Ἡ καλπάζουσα τεχνολογία προκάλεσε τήν ἐνεργειακή κρίση

Του Κώστα Δούκα

Ὁ κόσμος ἒχει πιά καταλάβει ὃτι ἡ ἀκρίβεια τῆς ἐνέργειας ἦλθε γιά νά μείνει. Διότι τό ἐνεργειακό εἶναι ὁ δεύτερος παράγων πού θά καθορίσει ἂν ὁ πολιτισμός τοῦ ἀνθρώπου θά συνεχισθεῖ ἢ θά καταρρεύσει. Ὁ πρῶτος παράγων εἶναι ἡ δημογραφική ἒκρηξη καί ὁ τρίτος ἡ λειψυδρία, καθώς οἱ ὑδάτινοι πόροι γλυκέως ὓδατος δέν ἐπαρκοῦν γιά νά ξεδιψάσει τό ἀνθρώπινο γένος.

Ἐκεῖνο πού δέν ἒχει καταλάβει ὁ πολύς κόσμος εἶναι ὃτι ἡ αἰτία ἀκρίβειας τῆς ἐνέργειας ὀφείλεται στήν καλπάζουσα τεχνολογία. Ἂν ἡ τεχνολογική πρόοδος γινόταν μέ λιγώτερο ἐπιθετικό τρόπο καί ὂχι ἁλματώδη καί ἐκρηκτικό, ὃπως γίνεται σήμερα, ὁ πολιτισμός δέν θά ἀπειλεῖτο μέ καταστροφή. Καί πραγματικά, κανείς δέν θά μποροῦσε νά φανταστεῖ τό πόσο κοντά βρισκόμαστε στήν καταστροφή τοῦ συγχρόνου πολιτισμοῦ.

Ἓνας πολύ μεγάλος ἀστροφυσικός καί διανοητής, ὁ σέρ Φρέντ Χόϊλ, εἶχε προβλέψει ἢδη ἀπό τήν δεκαετία τοῦ 1970, ὃτι ἂν δέν λυθεῖ τό ἐνεργειακό, ἡ ἀνθρωπὀτητα θά πέσει σέ ἓνα μεσαίωνα πού θά συμβεῖ τό 2025. Δηλαδή…αὒριο!

Τό προοίμιο τῆς καταστροφῆς τό βλέπουμε ὃλοι σήμερα. Ἡ διεθνής κατάσταση ἒχει γίνει τόσο περίπλοκη, ὣστε ὁ πλανήτης νά βιώνει τά πρῶτα στάδια τῆς ἐπικειμένης καταστροφῆς του.

Τα πρώτα στάδια της καταστροφής

Πόλεμοι, ἀσθένειες, περιφρόνηση τῶν κανόνων διεθνοῦς δικαίου, παραβιάσεις συνόρων κυριάρχων (ἂλλοτε) κρατῶν, ἀμφισβήτηση τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας κρατῶν, ἀπειλές χρήσης πυρηνικῶν ὃπλων καί ἂλλες δυσμενεῖς ἐξελίξεις στίς διεθνεῖς χρηματαγορές, μᾶς προϊδεάζουν γιά τά δύσκολα χρόνια πού ἒρχονται σέ πλανητικό ἐπίπεδο.

Τά ἀποθέματα ἂνθρακος, πετρελαίου και φυσικοῦ ἀερίου ἦσαν μέχρι χθές προσιτά σέ κάθε βαλάντιο. Σήμερα δέν εἶναι πιά κι οὒτε θά εἶναι στό μέλλον, παρά τό γεγονός ὃτι ὁ πλανήτης μας διαθέτει ἀκόμη μεγάλα ἀποθέματα τῶν ἐνεργειακῶν αὐτῶν κοιτασμάτων.

Ὃμως ἡ ἐξάντλησή τους εἶναι ἀναπόφευκτη. Ἀλλά αὐτό βέβαια δέν θά συμβεῖ… αὒριο. Οἱ εἰδικοί ὑπολογίζουν ὃτι τά ἀποθέματα τῶν ἐνεργειακῶν αὐτῶν ὑλικῶν μπορεῖ νά κρατήσουν γιά τά ἑπόμενα 1.000 χρόνια.

Το δευτέριο η λύση για το ενεργειακό

Ὡς τότε οἱ ἐπιστήμονες θά εἶχαν λύσει τό ἐνεργειακό χρησιμοποιῶντας τό δευτέριο, δηλαδή τό βαρύ ὑδρογόνο, πού ὑπάρχει ἂφθονο στους ὠκεανούς. Αὐτή ἡ σύντηξη, δηλαδή ἡ φυσική διαδικασία πού ἀκολουθοῦν ὃλα τά ἂστρα τοῦ σύμπαντος (καί ὁ δικός μας Ἣλιος) θά μποροῦσε, κατά τόν Φρέντ Χόϊλ νά δώσει τόση ἐνέργεια, ὣστε νά διατηρήσει γιά ἑκατομμύρια χρόνια ἓνα τεχνολογικό πολιτισμό πολύ ἀνώτερο τοῦ σημερινοῦ.

Ἀπό λίγες χιλιάδες τόννους κοινοῦ νεροῦ, ἡ ἐνέργεια πού θά ἐξασφαλίζαμε θά ἒφθανε νά καλύψει τίς ἀνάγκες τῆς παγκόσμιας βιομηχανίας γιά ἓνα ὁλόκληρο χρόνο.

Ὃμως ἡ πολυπόθητη σύντηξη δέν φαίνεται νά ἐπιτυγχάνεται καθώς οἱ πυρηνικοί σταθμοί ἠλεκτροπαραγωγῆς πολλαπλασιάζονται, ἡ δημογραφική ἒκρηξη συνεχίζεται, οἱ ἐνεργειακές ἀνάγκες τῆς ἀνθρωπότητος αὐξάνονται μέ φρενήρη ρυθμό καί οἱ πολιτικές ἡγεσίες στόν δυτικό κυρίως κόσμο αὐτοσχεδιάζουν, θέλοντας ἡ κάθε μία νά ἐξυπηρετήσει τούς δικούς της γεωπολιτικούς στόχους ἒχοντας περιπλέξει τόσο πολύ τά πράγματα στόν πλανήτη, ὣστε νά ὑπάρχει ἐμφανής πλέον ὁ κίνδυνος γενικοτέρου πολέμου καί χρήσης ἐξελιγμένων πυρηνικῶν ὃπλων, πού ἀπειλοῦν νά βάλουν τέλος στήν ζωή στόν πλανήτη ἢ, στήν καλλίτερη περίπτωση, νά δημιουργήσουν ἓνα μεσαίωνα πρωτογονισμοῦ, τόν χειρότερο στά 6000 τελευταῖα χρόνια. Τά κοινωνικά μοντέλα θά ἐκφυλισθοῦν.

Οἱ διαθέσιμοι ἀκόμη πόροι δέν θά εἶναι προσπελάσιμοι. Ὁ πυρηνικός χειμῶνας πού θά προκύψει θά καταστρέψει κάθε καλλιέργεια καί ἓνα μεγάλο μέρος τῆς πανίδος. Δέν θά ὑπάρχουν μηχανές γιά μετακινήσεις, γιά καλλιέργεια ἢ γιά βιομηχανική παραγωγή, ἀλλά καί ἂν ἀκόμη ὑπάρχουν, τό χάος πού θά δημιουργηθεῖ θά ἐξαρθρώσει τήν κοινωνική ζωή ὃπως τήν ξέρουμε.

Γεύση από Μεσαίωνα τον επερχόμενο χειμώνα

Γεύση ἀπό τόν μεσαίωνα αὐτόν ἀρχίζουν νά ἀντιλαμβάνονται ὃλοι οἱ λαοί τοῦ κόσμου μέ ἒναρξη ἀπό τόν ἐπερχόμενο χειμῶνα, πρῶτα μέ τήν ἀκρίβεια τῆς ἐνέργειας πού ἢδη ἐπικρατεῖ, δεύτερον μέ τήν ραγδαία ἀνατίμηση τῶν καταναλωτικῶν εἰδῶν πολλά ἀπό τά ὁποῖα προσφέρονται ἐλλειποβαρή καί ἰδίως τά συσκευασμένα, τρίτον μέ τήν πανδημία καί τέταρτον μέ τήν διαγραφομένη ἐπισιτιστική κρίση καί τήν φτωχοποίηση τῶν λαῶν.

Ἡ ἀβεβαιότητα γιά τό μέλλον ἀποτελεῖ τόν κυριότερο ἀποσταθεροποιητικό παράγοντα τῶν κοινωνιῶν, οἱ ὁποῖες ζοῦν σέ ἓνα πλανήτη πού ἡ καλπάζουσα τεχνολογία ἒχει μετατρέψει στόν θερμότερο μετά τόν Ἣλιο πλανήτη του πλανητικοῦ μας συστήματος. Χωρίς ἂφθονη καί καθαρή ἐνέργεια τό μέλλον τῆς εὐφυοῦς ζωῆς ἐπί τῆς Γῆς διαγράφεται ζωφερό.

Ο κύριος Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών) και ασχολείται επί 40ετία με την Ομηρική γραμματεία.

Έχει μεταφράσει ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ σέ πεζό και, τελευταία, σε έμμετρο λόγο, μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.