Κ.Δούκας: Οἱ ἀπίστευτες περιπέτειες τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας ( Μέρος 1ο)

Του Κώστα Δούκα

Ἡ γλῶσσα μας, ἡ ἁπλῆ καθομιλουμένη, ἒχει περάσει πολλές περιπέτειες τά τελευταῖα 200 χρόνια. Ἀς ἀρχίσουμε ἀπό τόν Ἀδαμάντιο Κοραῆ, ὁ ὁποῖος ἒγινε ὁ εἰσηγητής μιᾶς γραφομένης γλώσσας, πού νά ἐξυπηρετεῖ ὃσο τό δυνατόν περισσότερο τίς ἐθνικές ἀνάγκες. Ἀσπάζεται τήν καθαρεύουσα, ἀλλά ἀπορρίπτει κάθε ἀρχαϊκό ἢ ἀρχαϊστικό στοιχεῖο. Ἀπορρίπτει τίς ἁπλές δοτικές καί τά ἀπαρέμφατα, ὃπως ἀπαγορεύεται τό πτύειν, ἀπαγορεύται τό καπνίζειν κλπ., τίς γενικές ἀπόλυτες καί τούς ἀναδιπλασιασμούς τῶν μετοχῶν τοῦ παθητικοῦ παρακειμένου. Γράφει τιμημένος, γραμμένος, δοξασμένος καί ὂχι τετιμημένος, γεγραμμένος, δεδοξασμένος. Δέν φανταζόταν ὃτι σήμερα οἱ Ἓλληνες θά ἒλεγαν ἐγγεγραμμένοι (στούς εκλογικούς καταλόγους) τεθωρακισμένα (τά τάνκς), κεκορεσμένα (τά λίπη), κεκτημένα (τα δικαιώματα τῶν ἐργαζομένων), πεπραγμένα, τεθλασμένη, κεχαριτωμένη (ἡ Παναγία) κλπ., κάτι πού δείχνει ὃτι εἶναι πολύ δύσκολο, ἂν ὂχι καί ἀδύνατον, νά ἀποχωριστοῦμε τήν ἀρχαία γλῶσσα.

Ἒτσι διαμορφώνεται μία γραπτή νεοελληνική γλῶσσα, ἁπλῆ καί μέ λεξιλόγιο ὃσο τό δυνατόν γνώριμο στό πανελλήνιο. Ὂχι οἰκία, ὓδωρ καί ἰχθύς, ἀλλά σπίτι, νερό καί ψάρι. Δέν μποροῦσε νά φανταστεῖ ὁ Κοραής ὃτι ἀργότερα οἱ Ἓλληνες θά ξαναγύριζαν ἐπιλεκτικά στίς καθαρευουσιάνικες παράγωγες λέξεις, ἰχθυοπωλεῖο, ὑδραγωγεῖο, οἰκόπεδο καί ὂχι ψαροπωλεῖο, νεραγωγεῖο, σπιτόπεδο. Οἱ σοφοί τῆς ἐποχῆς ἀποδέχθηκαν τό δόγμα Κοραῆ περί ἁπλῆς καθαρεύουσας, ὃπως ὁ Ἂνθιμος Γαζής, ὁ Θεοφ. Καΐρης, ὁ Γενάδιος κ.ἂ. Ὡστόσο ὑπῆρχαν καί ὑποστηρικτές τῆς λαϊκῆς γλώσσας, ὃπως ὁ Βηλαράς, ὁ Διονύσιος Σολωμός κ.ἂ.

Δέν πέρασε πολύς καιρός, καί τό γλωσσικό δόγμα τέθηκε ὑπό ἀμφισβήτηση. Τό 1853 ὁ ποιητής Παν. Σοῦτσος εἶπε ὃτι ἡ γλῶσσα τοῦ Κοραῆ ἦταν πενιχρή καί κολοβή, ὃτι ἒπρεπε νά ἒχουμε μία ἐνιαία γραμματική μέ τούς ἀρχαίους Ἓλληνες καί νά εἰσάγουμε στόν γραπτό λόγο κάθε ἀρχαῖο γλωσσικό στοιχεῖο, λέξεις ἀρχαῖες, τύπους ἀρχαίους, δοτικές, ἀπαρέμφατα, μέλλοντες, ἀρχαῖες εὐκτικές, προστακτικές κλπ. Ἒτσι δημιουργήθηκε μία πνευματική “τρομοκρατία” καί ὁ καθένας πού χρησιμοποιοῦσε δημόσιο λόγο αἰσθανόταν φόβο ἂν τά λεγόμενά του θά τύχαιναν σχετικῆς ἐπιδοκιμασίας ἢ ἀπορρίψεως. Καί ξαφνικά, στήν ἐποχή πού ζοῦμε, οἱ εἰσηγήσεις τοῦ Σούτσου ἒγιναν πραγματικότητα. Ὃλοι λένε, κι ἀς μή γνωρίζουν οἱ περισσότεροι, τήν σημασία τῆς ἐκφράσεως εἰρήσθω ἐν παρόδω, τί μέλλει γενέσθαι, ἒπεα πτερόεντα, καί μόνον ἐπί τῶ ἀκούσματι, ἰδίοις ὂμασι, κρίνεις ἐξ ἰδίων τ᾽ ἀλλότρια, φωνή βοῶντος ἐν τῆ ἐρήμω, δόξα τῶ Θεῶ, ἐν τάξει, τά ἐν οἲκω μή ἐν δήμω, ἐν πλῶ, παρά πόδα κλπ. Καί ἐνῶ χρησιμοποιοῦμε λέξεις καί φράσεις τῆς ἐποχῆς τοῦ Στράβωνος, τοῦ Πολυβίου καί τοῦ Πλουτάρχου, τρέφουμε τέτοια περιφρόνηση γιά τήν καθομιλουμένη μας ὣστε, βοηθοῦντος καί τοῦ ἀπαισίου μονοτονικοῦ πού ἀποφάσισαν οἱ πολιτικοί καί ὂχι οἱ λόγιοι, νά ἐμφανιζόμαστε ὡς παντελῶς ἀναλφάβητοι καί παγαλίζοντες λέξεις καί φράσεις μέ ἱστορία πολλῶν αἰώνων καί νά σολοικίζουμε σέ ὑπερθετικό βαθμό, νά κόβουμε τό τελικό σῖγμα τῶν δευτεροκλίτων λέξεων, ἡ περίοδο, ἡ ὁδό, ἡ λεωφόρο, νά τονίζουμε κατά τό δοκοῦν καί ὃπως μᾶς ἀρέσει, νά καταργοῦμε τήν τρίτη κλίση ἐπινοῶντας ἓνα ἀκατανόητο πρωτοκλιτισμό καί γενικά νά μιμούμεθα τούς ἀρχαίους Ἀθηναίους πού ἒφυγαν ἀπό τήν Ἀθήνα καί μετανάστευσαν στούς Σόλους τῆς Μ. Ἀσίας, ξέχασαν τήν μητρική τους γλῶσσα καί μιλοῦσαν μία ἀκατανόητη γλῶσσα, ἐξ οὗ καί ὁ σολοικισμός.

Οἱ περιπέτειες στούς τελευταίους δύο αἰῶνες 

Ἀλλά ἀς ἐπανέλθουμε στίς περιπέτειες τῆς γλώσσας μας κατά τούς τελευταίους δύο αἰῶνες, πού συνεχίζονται μέχρι σήμερα καί κλονίζουν σοβαρά τήν καθομιλουμένη τῶν Ἑλλήνων, ἡ ὁποία σύν τοῖς ἂλλοις ἒχει νά ἀντιμετωπίσει καί τήν εἰσβολή τῆς ἀγγλικῆς, ἡ ὁποία ἀναμιγνύεται μέ τήν ἑλληνική δημιουργῶντας τά greeklish.

Tό 1884 ἐμφανίστηκε ὁ γλωσσολόγος Γ. Χατζηδάκης, βαθύς γνώστης τῆς ἱστορίας τῆς γλώσσας μας ἀπό τά χρόνια τοῦ Ὁμήρου μέχρι καί σήμερα καί βαθύς μελετητής τῶν νεοελληνικῶν διαλέκτων. Ὁ Χατζηδάκης ὑποστήριξε ὃτι εἶναι ἀδύνατη ἡ ἐπιστροφή στήν ἀρχαία γλῶσσα, κλονίζοντας ἒτσι τό οἰκοδόμημα τῶν «καθαρολόγων» καί συνέστησε νά ἀποφεύγουμε κατά τό δυνατόν κάθε λέξη ἢ φράση, πού δέν γίνεται ἀπ᾽ εὐθείας κατανοητή καί νά ἐπινοοῦμε μία ἂλλη. Εἶπε δηλαδή νά κάνουν οἱ Ἓλληνες μία…ἐνδόμυχη μετάφραση, ὃπως αὐτός δέν εἶναι χειροῦργος, εἶναι χασάπης, ὁ κουρέας νά λέγεται μπαρμπέρης, τό μειονέκτημα κουσούρι κλπ. Ἂλλος θά ἦταν «ὁ λόγος τῶν αἰθουσῶν», ὃπου μιλοῦν οἱ μορφωμένοι στίς συναναστροφές τους καί ἂλλη θά ἦταν ἡ ὁμιλία τοῦ λαοῦ. Φυσικά αὐτές οἱ ἰδέες χλευάστηκαν, καθώς στήν «καλή γλῶσσα» παρεισέφρηαν γαλλικές λέξεις καί ἂλλα φραγκολεβαντίνικα. Καθαρή νεοελληνική γλῶσσα δέν καταγραφόταν.

Καί ξαφνικά εἰσέβαλε στὀ ταλαιπωρημένο γλωσσικό μας ζήτημα ὁ ἀκραῖος δημοτικιστής Γιάννης Ψυχάρης, γνωστός καί ὡς μαλλιαρός. «Θέλω δόξα καί γροθιές» ἒλεγε καί προέτρεπε τούς Ἓλληνες νά γράφουν καί νά μιλοῦν τήν γλῶσσα τοῦ λαοῦ, ἐμπνεόμενοι ἀπό τούς φορτοεκφορτωτές τῶν λιμανιῶν καί ἀπό τούς μικρομαγαζάτορες.

Στό βιβλίο του «τό ταξίδι» συνιστοῦσε νά μή λέμε ἀναγνωστήριο (ἀπό τό γιγνώσκω) ἀλλά ἀργαστήρι. Ὁ Αἰχύλος ἒπρεπε νά λέγεται Αἰσκύλος, τό σχεδόν σκεδό, ἡ εὐγνωμοσύνη βνωμοσύνη, τό γεγονός γεγονότο, τό τῶ ὂντι τόντις κλπ.

Ἀπαράλλακτα  ὃπως 80 χρόνια ἀργότερα ὁ Καζαντζάκης, μεταφράζοντας Ὃμηρο, ἀποδίδει μαλλιαρά τήν λέξη κίμινδιν (ἓνα πουλί πού λεγὀταν χαλκίς) σέ…κίμιντι, γιατί ἒτσι… τήν καταλαβαίνει καλύτερα ἡ σπουδάζουσα νεολαία. Ἒτσι δημιουργήθηκε ὁ <ψυχαρισμός>, πού συνοδεύτηκε καί ἀπό ἓνα φανατισμό. Ὁ κόσμος μιλοῦσε λέξεις καί φράσεις παρμένες ἀπό τόν βαρκάρη καί τόν ποδηματά, δηλαδή ἀπό τόν ἐντελῶς ἀμόρφωτο καί ἀγράμματο λαό, ἐπειδή, κατά τόν Ψυχάρη, ἡ γλῶσσα τῶν μορφωμένων εἶναι ἀφύσικη, ψεύτικη, χαλασμένη καί ἐκφυλισμένη γλῶσσα.

Καί ὃμως, ὑπῆρχαν τά Εὐαγγέλια, ὃπως ὑπάρχουν καί σήμερα, πού συνέδεαν τήν ἀρχαΐζουσα καθαρεύουσα μέ τήν ἀρχαία ἑλληνική  γλῶσσα. Καί τό πιό περίεργο ἦταν ὃτι ὁ λαός καταλάβαινε ἀπολύτως τήν γλῶσσα αὐτή, κι ἀκόμη τήν καταλαβαίνει χωρίς νά εἶναι μορφωμένος ἀπό τόν βαρκάρη καί τόν ποδηματά. Καί ἐπειδή ἀκριβῶς τά Εὐαγγέλια συνδέουν τήν ἀρχαία μέ τήν σύγχρονη γλῶσσα, ἐπιβεβαιώνοντας ἒτσι τόν γνήσιο δεσμό τῶν δύο γλωσσῶν, οἱ σύγχρονες ἑλληνικές κυβερνήσεις, ἐπιθυμῶντας νά ἐξουδετερώσουν αὐτόν τόν γνήσιο δεσμό, προσπάθησαν νά…μεταφράσουν στήν δημοτική τόν Θεῖο Λόγο. Κι αὐτό ἒγινε ἐπί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ καί μέ ὑπουργό Παιδείας τόν Νίκο Φίλη, ὁ ὁποῖος προσέφερε δωρεάν σέ ὃλα τά λύκεια τῆς Ἑλλάδος ἓνα βιβλίο τσέπης (booklet) μέ τίτλο:

 Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ (τά Εὐαγγέλια καί τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων). Τήν μετάφραση εἶχε ἐγκρίνει ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλἀδος (μέ κείμενο γραμμένο στήν ἀπόλυτη καθαρεύουσα), ἡ ὁποία ἐπιπροσθέτως εὐχαριστοῦσε καί τό Παδαγωγικό Ἰνστιτοῦτο γιά τήν συνηγορία του σ᾽αὐτό τό ἐπίτευγμα ἒργο τεσσάρων καθηγητῶν. Καί τί ἐπεχειρεῖται μέ αὐτό τό βιβλίο; Τά Εὐαγγέλια χωρίστηκαν σέ κεφάλαια, τοποθετήθηκαν ὑπότιτλοι  ὃπως «ἡ εξουσία τοῦ Ἰησοῦ πάνω στά δαιμόνια», «ἡ θεραπεία τό Σάββατο», «ὁ Λόγος ἒγινε ἂνθρωπος“, “ἡ μητέρα καί τ᾽ἀδέλφια τοῦ Ἰησοῦ”, “ὁ φόρος στόν Ρωμαῖο αὐτοκράτορα» κλπ. Λές καί ἦταν κάποιο δημοσιογραφικό ἂρθρο.

ΤΑ ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ

Ἡ ἲδια προσπάθεια μεταφράσεως στήν νέα ἑλληνική τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶχε ἐπιχειρηθεῖ καί ἀπέτυχε παταγωδῶς καί αἱματηρῶς πρίν ἀπό 124 χρόνια, ὃταν ἡ Ἀθήνα αἱματοκυλίστηκε, ἡ κυβέρνηση Θεοτόκη παραιτήθηκε καί ὑπῆρξαν κατά τίς διαδηλώσεις 8 νεκροί καί πολλοί τραυματίες. Πρόκειται γιά τά γνωστά ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ, ὃταν ἐπιχειρήθηκε νά δημοσιευθεῖ στήν ἐφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον σέ μετάφραση Ἀλεξάνδρου Πάλλη, πού ἦταν τό δεξί χέρι τοῦ Ψυχάρη. Τότε εἶχαν διαφορετική ἂποψη, ἀπολύτως ἀρνητική, γιά τήν μετάφραση στήν δημοτική τῶν Εὐαγγελίων, τόσο τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ὃσο καί ἡ Ἱερά Σύνοδος, καθώς καί ἡ Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Δυστυχῶς μέ τήν ἰδέα τῆς μεταφράσεως συνετάχθη καί ὁ μεγάλος μας ποιητής Κωστής Παλαμᾶς, ὁ ὁποῖος εἶχε θεωρηθεῖ ἡγέτης τῶν “μαλλιαρῶν”, ὃπως ἀποκαλοῦνταν ὑποτιμητικά οἱ ὑπέρμαχοι τοῦ δημοτικισμοῦ. Στίς 8 Νοεμβρίου 1901 διοργανώθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στόν χῶρο τοῦ ναοῦ τοῦ Ὀλυμπίου Διός. Οἱ διαδηλωτές ζήτησαν νά ἐκδοθεῖ ἀφορισμός κατά τῶν βεβηλωσάντων τό κείμενο τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου καί νά κατασχεθοῦν τά ἀντίτυπα τῆς μεταφράσεως. Ὃταν ὃμως κινήθηκαν πρός τήν Μητρόπολη γιά νά ἐπιδόσουν τό ψήφισμα, συγκρούσθηκαν μέ τήν ἀστυνομία. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν 8 νεκροί καί 70 τραυματίες. Ὓστερα ἀπό τά ἐπεισόδια παραιτήθηκε ἡ κυβέρνηση Θεοτόκη, ὁ Μητροπολίτης Ἀθηνῶν καί ὁ ἀρχηγός τῆς ἀστυνομίας. Ἀκολούθησε ἐγκύκλιος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἡ ὁποία ἀπαγόρευσε κάθε εἲδους μετάφραση τῶν βιβλίων τῆς Ἁγίας Γραφῆς.

Τί συνέβη ἂραγε μέσα σέ ἓνα αἰῶνα, ὣστε νά ἀλλάξουν ἂρδην οἱ ἀπόψεις τῆς ἑλληνικῆς κυβερνήσεως μέ τήν διανομή τῶν μεταφράσεων ὃλων τῶν Εὐγγελίων στά λύκεια, τῆς Ἱερᾶς συνόδου, τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων κλπ.; Καί γιατί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δέν ἀλλάζει καί ἡ ἲδια τήν γλῶσσα τῶν ἐγγράφων της συντάσοντάς τα στήν δημοτική; Μά ἁπλούστατα, διότι ἡ καθαρεύουσα προσδίδει κύρος στήν Ἱερά Σύνοδο καί θυμίζει τήν ἀρχαία καταγωγή τῆς Ὀρθοδοξίας. Κανείς δέν καταλαβαίνει σέ τί θα διευκόλυνε τούς μαθητές τῶν λυκείων νά κατανοήσουν τόν κατά Λουκάν μόσχον σιτευτόν ὡς μοσχάρι σιτευτό, ἢ τό ὁ ἒχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω ὡς ὃποιος ἒχει αὐτιά γιά νά ἀκούει ἀς ἀκούει καί ἂλλες τέτοιες ἀποδόσεις στήν δημοτική τῶν Εὐαγγελίων.

ΤΑ ΟΡΕΣΤΕΙΑΚΑ

Ὃμως οἱ διαμάχες γιά τήν γλῶσσα μέ αἱματηρά ἀποτελέσματα συνεχίσθηκαν ὓστερα ἀπό τρία χρόνια περίπου μέ τήν ἀπόπειρα τοῦ καθηγητοῦ Γ. Σωτηριάδου νά μεταφράσει στήν δημοτική τήν τριλογία τοῦ Σοφοκλέους “Ὀρέστεια”.  Φανατικός ὑπέρμαχος τῆς ἀρχαιοπρεποῦς γλώσσας ἦταν ὁ καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Γ. Μυστριώτης, πού ὑποστήριξε ὃτι ἡ διδασκαλία τῶν ἀρχαίων δραμάτων ἀπό σκηνῆς ἒπρεπε νά γίνεται στήν γλῶσσα τοῦ πρωτοτύπου. Ἡ φοιτητική ἀπαίτηση νά ματαιωθεῖ ἡ παράσταση στό Βασιλικό Θέατρο (σήμερα  Ἐθνικό Θέατρο) ἀπορρίφθηκε ἀπό τήν κυβέρνηση Δ. Ράλλη καί τό ἀπόγευμα τῆς 8^ης Νοεμβρίου 1903, ἐνῶ δινόταν ἡ παράσταση στήν δημοτική γλῶσσα, οἱ φοιτητές ἦλθαν σέ συμπλοκή μέ τόν στρατό, μέ ἀποτέλεσμα νά φονευθοῦν δύο πολίτες καί νά τραυματισθοῦν ἑπτά. Ἓνα καί πλέον αἰῶνα ἀργότερα, σήμερα, πῶς παίζεται ἡ ἀρχαία δραματουργία στά κρατικά θέατρα; Παίζεται σέ ἐλεύθερη διασκευή καί ἀπόδοση τῶν σκηνοθετῶν καί τῶν συγγραφέων κατά τήν ἀντίληψή τους, ἀφοῦ κανείς πιά δέν ἐνδιαφέρεται γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα, πού κακοποιεῖται καθημερινά ἀπό τά μέσα μαζικῆς ἐπικοινωνίας, πού δίδουν δημόσιο λόγο σέ ἡμιμαθεῖς λόγω τῶν στρεβλώσεων πού ἒχει ὑποστεῖ ἡ δημόσια ἐκπαίδευση ἐπί σειρά ἐτῶν.

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΟΥΜΕ

Ἀλλά ἀς συνεχίσουμε τήν ἀφήγηση τῶν περιπετειῶν τῆς γλώσσας μας μετά τίς ψυχαρικές ἀκρότητες, πού ἢθελαν νά λέμε πορπατῶ-πορπάτημα, γήτεμα ἀντί γοητεία ἢ θέλγητρο, μπορετό ἀντί δυνατό, πιότερος ἀντί περισσότερος, νά γουρμάσουν καλά τά πράματα ἀντί νά ὡριμάσουν, φτῶμα ἀντί πτῶμα κλπ. Ἒπρεπε νά περάσουν πολλά χρόνια γιά νά καθιερωθεῖ μία κοινή ὁμιλουμένη, πού χρησιμοποιεῖται στήν Ἀθήνα καί τά μεγάλα ἀστικά κέντρα, χωρίς τίς ντοπιολαλιές τῶν Θρακῶν, τῶν Κρητικῶν, τῶν Μακεδόνων, τῶν Θεσσαλῶν, τῶν Ἠπειρωτῶν, τῶν Πελοποννησίων, τῶν Στερεοελλαδιτῶν κλπ. Ὃλες αὐτές οἱ παραλλαγές τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας εἶναι κατανοητές, ἀλλά δέν χρησιμοποιοῦνται πιά στά δημόσια ἒγγραφα, στά πεπραγμένα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κοινοβουλίου, στίς ἰατρικές γνωματεύσεις, στά δικαστήρια, στίς ἐφημερίδες κλπ., οὒτε κάν στήν σύγχρονη λογοτεχνία, ἡ ὁποία ὂχι μόνο ἀπέρριψε τίς γλωσσικές ἀκρότητες τοῦ παρελθόντος, ἀλλά ἐπιπροσθέτως χάλασε ἀκόμη καί τούς πιό προσφάτους γραμματολογικούς κανόνες μέ τό πρόσχημα τῆς ἁπλουστεύσεως ἐλέω…μονοτονικοῦ.

Καί τό ἀκόμη χειρότερο: Ἀσπάσθηκε καί ἓνα νέο γλωσσικό φροῦτο πού λέγεται “δημιουργική γραφή”, ἂγνωστο ἀπό ποιά κέντρα μεθοδευομένη, ἡ ὁποία καθιέρωσε αὐθαίρετους  κανόνες γραμματικῆς, γραφῆς καί ὀρθογραφίας πού πέρασε ἠλεκτρονικά στούς ἠλεκτρονικούς ὑπολογιστές, πού ἐπισημαίνουν πλέον ὡς μή ἀναγνωρίσιμες λέξεις δοκιμασμένες, γραφόμενες καί χρησιμοποιούμενες ἐπί αἰῶνες.

Οἱ ὑποστηρικτές αὐτῶν τῶν ἀφορισμῶν θεωροῦν ὃτι ἡ παλιά ὀρθογραφία ἀντιστοιχεῖ σέ παλιά γλῶσσα καί ὃτι τώρα ἒχομε τήν μοντέρνα γλῶσσα καί γραφή. Γράφουμε λοιπόν π.χ. καμία ἀντί καμμία, ὀρθοπαιδικός ἀντί ὀρθοπεδικός, ἀφτί ἀντί αὐτί κλπ. Ὠδινες ὃρος καί ἒτεκε μῦν.  Ὡστόσο οἱ ὀπαδοί τῆς νέας γλώσσας δέν ἐνοχλοῦνται καθόλου ἀπό τίς λέξεις ντοπιολαλιῶν κάποιων ἱερῶν τεράτων, πού ἒγραψαν μάλιστα καί διδακτικές μεταφράσεις τοῦ Ὁμήρου καί θεώρησαν σκόπιμο νά ἀλλάξουν λέξεις ἡλικίας 5.000 ἐτῶν καί πλέον μέ ἀκατανόητες ντοπιολαλιές καί ἂλλες ἀκραῖες λέξεις, πού χρησιμοποιοῦνται ἀκόμη καί σήμερα ἀπό τούς Ἓλληνες αὐτούσιες, ὃπως εἶναι ὁ Καζαντζάκης καί ὁ Κακριδής. Ἒτσι οἱ μαθητές ἒπρεπε νά μάθουν ὃτι τό ἐλίσσομαι τοῦ Ὁμήρου ἒπρεπε νά τό ποῦνε στρουφίζω, τό κήρυκες διαλαλητάδες, τό  φίλος ἀκράνης, τό ὀμίχλη ἀντάρα, τό θύελλα ἀνεμορούφουλας, τό Μεγάλη Ἂρκτος ἑπταπάρθενος χορός, τό Ὀρίων ἀλετροπόδι, τό ἳπποι φαριά, τό χείμαρρος ξεροπόταμος, τό ποιμνήϊος σταθμός στρούγκα, τό δόμος ὀντάς (ἐπί τό τουρκικότερο), τό θηρευτής ἀγριμολόγος, τό κασσίτερος καλάϊ (ἐπί τό τουρκικότερο), τό νόθος κλεφτογέννητος, τό ἓκαστος καθανείς, τό κῆρυξ κράχτης, τό ἀσπίς σκουτάρι, τό ἒρις μάλωμα, τό λαοφάγος λαοφαγάς, τό μένος ἀντριγιά, τό λαός ἀσκέρι, τό μετανάστης ξωμερίτης κλπ.

Εἶναι προφανής ἡ ἀπέχθεια τῶν συγγραφέων αὐτῶν πρός τίς πανάρχαιες καί πρωτογενεῖς λέξεις τοῦ Ὁμήρου, πού τίς μιλᾶμε ἀκόμη καί σήμερα μέ τήν ἲδια ἐκφορά, τήν ἲδια ὀρθογραφία καί τό ἲδιο νόημα.

…………………………………………………………………………………………………………..

Το 2ο μέρος του άρθρου συνεχίζεται αύριο Κυριακή 07/04/24

Περισσότερα για την Ελληνική γλώσσα εδώ

Ο Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος  (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ειδικευμένος στο ναυτιλιακό ρεπορτάζ, ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών). Ασχολείται επί 40ετία με την ομηρική γραμματεία. Έχει μεταφράσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια σε πεζό λόγο και, τελευταία, σε έμμετρο μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.