Αντιμετώπιση της αποψίλωσης των δασών με ρούμι, σοκολάτα και οικοτουρισμό

Η Πούντα Γκόρντα είναι μια ήσυχη παραθαλάσσια πόλη στο νότιο Μπελίζ που προσελκύει ψαράδες από όλο τον κόσμο για τα βαθιά νερά της και τον τεράστιο Κοραλλιογενή Ύφαλο του Μπελίζ, ο οποίος φιλοξενεί πληθώρα θαλάσσιας ζωής.

Όταν ο συνταξιούχος οικονομολόγος Todd Robinson βρισκόταν εκεί σε μια αλιευτική αποστολή πριν από 15 και πλέον χρόνια, παρατήρησε ότι η κάποτε άφθονη αλιεία είχε μειωθεί. Όταν ρώτησε τους ντόπιους, έμαθε ότι η αποψίλωση των δασών και η παράνομη υλοτομία κατέστρεφαν τον βιότοπο του ωκεανού.

Ο Ρόμπινσον αγόρασε περίπου 22. 000 στρέμματα γης στο νότιο Μπελίζ για να τα προστατεύσει. Επιπλέον, αγόρασε ένα αλιευτικό καταφύγιο, το οποίο είναι πλέον γνωστό ως Copal Tree Lodge, ένα οικολογικό ξενοδοχείο που βρίσκεται μέσα στο τροπικό δάσος μέσα στα βουνά Μάγια της Punta Gorda.

Στόχος του Robinson ήταν όχι μόνο να προστατεύσει το τροπικό δάσος από την αποψίλωση, αλλά και να προσφέρει νέες, βιώσιμες θέσεις εργασίας για τους ντόπιους, μαζί με τη δημιουργία μιας αγοράς για προϊόντα που παράγονται στο Μπελίζ, όπως βιολογική σοκολάτα, καφέ και ρούμι που παρασκευάζονται στην ιδιοκτησία  του.

Βιολογικό αγρόκτημα με παραδοσιακές καλλιέργειες

Σήμερα, υπάρχει ένα βιολογικό αγρόκτημα 3. 000 στρεμμάτων, πιστοποιημένο από το USDA (το πρώτο του είδους του στο Μπελίζ), γεμάτο με παραδοσιακές καλλιέργειες που παρέχουν προϊόντα για το ξενοδοχείο, ενώ παράλληλα προωθούν πρακτικές περμακουλτούρας μέσω του αγροτουρισμού. Σε μια πρόσφατη καλοκαιρινή επίσκεψη, ο Elon, υπάλληλος της Copal, φύτευε έναν φαρμακευτικό κήπο, βασισμένο στα ομοιοπαθητικά φάρμακα της γιαγιάς του. Το neem, ο κουρκουμάς, το τζίντζερ και το soursop ήταν μερικά μόνο από τα φυτά που καλλιεργούσε.

Το όνομα “Copal” προέρχεται από το δέντρο Copal, το οποίο είναι σεβαστό στους πολιτισμούς των Μάγια.

“Ο χυμός του καίγεται σε τελετουργίες”, εξηγεί στο Treehugger ο Waluco Maheia, κάτοικος του Μπελίζ και παγκόσμιος πρεσβευτής για το ρούμι Copalli.

Η αγάπη του για την προστασία του περιβάλλοντος και του πολύτιμου τροπικού δάσους του Μπελίζ είναι βαθιά, καθώς ο πατέρας του, ο Wil Maheia, είναι γνωστός ακτιβιστής που αντιστάθηκε στη βιομηχανία υλοτομίας για χρόνια.

Η Copal συνεργάζεται επίσης στενά με τη ΜΚΟ Ya’axché Conservation Trust του Μπελίζ για τη διατήρηση των δασών του Μπελίζ.

Το Ya’axché, που στα Μάγια σημαίνει “φυτέψτε ένα δέντρο”, εργάζεται για την προστασία μιας σειράς απειλούμενων ειδών ξυλείας.

Ο Said Gutierrez, διευθυντής του προγράμματος προστατευόμενων περιοχών της Ya’axché, εξηγεί ότι “ακολουθούν μια ολιστική προσέγγιση στη διατήρηση” δημιουργώντας επίσης βιώσιμα μέσα διαβίωσης για τις τοπικές κοινότητες που ζουν κοντά στις προστατευόμενες περιοχές. Δεν είναι εύκολη η επίτευξη αρμονίας μεταξύ της ανθρώπινης ανάπτυξης και της φύσης, αλλά η Copal και οι εταίροι της προσπαθούν γι’ αυτό.

Η ζήτηση για μαόνι κατέστρεψε τεράστιες εκτάσεις δάσους

Πολλοί από τους εργαζόμενους στην Copal έχουν προσωπική εμπειρία από την εργασία για τις εταιρείες υλοτομίας στο Μπελίζ ή από τον αγώνα εναντίον τους.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, η ζήτηση για μαόνι αποδεκάτισε μεγάλο μέρος των πλούσιων δασών του.

Η παράνομη υλοτομία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, με μια ατελείωτη ζήτηση για την τριανταφυλλιά της Ονδούρας (Dalbergia stevensonii), μια ξυλεία πολυτελείας.

Ο Maynard, ο επικεφαλής σοκολατοποιός της Copal, θυμάται την αλλαγή της καριέρας του από την υλοτομία δέντρων στην κατασκευή χειροποίητης σοκολάτας. Σήμερα, οι τρεις επιχειρήσεις της Copal αποτελούν τον μεγαλύτερο μη κυβερνητικό εργοδότη στο νότιο Μπελίζ.
Ενώ το κακάο και ο καφές που καλλιεργούνται στη σκιά μπορεί να στοιχίζει παραπάνω, όμως αυτή η μέθοδος καλλιέργειας όχι μόνο παράγει καλύτερη σοκολάτα, αλλά έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα της προστασίας του τροπικού δάσους.

Τα κακαόδεντρα και τα καφεόδεντρα σώζουν το τροπικό δάσος

Τα κακαόδεντρα που καλλιεργούνται στη σκιά και την υγρασία ενός δάσους παράγουν πολύ περισσότερους λοβούς από τα δέντρα που καλλιεργούνται σε φυτείες. Η πλούσια χαμηλή βλάστηση παρέχει επίσης ένα ασφαλές, υγρό σπίτι για μια ποικιλία εντόμων.
“Οι επικονιαστές τους είναι τα έντομα που ζουν ακριβώς κάτω από τα φύλλα. Αυτές οι μύγες είναι οι πρωταρχικοί επικονιαστές του κακαόδεντρου”, εξηγεί ο Elon. “Μας αρέσει να λέμε ότι το κακάο και ο καφές μπορούν να σώσουν το τροπικό δάσος”.

Και η επιστήμη το επιβεβαιώνει. Μια ανασκόπηση 16 μελετών από την Αφρική και τη Νότια Αμερική έδειξε ότι το κακάο που καλλιεργείται στη σκιά προάγει επίσης τη βιοποικιλότητα, παρέχει βιότοπο για τα ενδημικά ζώα, ενισχύει την ποικιλομορφία του εδάφους και δεσμεύει ακόμη και καλύτερα τον άνθρακα.

Το μοναδικό ρούμι με μηδενικό αποτύπωμα

Το αποστακτήριο, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δρόμο από το καταφύγιο, αποτελεί επίσης μέρος του μακροπρόθεσμου σχεδίου βιωσιμότητας της εταιρείας. Το ρούμι Copalli δημιουργήθηκε για να διατεθεί προς όφελος των κατοίκων της περιοχής του Τολέδο.

Τα κέρδη από το αποστακτήριο παραδίδονται ως επιχορηγήσεις για διάφορες εκπαιδευτικές και περιβαλλοντικές δραστηριότητες.

Εάν το αποστακτήριο πωληθεί, τα έσοδα από την πώληση του αποστακτηρίου θα παραμείνουν στο καταπίστευμα για να παρέχουν εισόδημα στο διηνεκές.
Το περισσότερο ρούμι που κυκλοφορεί στο εμπόριο παρασκευάζεται από μελάσα, ένα βιομηχανικό υπόλειμμα από την παραγωγή ζάχαρης.

Το Copalli, ωστόσο, είχε ήδη εγκαταστήσει στρέμματα ζαχαροκάλαμου, χάρη σε ένα αρχαίο αποστακτήριο που είχε κλείσει τη δεκαετία του 1970.

Το μοναδικό τους ρούμι παρασκευάζεται από τρία μόνο συστατικά: πιστοποιημένο βιολογικό ζαχαροκάλαμο, νερό της βροχής και μαγιά.

Πολύ λίγα πηγαίνουν χαμένα. Ο Ed Tiedge, ο κύριος αποσταγματοποιός, εξηγεί: “Οι περισσευούμενες τεμαχισμένες ίνες ζαχαροκάλαμου (bagasse) τροφοδοτούν τον λέβητα και η τέφρα που προκύπτει επιστρέφεται μαζί με το χρησιμοποιημένο ρούμι (vinasse) που καταλήγει στα χωράφια.

Όλα αυτά δημιουργήθηκαν ειδικά για να υποστηρίξουν την πλήρη μετατροπή των αποβλήτων και επιτρέπουν στο αποστακτήριο να ελαχιστοποιήσει τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του. ”

Το νερό που περισσεύει από την απόσταξη χρησιμοποιείται επίσης ως υγρό λίπασμα στο αγρόκτημα.

“Λειτουργούμε σε ένα κλειστό σύστημα παραγωγής”, εξηγεί ο Tiedge. “Μέσα σε δύο ώρες από τη συλλογή με το χέρι, το ζαχαροκάλαμο χυμώνεται και οι υπόλοιπες ίνες αποξηραίνονται και χρησιμοποιούνται για την τροφοδοσία των αποστακτήρων. Η τέφρα επιστρέφει στα χωράφια ως λίπασμα”.

Η συμβολή του οικοτουρισμού

Ενώ ο οικοτουρισμός είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας της τουριστικής βιομηχανίας, σίγουρα δεν είναι άμοιρος ελαττωμάτων. Μια εργασία του 2015 που δημοσιεύθηκε στο Trends in Ecology and Evolution αναφέρει ότι “ο τουρισμός μπορεί να είναι επιβλαβής για την άγρια ζωή, επειδή προκαλεί αλλαγές στη συμπεριφορά των ατόμων με αλυσιδωτές επιπτώσεις στους πληθυσμούς και τις κοινότητες” .

Με απλά λόγια, ο βιώσιμος οικοτουρισμός πρέπει να διέπεται από τρεις βασικές αρχές: διατήρηση, κοινότητες και εκπαίδευση.

Όμως οι υποστηρικτές της διατήρησής του παραμένουν αισιόδοξοι. Με προσεκτική εποπτεία και ρύθμιση, οι ευάλωτες περιοχές του κόσμου μπορούν να εκτιμηθούν και να διατηρηθούν. Τα προστατευόμενα τροπικά δάση της Copal, οι σχέσεις της με τους τοπικούς συντηρητές και η οικοδόμηση της κοινότητας σίγουρα την έχουν βάλει στο σωστό δρόμο.

ΠΗΓΗ: www.treehugger.com/