Γιατί το φεγγάρι είχε εξαφανιστεί από τον ουρανό το 1110

Το 1110, πριν από περίπου μία χιλιετία, ένα συνταρακτικό γεγονός προκάλεσε αναταραχή στην ατμόσφαιρα της Γης. Ήταν η σελήνη που εξαφανίστηκε εντελώς από την θέα, αφήνοντας τον νυχτερινό ουρανό ακόμα πιο σκοτεινό, χωρίς το φωτεινό, καθοδηγητικό φως της, για μήνες ίσως ακόμη και χρόνια. Σήμερα, οι επιστήμονες είναι κοντά στην ανακάλυψη των λόγων που το προκάλεσαν.

Η αναταραχή που σημειώθηκε στην ατμόσφαιρα της Γης προκλήθηκε μετά από ένα τεράστιο νέφος σωματιδίων πλούσιων σε θείο που μετακινήθηκαν μέσω της στρατόσφαιρας, και τελικά προσγειώθηκαν στη Γη.

Χάρη στον πάγο που διατήρησε αυτά τα στοιχεία για απίστευτα μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εντοπίσουν τις ακριβείς ημερομηνίες των γεγονότων που είναι ορατά στα στρώματα ενός πυρήνα πάγου. Ωστόσο, εξακολουθεί να παραμένει δύσκολη υπόθεση.

Η έκρηξη του Ηφαιστείου Hekla

Κάποιοι πίστευαν ότι για την εξαφάνιση της σελήνης ευθύνεται η θειική εναπόθεση που έμεινε από μια μεγάλη έκρηξη το 1104 του ηφαιστείου Hekla της Ισλανδίας, ένα ηφαίστειο που μερικές φορές ονομάζεται “Gateway to Hell” (πύλη για την κόλαση). Δεδομένου ότι η λεπτή λωρίδα πάγου συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων σημάτων εναπόθεσης θειικού άλατος της τελευταίας χιλιετίας, ακούγεται εύλογο.

Ωστόσο, μια άλλη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγα χρόνια, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα χρονοδιάγραμμα που ονομάζεται Greenland Ice Core Chronology 2005 (GICC05) έδειχνε λάθος ημερομηνίες για ορισμένα από τα γεγονότα.

Αυτά το συμπέρασμα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2020, με επικεφαλής τον Sébastien Guillet από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης στην Ελβετία, έδειξε ότι δεν θα μπορούσε να ήταν η έκρηξη του ηφαιστείου Hekla που οδήγησε στο τεράστιο νέφος σωματιδίων πλούσιων σε θείο.

Διερεύνηση μεσαιωνικών δίσκων

Στη συνέχεια, η ομάδα διερεύνησε ιστορικά έγγραφα, αναζητώντας μεσαιωνικούς δίσκους που περιγράφουν σκοτεινές σεληνιακές εκλείψεις που θα μπορούσαν να αντιστοιχούν σε αυτό το γεγονός.

“Τα θεαματικά ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα που σχετίζονται με τα ηφαιστειακά αερολύματα μεγάλου υψομέτρου έχουν τραβήξει την προσοχή των χρονογράφων από τα αρχαία χρόνια.

Συγκεκριμένα, η αναφερόμενη φωτεινότητα των σεληνιακών εκλείψεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για την ανίχνευση ηφαιστειακών αερολυμάτων στη στρατόσφαιρα όσο και για τον ποσοτικό προσδιορισμό των στρωματοσφαιρικών οπτικών βάθους μετά από μεγάλες εκρήξεις”, γράφει η ομάδα.

Σεληνιακές εκλείψεις

Σύμφωνα με τα αρχεία της NASA με βάση τον αστρονομικό εκ νέου υπολογισμό, επτά συνολικές σεληνιακές εκλείψεις θα μπορούσαν να παρατηρηθούν στην Ευρώπη τα πρώτα 20 χρόνια της τελευταίας χιλιετίας, μεταξύ 1100 και 1120 μ.Χ.

Μεταξύ αυτών, ένας παρατηρητής της σεληνιακής έκλειψης που συνέβη τον Μάιο του 1110 έγραψε για το εξαιρετικό σκοτάδι της Σελήνης κατά τη διάρκεια του φαινομένου.

“Την πέμπτη νύχτα του Μαΐου εμφανίστηκε η Σελήνη το βράδυ λαμπερή, και αργότερα σιγά-σιγά το φως της έπεσε, έτσι ώστε, μόλις έφτασε η νύχτα, να σβήσει τόσο, που ούτε το φως, ούτε το σχήμα της φαινόταν, “έγραψε ο παρατηρητής στο Peterborough Chronicle.

Η μυστηριώδης έκλειψη του 1110

Από τότε πολλοί αστρονόμοι συζήτησαν αυτήν την μυστηριώδη και ασυνήθιστα σκοτεινή σεληνιακή έκλειψη.

Παρά το ότι το γεγονός είναι γνωστό στην ιστορία της αστρονομίας, οι ερευνητές δεν πρότειναν ποτέ ότι μπορεί να οφείλεται στην παρουσία ηφαιστειακών αερολυμάτων στη στρατόσφαιρα. Παρόλο που αυτή είναι η πιο πιθανή αιτία, σύμφωνα με τη νέα μελέτη.

Η έκρηξη του Ηφαιστείου στο όρος Asama

Οπότε, αφού η έκρηξη του ηφαιστείου Hekla απορρίφθηκε ως αιτία δημιουργίας του νέφους σωματιδίων, τότε ποιο ηφαίστειο ήταν υπεύθυνο;

Αν και είναι αδύνατο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, η ομάδα θεωρεί ως πιο πιθανή εξήγηση, ότι υπεύθυνη για το νέφος, ήταν μια άλλη ηφαιστειακή έκρηξη που συνέβη το 1108 όταν ξέσπασε το ηφαίστειο στο όρος Asama της Ιαπωνίας.

Συνδυάζοντας τις μαρτυρίες ανθρώπων και την παρατήρηση των σχηματισμών δαχτυλιδιών στα δέντρα, τα οποία υποδηλώνουν ότι το 1109 CE ήταν μια εξαιρετικά κρύα χρονιά και άλλων ιστορικών εγγράφων, κυρίως από απολογισμός των κλιματολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων κατά τα έτη 1109–1111 μ.Χ., η ομάδα προτείνει ότι αυτή η έκρηξη θα μπορούσε να οδηγήσει στο παράξενο συμβάν.

Φυσικά, αυτές οι παρατηρήσεις δεν είναι αρκετές αποδείξεις για να πούμε συγκεκριμένα ότι οδηγούν στα περιστατικά. Ωστόσο, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι όλα τα στοιχεία σε συνδυασμό μπορούν να υποδηλώσουν ότι αυτό το ξεχασμένο σύμπλεγμα ηφαιστειακών εκρήξεων από το 1108 έως το 1110 δημιούργησε τεράστιες συνέπειες στην ανθρωπότητα.

Πηγή: sciencealert.com