Καταστρεπτικές οι επιπτώσεις της πανδημίας στην ψυχολογία των παιδιών

Τις ολέθριες επιπτώσεις των μέτρων περιορισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας στα παιδιά και στα δικαιώματά τους καταδεικνύει η έρευνα που έγινε υπό την αιγίδα του Συνηγόρου του Πολίτη και την εποπτεία και τον συντονισμό της Βοηθού
Συνηγόρου του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού
σε συνεργασία με το Γραφείο της UNICEF στην Ελλάδα.

Ως «τη χειρότερη χώρα στην Ε.Ε. για να είσαι παιδί» χαρακτήριζε την Ελλάδα ο εκπρόσωπος της UNICEF, Λουτσιάνο Καλεστίνι. Ο Λουτσιάνο Καλεστίνι χαρακτήρισε την πανδημία «τη μεγαλύτερη κρίση για τα παιδιά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», ενώ όπως επεσήμανε η βοηθός Συνήγορος του Παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου «Είμαστε στο σταυροδρόμι μεγάλων αλλαγών».

Ψυχολογική πίεση

Περίπου 9 στους 10 γονείς αναγνώρισαν ότι τα παιδιά τους αντιμετώπισαν προκλήσεις στο πεδίο της ψυχικής υγείας, όμως δεν ζήτησαν βοήθεια από ειδικούς.

• Η ψυχολογική πίεση στα παιδιά έχει αυξηθεί σημαντικά από την έναρξη των μέτρων της πανδημίας, ιδιαίτερα μετά το κλείσιμο των σχολείων. Τα αποτελέσματα αυτής της πίεσης απαντώνται εξάλλου και σε πολυάριθμες εθνικές και διεθνείς μελέτες σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων της πανδημίας στην ψυχική υγεία των παιδιών
• Η έλλειψη άμεσης επαφής με φίλους και συμμαθητές οδήγησε σε αλλαγές στη συμπεριφορά των παιδιών, τα οποία ένιωθαν περισσότερο άγχος και εκδήλωσαν προβλήματα συμπεριφοράς. Ειδικά οι γονείς, των οποίων η εργασία ανεστάλη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δήλωσαν όλοι ότι επιβαρύνθηκε η ψυχολογία του παιδιού/των παιδιών τους και δεν αποκλείεται η επιβάρυνση να σχετίζεται και με την οικονομική ανασφάλεια.

Ενδοοικογενειακή βία

Η πλειονότητα των επαγγελματιών δήλωσε ότι αντιλήφθηκε αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Σε σχέση με τους λόγους αύξησης των περιστατικών ενδοοικογενειακής
βίας, οι κύριες αιτίες που αναφέρθηκαν ήταν η κοινωνική απομόνωση από συγγενείς και φίλους, η υποχρεωτική παραμονή στο σπίτι, η περιορισμένη δυνατότητα των παιδιών να ζητήσουν βοήθεια και να απευθυνθούν σε κατάλληλες υπηρεσίες και δικηγόρους και το κλείσιμο σχολείων .

Η αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας δεν οδήγησε σε
αυξημένη εγρήγορση του συστήματος παιδικής προστασίας,
αντίθετα αναδείχθηκε η ανεπάρκεια αλλά και η δυσκολία
ανταπόκρισης των αρμόδιων υπηρεσιών κατά τη διάρκεια
ισχύος των περιοριστικών μέτρων.

Προβλήματα και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών/μαθητριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δήλωσε ότι αντιμετώπισε προβλήματα κατά τη διάρκεια της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Στα κυριότερα προβλήματα καταγράφηκαν η έλλειψη καλής σύνδεσης στο διαδίκτυο το γεγονός ότι ο τρόπος που γινόταν το μάθημα δεν παρουσίαζε ενδιαφέρον, η εκδήλωση προβλημάτων στην εκπαιδευτική πλατφόρμα και η αδυναμία συγκέντρωσης
και παρακολούθησης του μαθήματος.

• Εν τέλει αποκλείστηκαν μαθήτριες και μαθητές από την εκπαίδευση, καθώς δεν είχαν την υλικοτεχνική υποδομή ή τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις για να την αξιοποιήσουν.
• Οι εκπαιδευτικοί δεν έλαβαν την κατάλληλη υποστήριξη, προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες και τις ανάγκες που προέκυψαν από αυτές.
• Η πολύμηνη εφαρμογή αποκλειστικά της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (για 5,5 περίπου μήνες έναντι των 7,5 μηνών της σχολικής χρονιάς) επέτεινε τις αρνητικές επιπτώσεις της κόπωσης, του αποκλεισμού αλλά και εκείνες στην ομαλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη μαθητριών και μαθητών που
έχασαν το φυσικό χώρο κοινωνικοποίησης και έκφρασής τους.
• Η απουσία διαβούλευσης με μαθητικές κοινότητες καθ’ όλη τη διάρκεια εφαρμογής του μέτρου της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, ενίσχυσε το αίσθημα αποκλεισμού των μαθητριών και μαθητών.
• Επηρεάστηκαν περισσότερο τα πιο ευάλωτα παιδιά (Pομά,μεταναστευτικoύ/προσφυγικού προφίλ, με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες κ.ά.).