Έξι μήνες μετά το ξέσπασμα του Covid-19 σε όλο τον πλανήτη και οι επιστήμονες ψάχνουν για απαντήσεις.
Αναπάντητα παραμένουν, πέντε ερωτήματα σχετικά με τον νέο κορονοϊό SARS-CoV-2, όπως αναφέρεται σε άρθρο στο περιοδικό Nature.
Τα 5 ερωτήματα για τον Covid-19
1. Γιατί οι άνθρωποι ανταποκρίνονται τόσο διαφορετικά;
Μία από τις πιο εντυπωσιακές πτυχές του Covid-19 είναι οι έντονες διαφορές στις εμπειρίες της νόσου. Μερικοί άνθρωποι δεν αναπτύσσουν ποτέ συμπτώματα, ενώ άλλοι φαινομενικά υγιείς, έχουν σοβαρή ή ακόμη και θανατηφόρα πνευμονία.
«Οι διαφορές στο κλινικό αποτέλεσμα είναι δραματικές, λέει ο Kári Stefánsson, γενετιστής και διευθύνων σύμβουλος της DeCODE Genetics στο Ρέικιαβικ. Η ομάδα αναζητά παραλλαγές ανθρώπινου γονιδίου που θα μπορούσαν να εξηγήσουν μερικές από αυτές τις διαφορές.
Τον περασμένο μήνα, μια διεθνής ομάδα που ανέλυσε τα γονιδιώματα περίπου 4.000 ατόμων από την Ιταλία και την Ισπανία, ανέδειξε τους πρώτους ισχυρούς γενετικούς δεσμούς με το σοβαρό Covid-19.
Τα άτομα που ανέπτυξαν αναπνευστική ανεπάρκεια είχαν περισσότερες πιθανότητες να φέρουν μία από τις δύο συγκεκριμένες παραλλαγές γονιδίων από ότι τα άτομα χωρίς την ασθένεια.
Μια παραλλαγή βρίσκεται στην περιοχή του γονιδιώματος που καθορίζει τον τύπο αίματος ΑΒΟ. Το άλλο είναι κοντά σε πολλά γονίδια, συμπεριλαμβανομένου ενός που κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που αλληλεπιδρά με τον υποδοχέα που χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει σε ανθρώπινα κύτταρα. Και δύο άλλα που κωδικοποιούν μόρια που συνδέονται με ανοσοαπόκριση έναντι παθογόνων.
Οι ερευνητές ανήκουν στην πρωτοβουλία Genetics Host Covid-19. Μία παγκόσμια κοινοπραξία ομάδων που συγκεντρώνουν δεδομένα για την επικύρωση των ευρημάτων και την αποκάλυψη περαιτέρω γενετικών δεσμών.
2. Ποια είναι η φύση της ανοσίας και πόσο διαρκεί;
Οι ανοσολόγοι εργάζονται πυρετωδώς για να προσδιορίσουν πώς θα μπορούσε να μοιάζει η ανοσία στο SARS-CoV-2. Και πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει.
Μεγάλο μέρος της προσπάθειας επικεντρώθηκε σε «εξουδετερωτικά αντισώματα», τα οποία συνδέονται με ιικές πρωτεΐνες και αποτρέπουν άμεσα τη μόλυνση.
Μελέτες έχουν βρει ότι τα επίπεδα εξουδετερωτικών αντισωμάτων κατά του SARS-CoV-2 παραμένουν υψηλά για μερικές εβδομάδες μετά τη μόλυνση, αλλά στη συνέχεια συνήθως αρχίζουν να εξασθενίζουν.
Ωστόσο, αυτά τα αντισώματα ενδέχεται να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για περισσότερο σε άτομα που είχαν ιδιαίτερα σοβαρές λοιμώξεις.
«Όσο περισσότερος ιός, τόσο περισσότερα αντισώματα και τόσο περισσότερο θα διαρκέσουν», λέει ο ανοσολόγος Γιώργος Κασσιώτης από το Francis Crick Institute στο Λονδίνο.
Παρόμοια μοτίβα έχουν παρατηρηθεί με άλλες ιογενείς λοιμώξεις, όπως το SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο).
Οι περισσότεροι άνθρωποι που είχαν SARS έχασαν τα εξουδετερωτικά αντισώματα τους μετά τα πρώτα χρόνια.
Αλλά εκείνοι που το είχαν πολύ σοβαρά εξακολουθούν να είχαν αντισώματα όταν επανεξετάστηκαν 12 χρόνια αργότερα, λέει ο Γιώργος Κασσιώτης.
3. Έχει αναπτύξει ο ιός ανησυχητικές μεταλλάξεις;
Όλοι οι ιοί μεταλλάσσονται καθώς μολύνουν ανθρώπους και το SARS-CoV-2 δεν αποτελεί εξαίρεση.
Οι μοριακοί επιδημιολόγοι έχουν χρησιμοποιήσει αυτές τις μεταλλάξεις για να εντοπίσουν την παγκόσμια εξάπλωση του ιού.
«Είναι ένας νέος ιός. Αν έγινε πιο σοβαρό, αυτό είναι κάτι που θα θέλαμε να μάθουμε», λέει ο David Robertson, υπολογιστής βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης του οποίου η ομάδα καταγράφει μεταλλάξεις SARS-CoV-2.
Τέτοιες μεταλλάξεις έχουν επίσης τη δυνατότητα να μειώσουν την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Μεταβάλλοντας την ικανότητα των αντισωμάτων και των κυττάρων να αναγνωρίζουν το παθογόνο.
Αλλά οι περισσότερες μεταλλάξεις δεν θα έχουν αντίκτυπο και η επιλογή των ανησυχητικών είναι δύσκολη.
Οι εκδόσεις του κοροναϊού που εντοπίστηκαν στην αρχή των εστιών σε hotspot όπως η Λομβαρδία στην Ιταλία ή στη Μαδρίτη, για παράδειγμα, μπορεί να μοιάζουν σαν να είναι θανατηφόρες από αυτές που βρέθηκαν σε μεταγενέστερα στάδια ή σε άλλες τοποθεσίες.
Αλλά τέτοιες ενώσεις είναι πιθανώς ψευδείς, λέει ο William Hanage, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας TH Chan του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ στη Βοστώνη.
Οι αξιωματούχοι της υγείας είναι πιο πιθανό να εντοπίσουν σοβαρές περιπτώσεις σε πρώιμα, ανεξέλεγκτα στάδια εστίας.
4. Πόσο καλά θα λειτουργήσει ένα εμβόλιο;
Ένα αποτελεσματικό εμβόλιο μπορεί να είναι η μόνη διέξοδος από την πανδημία. Υπάρχουν σήμερα περίπου 200 σε εξέλιξη παγκοσμίως, με περίπου 20 σε κλινικές δοκιμές.
Οι πρώτες μεγάλης κλίμακας δοκιμές αποτελεσματικότητας για να διαπιστωθεί εάν κάποια εμβόλια θα ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες.
Αυτές οι μελέτες θα συγκρίνουν τα ποσοστά μόλυνσης από Covid-19 μεταξύ ατόμων που λαμβάνουν εμβόλιο και εκείνων που λαμβάνουν εικονικό φάρμακο.
5. Ποια είναι η προέλευση του ιού;
Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι το SARS-CoV-2 προήλθε πιθανώς από νυχτερίδες, ειδικά από πέταλα.
Αυτή η ομάδα φιλοξενεί δύο κορονοϊούς που σχετίζονται στενά με το SARS-CoV-2. Ένα, με το όνομα RATG13, βρέθηκε 8 σε ενδιάμεσες νυχτερίδες πέταλου (Rhinolophus affinis) στη νοτιοδυτική κινεζική επαρχία Γιουνάν το 2013.
Το γονιδίωμά του είναι 96% πανομοιότυπο με αυτό του SARS-CoV-2. Ο επόμενος κοντινότερος αγώνας είναι το RmYN02, ένας κορονοϊός που βρέθηκε σε νυχτερίδες πεταλοειδούς της Μαλαισίας (Rhinolophus malayanus), το οποίο μοιράζεται το 93% της γενετικής του ακολουθίας με το SARS-CoV-2.
με Αριθμό Μητρώου 12691
