκατάσταση της φύσης να αποτελέσει ουσιαστικό κομμάτι των συζητήσεων για το μέλλον της Ουκρανίας. Η αποκατάσταση αυτή θα χρειαστεί εργαλεία, ειδικές γνώσεις και δέσμευση, καθώς και σημαντικά κονδύλια. Αυτά τα κονδύλια πρέπει να δοθούν από τώρα, κι όχι όταν τελειώσει ο πόλεμος”.

Η Yevheniia Zasiadko, από την οργάνωση Ecoaction, δήλωσε: “Ο πόλεμος επηρεάζει τη φύση μας με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζει τους ανθρώπους και τις υποδομές μας. Όμως, η περιβαλλοντική ζημιά παραμένει αόρατη και συνήθως αγνοείται, το περιβάλλον είναι το σιωπηλό θύμα. Θέλουμε να γίνουμε η φωνή του ώστε όλοι να γνωρίζουν τις περιβαλλοντικές συνέπειες του ρωσικού πολέμου ώστε η αποκατάσταση της φύσης να συμπεριληφθεί στα σχέδια ανάκαμψης της Ουκρανίας. Αφού τελειώσει ο πόλεμος, θα νιώθουμε τις αρνητικές του επιπτώσεις στο περιβάλλον για πολύ καιρό. Η ουκρανική κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα ξαναχτίσει την πατρίδα μας – και το περιβάλλον είναι μέρος όσων πρέπει να αποκατασταθούν”.

Ουκρανική Ομάδα Διατήρησης της Φύσης

Η ουκρανική ΜΚΟ UNCG είχε ως στόχο να εδραιώσει τις προσπάθειες εμπειρογνωμόνων και επιστημόνων για την προστασία της βιοποικιλότητας και να υποστηρίξει το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στην Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια της πλήρους εισβολής, η UNCG βοηθά προστατευόμενες περιοχές και τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων δύο αποθεμάτων βιόσφαιρας, που βρίσκονται επί του παρόντος στις ζώνες ενεργών εχθροπραξιών, κατοχής και ανθρωπιστικής κρίσης.

Δείτε τον χάρτη: https://maps.greenpeace.org/maps/gpcee/ukraine_damage_2022/