Αρχική Διάστημα Τώρα ξέρουμε σε τι οφείλονται οι σχηματισμοί των πλανητικών νεφελωμάτων

Τώρα ξέρουμε σε τι οφείλονται οι σχηματισμοί των πλανητικών νεφελωμάτων

0
image Credit: ESO/VISTA/J. Emerson. Acknowledgment: Cambridge Astronomical Survey Unit
Πλανητικό νεφέλωμα Helix - γνωστό και ως The Eye of God or NGC 7293 στον αστερισμό του Υδροχόου - image Credit: ESO/VISTA/J. Emerson. Acknowledgment: Cambridge Astronomical Survey Unit
Διαφήμιση

Επιμέλεια: Μαίρη Αλιβιζάτου

Υπέροχα και ευφάνταστα σχήματα πλανητικών νεφελωμάτων. Περίπλοκα και εντυπωσιακά. Παράξενοι δίσκοι, φτερά, κύματα. Η πολυπλοκότητα των σχηματισμών των αστέρων όταν πεθαίνουν δε θυμίζει σε τίποτα την τάξη και τον πανομοιότυπο σχηματισμό των ηλιακών συστημάτων που κάποτε όριζαν, προτού τελικά γίνουν ερυθροί γίγαντες και στη συνέχεια μετατραπούν σε λευκούς νάνους. Γιατί πλέον η εικόνα τους διαφοροποιείται τόσο πολύ;

Φαίνεται πως ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Leen Decin έδωσε την απάντηση. “Ο ήλιος – ο οποίος εν τέλει θα μετατραπεί σε κόκκινο γίγαντα – είναι τόσο σφαιρικός σαν μια μπάλα μπιλιάρδου. Οπότε αναρωτηθήκαμε: Πως μπορεί ένα τέτοιο άστρο να παράγει τόσο διαφορετικά σχήματα στη συνέχεια;” είπε χαρακτηριστικά ο αστρονόμος Leen Decin του KU Leuven του Βελγίου.

Έπειτα από μια σειρά ενδελεχών παρατηρήσεων και υδροδυναμικών προσομοιώσεων, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως τα πλανητικά νεφελώματα παίρνουν το σχήμα τους. Αυτό συμβαίνει, μέσα από βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με συστήματα δυαδικών άστρων και μεγάλους πλανήτες όπως ο Δίας που λόγω μεγέθους μπορούν να επιβιώσουν από το βίαιο θάνατο των μητρικών τους άστρων.

Πλανητικό νεφέλωμα
Τα πλανητικά νεφελώματα έχουν διααφορετικά σχήματα – Φωτό: wikipedia

Το παράδοξο είναι, ότι η επιστημονική ομάδα εστίαζε την έρευνά της σε ένα προγενέστερο στάδιο, τον “ασυμπτωματικό γιγαντιαίο κλάδο” (asymptotic giant branch -AGB).

Σε αυτό το στάδιο ο ερυθρός γίγαντας υφίσταται ακόμη στα τελικά στάδια της εξέλιξής του και εκπέμπει δυνατούς ανέμους προς το διάστημα κοντά του, σκορπίζοντας αέρια και σκόνη.

Η ομάδα λοιπόν σκέφτηκε ότι δεν υπάρχει προηγούμενο καταγραφής αυτής της φάσης και γιατί όχι, ήταν μια ευκαιρία να ξεκινήσει.

“Η έλλειψη λεπτομερών δεδομένων μας έκανε αρχικά να υποθέσουμε ότι οι ηλιακοί άνεμοι διέπονται από σφαιρική γεωμετρία, λίγο πολύ όπως τα αστέρια που περιβάλλουν”, αναφέρει ο αστρονόμος Carl Gottlieb από το Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.

“Έχουμε μια άνευ προηγουμένου εικόνα για την εξέλιξη των αστεριών”

“Τα νέα δεδομένα παρατήρησης διαμορφώνουν πολύ διαφορετική πραγματικότητα για το κάθε αστέρι, πως ζει και πως πεθαίνει. Έχουμε τώρα μια άνευ προηγουμένου εικόνα για το πως αστέρια όπως ο Ήλιος μας θα εξελιχθούν στα τελευταία στάδια της εξέλιξής τους”, προσθέτει.

Μέσω της παρατήρησης, αυτό που διαπίστωσαν με απλά λόγια, ήταν ότι ανάλογα με τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις που προκύπτουν από τη διάδραση με κάποιο άλλο πλανητικό αντικείμενο, αντίστοιχα διαμορφώνεται και ο σχηματισμός. Κατ’επέκταση είναι ο λόγος που τα πλανητικά νεφελώματα διέπονται από διαφορετικές δομές και άρα σχηματισμούς.

Η μάζα του αντικειμένου, η αρχική του απόσταση από το μητρικό άστρο και η τροχιά του, είναι όλα μεταβλητές που θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα.

“Και στις τέσσερις παρατηρήσεις μας το κάθε άστρο αλληλεπιδρούσε με κάποιο άλλο αντικείμενο” είπε ο Dacin.

“Όλοι οι σχηματισμοί που προέκυπταν είχαν έντονες ομοιότητες και διατάξεις στους σχηματισμούς με αυτές των πλανητικών νεφελωμάτων. Αυτό υποδεικνύει ότι οι δομές στα δύο αυτά στάδια υπόκεινται σε παρόμοιο μηχανισμό διαμόρφωσης. Και υπάρχουν ευρέως φάσματος δεδομένα για να κατανοήσουμε καλύτερα το πως εξελίσσονται τα αστέρια”.

Με πληροφορίες από sciencealert.com

Διαφήμιση