Ο Ήλιος, τα βιολιά του Αντόνιο Στραντιβάρι και η Πανούκλα

Σύνταξη: ecozen.gr

Στις 4 του Δεκέμβρη, στις 7:02πμ (τοπική ώρα), η σελήνη σκέπασε εξ ολοκλήρου τον ήλιο, δημιουργώντας μια ολική έκλειψη. Η έκλειψη αυτή ήταν ορατή μόνο από τμήμα της Ανταρκτικής και των θαλασσίων ορίων της στον Νότιο Ατλαντικό, εκεί όπου συγκεντρώθηκε πλήθος επιστημόνων από όλο τον κόσμο.

Δεδομένου ότι η πρόσβαση στην Ανταρκτική είναι εξαιρετικά δύσκολη, διεθνής ομάδα ηλιακών αστρονόμων-Κυνηγοί Εκλείψεων, επιβιβάστηκαν στο αεροσκάφος της αποστολής EFLIGHT-SUNRISE 2021, προκειμένου να παρατηρήσουν και να καταγράψουν με ειδικά όργανα το φαινόμενο της ολικής έκλειψης Ηλίου.

• Διαβάστε επίσης: Το Σάββατο η ολική έκλειψη ηλίου στην Ανταρκτική – Παρούσα και ελληνική αντιπροσωπεία

Την αποστολή, οργάνωσαν και έφεραν σε πέρας οι  Αμερικανοί ηλιακοί αστρονόμοι καθηγητές Glenn Schneider (Steward Observatory and the Department of Astronomy, University of Arizona) και Jay Pasachoff (Director of the Hopkins Observatory Chair, Astronomy Department).

Μέλη αυτής της αποστολής ήταν και δύο Έλληνες: ο καθηγητής αστροφυσικής Αθανάσιος Οικονόμου (Fermi Institute, University of Chicago), συνεργάτης της NASA τα τελευταία 50 χρόνια και ο κυνηγός εκλείψεων και κατασκευαστής αστρονομικών οργάνων Αριστείδης Βούλγαρης ο οποίος μας μεταφέρει, μετά την επιστροφή τους στην Ελλάδα τις εντυπώσεις και τις παρατηρήσεις τους.

Μια αποστολή με πολλές ιδιαιτερότητες

«Η αποστολή ήταν εξαρχής δύσκολη, λόγω του τόπου. Η Aνταρκτική είναι συνεχώς καλυμμένη με πάγο και η πρόσβαση δύσκολη», μας λέει ο κ. Βούλγαρης και συνεχίζει: « Επιλέχθηκε τελικά η λύση του να πετάξουμε με αεροπλάνο. Η διεθνής ομάδα ηλιακών αστρονόμων επιβιβάστηκε στα δύο αεροσκάφη της αποστολής EFLIGHT2021-SUNRISE . Πετώντας στα 41.000 πόδια, κατέγραψα με τον φασματογράφο Icarus Solar Corona Spectrograph II, τον οποίο έχω κατασκευάσει, την ολική έκλειψη ηλίου.

(http://nicmosis.as.arizona.edu:8000/…/EFLIGHT2021.html»)

 Η θερμοκρασία του ήλιου αυξήθηκε

Με βάση τις πρώτες παρατηρήσεις από αυτή την ολική έκλειψη προκύπτει πως η θερμοκρασία του ηλιακού στέμματος έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη έκλειψη που καταγράφηκε από τον φασματογράφο Icarus, και η οποία ήταν ορατή στις 2 Ιουλίου 2019, από το Cerro Tololo Inter-American Observatory/Chile κοντά στο Σαντιάγκο της Χιλής. (https://www.aura-astronomy.org/…/science-teams…/). Η άνοδος της θερμοκρασίας του ηλιακού στέμματος σχετίζεται με την πορεία του ηλίου προς το μέγιστο της δραστηριότητάς του, το οποίο υπολογίζεται να συμβεί το 2024-2025

Επισημαίνεται ότι μια πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων που ελήφθησαν από τους φασματογράφους, βρίσκεται σε εξέλιξη από τον μαθηματικό-επίκουρο καθηγητή Χριστόφορο Μουρατίδη (Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Σύρου).

 Γιατί μας ενδιαφέρει η ηλιακή δραστηριότητα;

«Η ηλιακή δραστηριότητα», μας λέει ο κ.Βούλγαρης, «επηρεάζει τον πλανήτη μας επομένως, μελετώντας την ηλιακή δραστηριότητα, μαθαίνουμε πράγματα για τον πλανήτη Γη. Με αυξημένη την ηλιακή δραστηριότητα, υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν ηλιακές καταιγίδες κατά τη διάρκεια των οποίων, σωματίδια που αποσπώνται από τον ήλιο χτυπούν στα ανώτερα στρώματατα της γήινης ατμόσφαιρας. Σε τέτοιες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί βλάβες και καταστροφές δορυφόρων. Δεδομένου του βαθμού που είναι συνδεδεμένη με την λειτουργία των δορυφόρων η καθημερινότητά μας, εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε τα προβλήματα που προκύπτουν, ιδιαίτερα στις τηλεποικινωνίες και το διαδίκτυο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου το 1990, γνωστού και ως «Καταιγίδα της Ερήμου», είχαμε πάλι ένα ηλιακό μέγιστο και πολλές εκρήξεις στην ατμόσφαιρα. Για τον λόγο αυτό χρειάστηκε κάποιες φορές να αναβληθούν ακόμη και βομβαρδισμοί του Ιράκ.

Ηλιος, Στραντιβάριους και Πανούκλα!

Όσο επηρεάζει η αυξημένη, άλλο τόσο επηρεάζει και η μειωμένη ηλιακή δραστηριότητα: Κατά τον 17^ο προς 16^ο αιώνα και πιο συγκεκριμένα από το 1645 ως το 1715 υπήρξε μια παρατεταμένη περίοδος ηλιακής απραξίας. Η περίοδος αυτή, που ονομάστηκε «Ελάχιστο Mauder», χαρακτηρίστηκε από δριμύ ψύχος: ποτάμια και λίμνες πάγωναν ενώ υπάρχουν γκραβούρες της εποχής που δείχνουν ολόκληρες λαϊκές αγορές , κάρα και άλογα πάνω στον, καλυμμένο με παχύ στρώμα πάγου, Τάμεση. Ασθένειες όπως η πανούκλα και ο τύφος είχαν, επίσης κάνει την εμφάνισή τους.

Το φαινόμενο δεν άφησε ανεπηρέαστες ούτε τις Τέχνες. Όλοι γνωρίζουμε την υπεροχή αλλά και τη μοναδικότητα του ήχου των βιολιών Στραντιβάριους που θεωρούνται αξεπέραστα. Δεν είναι λίγες οι θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί σχετικά. Ως επαγγελματίας μουσικός και μάλιστα βιολιστής, ο κ.Αριστείδης Βούλγαρης μας καταθέτει αυτή που σχετίζεται με το παραπάνω φαινόμενο:

«Στη διάρκεια του φαινομένου του «Ελάχιστου Mauder», τα δέντρα που χρησιμοποιούνται συνήθως για την κατασκευή των βιολιών, είχαν μειωμένη ανάπτυξη. Οι κορμοί ήταν πιο σφιχτοί, πιο ομοιογενείς. Αν υπολογίσουμε την εμφάνιση του φαινομένου, το χρόνο ανάπτυξης των δέντρων, την ηλικία των δέντρων που χρησιμοποιούνται και την περίοδο κατασκευής των μουσικών οργάνων, συμπεραίνουμε ότι τόσο ο Στραντιβάρι, όσο και ο Γκουαρνιέρι (και οι δύο είχαν ως έδρα την Κρεμόνα της Β. Ιταλίας, μια περιοχή όπου το φαινόμενο ήταν έντονο) χρησιμοποίησαν το ξύλο από αυτά τα δέντρα.

Ο ουρανός είναι για όλους

Τι είναι αυτό, όμως που κάνει ένα μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Θεσσαλονίκης να αφήνει το βιολί του και τη…βολή του και να κυνηγάει εκλείψεις;

«όλα πηγάζουν από την ανθρώπινη περιέργεια», μας λέει ο κ. Βούλγαρης που μετράει ήδη συμμετοχή σε 12 αποστολές (συμπεριλαμβανομένης και μιας της NASA). Αυτό, το «Άνω Θρώσκω»…Άλλωστε, στον Ουρανό, έχουν πρόσβαση όλοι», καταλήγει.