ΙΟΒΕ: Η ενέργεια της χώρας κατά 65% εξαρτάται από ορυκτά καύσιμα

Σύνταξη: ecozen.gr

Σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα η Ελλάδα καθώς το 85% της ακαθάριστης διαθέσιμης ενέργειας στην Ελλάδα προέρχεται από πετρέλαιο, φυσικό αέριο και γαιάνθρακες (κυρίως λιγνίτη). Εξαρτημένη και από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου σε ποσοστό 65%. Πρόκειται για ενέργεια που καλύπτει χρήσεις σε μεταφορές και παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος

Τα στοιχεία αυτά δόθηκαν στη δημοσιότητα στο πλαίσιο της 85η ΔΕΘ από τη δρ. Φαίη Μακαντάση, επικεφαλής ερευνών διαΝΕΟσις και την χαρτογράφηση είχε αναλάβει ερευνητική ομάδα του ΙΟΒΕ υπό τον συντονισμό του καθηγητή Νίκου Βέττα. Την οργάνωση της εκδήλωσης είχε αναλάβει η διεύθυνση Μακεδονίας – Θράκης του Αθηναϊκού Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Ενέργεια: 3,8% του ΑΕΠ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η συμβολή του τομέα της ενέργειας στην ελληνική οικονομία εκτιμάται σε 6 δισ. ευρώ σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, ή 3,8% του ΑΕΠ.

Περίπου 50.000 άτομα απασχολούνται σε αυτόν, ενώ ο τομέας της ενέργειας είχε συγκρατημένες απώλειες στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

Επίσης, το πετρέλαιο και τα προϊόντα μεταποίησής του αποτελούν το κύριο μέρος του διεθνούς εμπορίου αγαθών. Το 27% των εισαγωγών προϊόντων της χώρας είναι ενεργειακά προϊόντα. Κυρίως αργό πετρέλαιο, που επεξεργάζεται στα ελληνικά διυλιστήρια και εξάγεται, ενώ περίπου το 1/3 των εξαγωγών προϊόντων ενεργειακά προϊόντα.

Να σημειωθεί ωστόσο ότι η αξία των ενεργειακών προϊόντων που εισάγουμε είναι μεγαλύτερη από αυτών που εξάγουμε (15 δισ. ευρώ έναντι 10,6 δισ. το 2019).

Φορολογικά έσοδα

Τα φορολογικά έσοδα από την ενέργεια στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η χώρα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της ΕΕ, όχι μόνο ως ποσοστό προς το ΑΕΠ, αλλά και ως μερίδιο στα συνολικά φορολογικά έσοδα (7,4% των συνολικών φορολογικών εσόδων, έναντι 4,7% του μ.ο. της ΕΕ.

«Ενδιαφέρον έχει κανείς να δει πως από την τελική τιμή της αμόλυβδης βενζίνης που πληρώνει ο καταναλωτής, περίπου 1,65ευρώ/λίτρο, τα 0,7ευρώ πηγαίνουν στο κράτος ως έσοδα από ειδικούς φόρους κατανάλωσης στην ενέργεια», ανέφερε η κ. Μακαντάση.

Μεταποίηση

Ο τομέας της μεταποίησης στην Ελλάδα έχει αυξημένη εξάρτηση από την ενέργεια. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των δαπανών ενέργειας (ως προς το σύνολο των δαπανών) για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στη χώρα (5,4%) είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. Ξεπερνά -κατά πολύ μάλιστα- το ίδιο ποσοστό σε άλλες χώρες, είτε αυτές είναι βιομηχανικά ανεπτυγμένες (Γερμανία και Γαλλία), είτε δεν είναι βιομηχανικά ανεπτυγμένες (Βουλγαρία – Ρουμανία).

Αύξηση τιμών – πίεση καταναλωτών

Σημειώνεται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, το κόστος όλων των μορφών ενέργειας το 2021 σημειώνει δραματικές αυξήσεις. Μετά μάλιστα από ένα έτος που λόγω της πανδημίας είχε καταγράψει ιστορικά χαμηλά. Ειδικά η πορεία των τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπών συνιστούν σημαντική πίεση στο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, με την τιμή της χονδρικής στην Ελλάδα να αυξάνεται κατά 119% στους πρώτους 8 μήνες.

Σύμφωνα με την έρευνα, περίπου 2 στα 10 νοικοκυριά στην Ελλάδα δηλώνουν αδυναμία επαρκούς θέρμανσης της κατοικίας τους, ενώ 3 στα 10 έχουν ανεξόφλητους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.

Πρόταση με 5 άξονες

Τέλος, η μελέτη καταλήγει σε προτάσεις πολιτικής με μια προτεραιότητα σε 5 άξονες: εξοικονόμηση ενέργειας, αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακές υποδομές και ηλεκτρικό δίκτυο, δίκαιη μετάβαση και κοινωνική προστασία.