Γ. Ατσαλάκης: Το πιο επικίνδυνο κύμα της πανδημίας

Του Γιώργου Ατσαλάκη*

Μια ανάλυση των δεδομένων της πανδημίας για τη χώρα μας, που συγκρίνει την χρονική διάρκεια του παρόντος υπό εξέλιξη κύματος με τα προηγούμενα, αποκαλύπτει τις τεράστιες απώλειες που φέρνει το παρόν κύμα αλλά και τις απώλειες που αποφύγαμε εξ αιτίας των εμβολίων. Στον παρακάτω πίνακα 1 παρουσιάζονται τα δεδομένα ανά κύμα. Οι αριθμοί του ημιτελούς 4ου κύματος, αφορούν τη 15η Νοεμβρίου. 

Πίνακας 1: Σύγκρισή του παρόντος υπό εξέλιξη κύματος με τα 3 προηγούμενα

Τα κρούσματα χωρίς το παρόν κύμα να έχει φθάσει στην κορυφή, και με εμβολιασμένο το 60% του πληθυσμού είναι 144 φορές περισσότερα από το 1ο κύμα, πενταπλάσια από το 2ο κύμα, και 1,5 φορές από το 3ο κύμα. Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα απαγορευτικά στο παρελθόν έφεραν γρήγορα την κορύφωση και τη μείωση των κρουσμάτων, παρόλη την καταστροφή που προκαλούν στην οικονομία.

Τα κρούσματα ανά ημέρα έχουν ήδη φθάσει τα 2.878 ξεπερνώντας τα 2.174 του προηγούμενου κύματος, και έπεται η εκθετική τους αύξηση. 

Οι διασωληνωμένοι δεν έχουν φθάσει μέχρι τώρα στα υψηλά των δυο προηγούμενων κυμάτων, αλλά είναι θέμα χρόνου να  τα φθάσουν και να τα ξεπεράσουν.

Τα ποσοστά των θανάτων

Οι 4.279 θάνατοι στο παρόν  κύμα δεν έχουν φθάσει το επίπεδο του προηγούμενου κύματος  των 7.071. Αλλά καθώς δεν έχει κορυφωθεί το παρόν κύμα, είναι θέμα χρόνου να φθάσουν και να ξεπεράσουν το επίπεδο θανάτων του προηγούμενου κύματος.

Οι θάνατοι (29) ανά ημέρα του υπό εξέλιξη κύματος  έχουν ξεπεράσει τον αριθμό  του 1ου και 2ου κύματος και είναι θέμα χρόνου να ξεπεράσουν σε αριθμό του τρίτου κύματος (57).

Τα δεδομένα δείχνουν ότι εάν δεν είχε εμβολιαστεί το 60% του πληθυσμού, σήμερα, πριν καν την κορύφωση του παρόντος κύματος, και μόνο με απλή αναγωγή, θα είχαμε 150% επί πλέον θανάτους (δηλαδή πάνω από 10.000) στο μέχρι σήμερα ημιτελές κύμα, και πιθανόν ακόμα άλλες 10.000 μέχρι το τέλος του παρόντος κύματος.

Τα δεδομένα επίσης του παρόντος κύματος δείχνουν ότι ο ιός κατακτά ολοένα και υψηλότερα επίπεδα κρουσμάτων, ταλαντώνεται γύρω από το επίπεδο αυτό με περίπου +/- 1.000 κρούσματα για αρκετές μέρες ώστε να το κατοχυρώσει, και μετά στρέφεται σε υψηλότερο επίπεδο. Τώρα προσπαθεί να κατοχυρώσει το επίπεδο των 7.000 κρουσμάτων προτού ανέλθει σε επόμενο επίπεδο. Το κύμα αυτό με διάρκεια ήδη 146 ημέρες θα χρειαστεί άλλες τόσες ή και  περισσότερες μέρες για να ελεγχθεί σε ικανοποιητικά χαμηλά επίπεδα.

Οι νοσηλείες

Οι βαριές νοσηλείες προέρχονται κατά 90% από τους μη εμβολιασμένους, οι δε θάνατοι κατά 97% από τους μη εμβολιασμένους. Οι εμβολιασμένοι προσβάλλονται λόγω του ότι η προστασία των εμβολίων είναι 90% και λόγω του ότι η  «δεξαμενή» των εμβολιασμένων είναι 1,5 φορές μεγαλύτερη από αυτή των μη εμβολιασμένων (60/40%). Επίσης, οι εμβολιασμένοι που συμπληρώνουν το εξάμηνο θα είναι πιο ευάλωτοι, οπότε θα πρέπει να σπεύσουν για την τρίτη δόση. Πολλοί από τους νοσήσαντες έχουν ήδη περάσει το εξάμηνο. Η πιθανότητα να ξανακολλήσουν οι ανεμβολίαστοι είναι 5,5 φορές μεγαλύτερη από ότι οι εμβολιασμένοι. 

Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα ολοένα αυξανόμενα ενεργά κρούσματα αυξάνουν τις πιθανότητες για μολύνσεις καθόσον ποτέ δεν υπήρξε περισσότερη έκθεση στον ιό. Το υψηλό ποσοστό ανεμβολίαστων και η μεγαλύτερη από ποτέ χρονική διάρκεια του υπό εξέλιξη κύματος, θα εκτοξεύει συνεχώς τα κρούσματα καθώς τα περισσότερα άτομα δεν ακολουθούν τα μέτρα προστασίας.

Η όσον το δυνατό γρηγορότερη αύξηση του ποσοστού των συνολικά εμβολιασμένων είναι μονόδρομος για την σε μόνιμη βάση αποτροπή της υπερβολικής αύξησης των κρουσμάτων και των θανάτων που έρχεται. Μέχρι τότε θα πρέπει να αποφασιστούν  μέτρα που συμβάλουν στη μείωση των κρουσμάτων. Τα οποία μέτρα δυστυχώς θα έχουν προσωρινά αποτελέσματα. Η παραπάνω ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι μόνο ο εμβολιασμός σε πολύ υψηλά ποσοστά του πληθυσμού (πάνω από 85%) θα μπορέσει σε μόνιμη βάση και χωρίς άλλα μέτρα να μειώσει τις απώλειες του υπό εξέλιξη κύματος και να μετατρέψει την πανδημία σε ενδημική.

*Ο Γιώργος Ατσαλάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης – Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης