Τα «ενεργειακά νησιά» του Αιγαίου

Την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων παραγωγής Ενέργειας μέσω αιολικών και φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων που παρέχουν τα νησιά του Αιγαίου προωθεί με ταχείς ρυθμούς η κυβέρνηση, ενώ την ίδια στιγμή προετοιμάζει την ανάπτυξη εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ), για τη χρήση του ως ναυτιλιακού καυσίμου.

Το πρότυπο της κυβέρνησης για τα νησιά του Αιγαίου εκφράστηκε με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Σταθάκη, ο οποίος μιλώντας κατά τη διάρκεια του 1ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ για τα Ενεργειακά Νησιά, που διοργάνωσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στη Νάξο, τόνισε ότι τα νησιά μπορούν «να καταστούν βιώσιμα συστήματα παραγωγής Ενέργειας…».

Η παραπάνω φράση συμπυκνώνει τον στρατηγικό ενεργειακό σχεδιασμό της κυβέρνησης, ο οποίος έχει στόχο, μεταξύ άλλων, και την παραγωγή Ενέργειας για εξαγωγές – μέσω της ανάπτυξης των εσωτερικών και εξωτερικών διασυνδέσεων του δικτύου ηλεκτρισμού – την ενίσχυση των βιομηχανιών παραγωγής τεχνολογιών ΑΠΕ που τις εισάγουν στη χώρα και των εγχώριων εταιρειών που τις εγκαθιστούν και τις εκμεταλλεύονται, τη δημιουργία και διεύρυνση της αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου για την αντίστοιχη ενίσχυση των εταιρειών παραγωγής, και βεβαίως την ενίσχυση της χρήσης του ΥΦΑ ως ναυτιλιακού καυσίμου.

ΑΠΕ και διασυνδέσεις

Το σχέδιο των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας κομμάτι του συνολικού σχεδιασμού της ΕΕ, που υλοποιεί η κυβέρνηση για την απελευθέρωση της αγοράς Ενέργειας και τη διασύνδεση των εθνικών αγορών, ενισχύει και η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού που προωθείται με ταχείς ρυθμούς, έχοντας μέχρι στιγμής ολοκληρώσει την πρώτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων, ενώ προχωρά και το σχέδιο διασύνδεσης της Κρήτης με την Πελοπόννησο.

Αξίζει, επίσης, να τονίσουμε ότι η ολοκλήρωση των διασυνδέσεων στα νησιά, όπως τονίζουν στελέχη του ΔΕΔΔΗΕ, σημαίνει αυτόματα και ενίσχυση της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στο εσωτερικό, αφού έτσι παρέχεται η δυνατότητα των «καταναλωτών» να επιλέγουν τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας που θέλουν, δυνατότητα που μέχρι σήμερα υπάρχει μόνο στην Κρήτη και τη Ρόδο.

Αυτήν την περίοδο, η κυβέρνηση προωθεί διαγωνισμούς για την εγκατάσταση αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων σε ολόκληρη τη χώρα, με τα νησιά να έχουν ιδιαίτερη θέση στους επενδυτικούς σχεδιασμούς.

Στην Κρήτη και την Εύβοια έχουν ήδη αναπτυχθεί τεράστιες εγκαταστάσεις ανεμογεννητριών, ενώ προωθούνται και άλλες το επόμενο διάστημα και βεβαίως σειρά έχουν και άλλα νησιά, όπως η Ικαρία, η Λέσβος, τα νησιά των Κυκλάδων, της Δωδεκανήσου κ.ά.

Το γεωθερμικό δυναμικό

Τα σχέδια, βέβαια, των ομίλων δεν σταματούν σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, αφού σε φάση αξιοποίησης θα μπει σύντομα και το πολύ πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό πολλών νησιών του Αιγαίου, αν και οι μέχρι σήμερα κινήσεις γίνονται πολύ προσεκτικά εξαιτίας των αντιστάσεων που αναπτύσσουν φορείς των νησιών.

Σχέδια για την παραγωγή ηλεκτρισμού μέσω γεωθερμικών πεδίων υπήρξαν κατά το πρόσφατο παρελθόν στη Μήλο, στη Νίσυρο, στη Σαμοθράκη, στη νότια Χίο, στη Σαντορίνη και τη Λέσβο.

Αντίστοιχα τα σχέδια της ΔΕΠΑ για την προώθηση του ΥΦΑ στα νησιά, παρουσίασε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Δ. Τζώρτζης.

Όπως είπε, το σχέδιο της επιχείρησης προβλέπει επενδύσεις ύψους 200 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας ΥΦΑ σε ολόκληρη τη χώρα με έμφαση στα νησιά, χαρακτηρίζοντας το εν λόγω καύσιμο ως τη «βέλτιστη λύση» για τα νησιά αλλά και για την προσαρμογή της ναυτιλίας στους νέους κανονισμούς που θα ισχύσουν από το 2020.

Όπως είπε, η χρήση εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας ΥΦΑ μπορεί να λειτουργήσει συνδυαστικά με τις ΑΠΕ και τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις για την παραγωγή ηλεκτρισμού, τονίζοντας επίσης τη δυνατότητα χρήσης του ως καύσιμου πλοίων.

Εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στα λιμάνια

Πρόσθεσε ότι υπάρχουν τρεις κύριες αγορές για τη χρήση του ΥΦΑ, ως ναυτιλιακού καύσιμου, στις χερσαίες μεταφορές και στην τροφοδοσία απομακρυσμένων δικτύων φυσικού αερίου που δεν είναι συνδεδεμένα στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου.

Ανέφερε, επίσης, ότι Λήμνος, Λέσβος, Σάμος, Χίος, Ρόδος και Κρήτη αποτελούν «ιδανικά σημεία» για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας ΥΦΑ και προανήγγειλε ότι το ερχόμενο φθινόπωρο θα υπάρχουν οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις για την έναρξη του σχεδιασμού της επιχείρησης στα νησιά.

Το ΥΦΑ ως ναυτιλιακό καύσιμο

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η ΔΕΠΑ είναι διαχειριστής του ευρωπαϊκού προγράμματος «Poseidon Med II», το οποίο χρηματοδοτείται από το ευρύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη» και στόχος του είναι να δημιουργήσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τη χρήση του ΥΦΑ ως ναυτιλιακού καύσιμου στην Ανατολική Μεσόγειο μέσα από το σχεδιασμό και την ανάπτυξη των απαιτούμενων υποδομών.

Το πρόγραμμα υλοποιείται ταυτόχρονα σε Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρο, ενώ συμμετέχουν έξι λιμάνια (Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα, Λεμεσός και Βενετία) και ο τερματικός σταθμός ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα, με στόχο το σχεδιασμό «μιας ολοκληρωμένης αποτελεσματικής εφοδιαστικής αλυσίδας ΥΦΑ».

Η ύπαρξη στο Αιγαίο πάνω από 53 νησιών με πληθυσμό άνω των 1.000 κατοίκων και τα 162 λιμάνια που διαθέτει η χώρα κρίνονται ως ιδανικοί παράγοντες για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου σχεδίου.

Η ΔΕΠΑ έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με τη ΔΕΗ με αντικείμενο την τροφοδοσία με φυσικό αέριο νησιωτικών και άλλων περιοχών/καταναλωτών απομακρυσμένων από το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου όπως και με την ΑΤΤΙCA GROUP, μητρική εταιρεία των «Superfast Ferries» και «Βlue Star Ferries», για τη χρήση LNG σε πλοία του στόλου της.

Η κυβέρνηση έχει προωθήσει το απαιτούμενο θεσμικό πλαίσιο για την προώθηση χρήσης του ΥΦΑ ως ναυτιλιακού καυσίμου μέσω του επονομαζόμενου «Εθνικού Πλαισίου Πολιτικής (ΕΠΠ) για την ανάπτυξη της αγοράς Υποδομών Εναλλακτικών Καυσίμων» (ΦΕΚ 3824/Β/31-10-2017).

Πριν λίγες μέρες, μάλιστα, ο υπουργός Ναυτιλίας, Π. Κουρουμπλής, σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει έτοιμη τροπολογία για τη δημιουργία σταθμών ΥΦΑ, σε λιμάνια όπου θα επαναεριοποιείται και θα μεταφέρεται με αγωγούς στο τοπικό δίκτυο. Εκτίμησε ότι σε πρώτη φάση θα δημιουργηθούν 4-5 σταθμοί σε λιμάνια της χώρας.

Μέσα σε όλους τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για την αξιοποίηση των νησιών και των λιμενικών τους εγκαταστάσεων θα πρέπει να σημειώσουμε και την επιδίωξη παροχής από ξηράς ηλεκτρικής ενέργειας στα πλοία, κατά το διάστημα ελλιμενισμού τους, από πηγές παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που διαθέτουν τα λιμάνια.

Ο σκοπός, επισήμως, είναι να μειωθεί η εκπομπή ρύπων εντός της περιοχής των λιμένων, που συνήθως είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές.

Είναι προφανές ότι για τα ελληνικά νησιά ανοίγονται προοπτικές να καταστούν «γεννήτριες» κερδοφορίας για την χειμαζόμενη ελληνική Οικονομία μέσα από την παραγωγή και πώληση Ενέργειας, αξιοποιώντας δυνατότητες που υπάρχουν εκεί  για την παραγωγή φτηνής και καθαρής Ενέργειας μέσω γεωθερμίας, φωτοβολταϊκών ή αιολικών εγκαταστάσεων.