Μάλιστα, ο “σύμβουλος” διατροφής μέσα από εφαρμογές μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις διατροφικές συνήθειες και την εικόνα του σώματος, κυρίως στους νέους. Σήμερα, οι εφαρμογές για smartphone και φορητές συσκευές παρακολουθούν σχεδόν κάθε πτυχή της υγείας και ευημερίας μας, και είναι εξαιρετικά δημοφιλείς.
Το 2023, 311 εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποίησαν εφαρμογές υγείας, όπως το Apple Health, το MyFitnessPal, το Fitbit, το Noom, το BetterMe, το WeightWatchers και άλλες. Παρόλο που αυτές οι εφαρμογές ενισχύουν την υπευθυνότητα των χρηστών για τη διατροφή και τη φυσική τους κατάσταση, η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Body Image, υποδεικνύει ότι ενδέχεται να φέρουν και ανεπιθύμητες συνέπειες.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Flinders στην Αυστραλία πραγματοποίησαν μια συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προκειμένου να εξετάσουν τις αρνητικές συνέπειες της χρήσης αυτών των εφαρμογών, εστιάζοντας στη σχέση τους με τη διαταραγμένη διατροφή, την εικόνα του σώματος και την ψυχαναγκαστική άσκηση.
«Οι εφαρμογές δίαιτας και γυμναστικής προωθούνται ως εργαλεία για τη βελτίωση της υγείας, ωστόσο, μπορεί να έχουν και ακούσιες αρνητικές συνέπειες, όπως η δημιουργία πίεσης για την επίτευξη στόχων, ανησυχίες για την εικόνα του σώματος, καθώς και η πρόκληση συναισθημάτων ενοχής εάν οι στόχοι δεν επιτευχθούν», εξηγεί η Ιζαμπέλα Άντερμπεργκ από το Κολλέγιο Εκπαίδευσης, Ψυχολογίας και Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Flinders και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
«Ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτά τα εργαλεία μπορεί να είναι αποτελεσματικά στην αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, η έρευνά μας επικεντρώνεται στις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να έχουν σε ορισμένους χρήστες» πρόσθεσε.
Μετά από αναζήτηση διεθνών μελετών μετά το 2007 οι οποίες εστίαζαν σε τέσσερις βασικούς τομείς – εφαρμογές διατροφής και γυμναστικής, διαταραγμένη διατροφή, εικόνα σώματος και ψυχαναγκαστική άσκηση – οι ερευνητές εντόπισαν 38 μελέτες που πληρούσαν τις προϋποθέσεις για ανασκόπηση. Οι 35 από τις 38 μελέτες περιλάμβαναν ενήλικες, έφηβους ή έναν συνδυασμό και των δύο, ενώ τρεις πραγματοποίησαν ποιοτική ανάλυση δεδομένων εφαρμογών. Οι μελέτες διεξάχθηκαν στις ΗΠΑ και τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, την Κίνα, την Τσεχία, τη Γαλλία, τη Νορβηγία και την Ελβετία.
Τα ευρήματα της μελέτης
Οι ερευνητές εξέτασαν πρώτα τη σχέση μεταξύ της χρήσης εφαρμογών δίαιτας και γυμναστικής και της διαταραγμένης διατροφής, της εικόνας του σώματος και της ψυχαναγκαστικής άσκησης. Οι εφαρμογές παρακολούθησης της διατροφής συνδέθηκαν με τον διατροφικό περιορισμό, την ενασχόληση με το φαγητό και τις διατροφικές ανησυχίες. Ωστόσο, οι εφαρμογές παρακολούθησης της φυσικής κατάστασης συνδέθηκαν περισσότερο με την ψυχαναγκαστική άσκηση. Τα αποτελέσματα για την εικόνα του σώματος ήταν ανάμεικτα. Κάποιες μελέτες βρήκαν ότι οι χρήστες ένοιωθαν μεγαλύτερη δυσαρέσκεια για το σώμα τους. Κάποιες εφαρμογές γυμναστικής είχαν θετική επίδραση στην εικόνα του σώματος, ενώ άλλες φαίνεται ότι ενίσχυαν τις ανησυχίες του χρήστη για το βάρος του.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν τη συσχέτιση μεταξύ της συχνότητας χρήσης της εφαρμογής και της παρουσίας διαταραγμένης διατροφής, ανησυχιών για την εικόνα του σώματος και ψυχαναγκαστικής άσκησης. Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι τα άτομα που χρησιμοποιούν συχνά αυτές τις εφαρμογές είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν συμπτώματα διαταραγμένης διατροφής, ανησυχίες για την εικόνα του σώματος και καταναγκαστικές συνήθειες άσκησης.
«Η εστίαση στον περιορισμό της διατροφής και την απώλεια βάρους μπορεί να ενισχύσει περιοριστικές ή υπερβολικές συμπεριφορές, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τα άτομα που έχουν πρόβλημα με το βάρος ή την εικόνα του σώματός τους. Ενώ κάποιοι χρήστες ανέφεραν θετικές εμπειρίες, όπως αυξημένη συνείδηση και κίνητρο, οι ευρύτερες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία απαιτούν προσεκτική εξέταση, ειδικά σε ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι έφηβοι» κατέληξαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Πηγή: New Atlas
