Ρύπανση ωκεανών: Φόβοι για εξάπλωση από το ζωοπλαγκτόν που τρώει μικροπλαστικά

Τα τροχόζωα, που αποτελούν έναν τύπο ζωοπλαγκτόν είναι μικροσκοπικά ζώα (40 μm – 3 mm) και ζουν κυρίως στα γλυκά νερά. Το διαφανές σώμα τους καλύπτεται από εφυμενίδα και στο πρόσθιο τμήμα φέρει ένα βλεφαριδοφόρο τροχοφόρο όργανο, που ουσιαστικά είναι βλεφαρίδες, των οποίων η συντονισμένη κίνηση δίνει την εντύπωση περιστρεφόμενου τροχού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορούν να δημιουργήσουν καθημερινά μεταξύ 348.000 και 366.000 νανοπλαστικά.

Σύμφωνα με τον Guardian, οι επιστήμονες επεδίωξαν να εξετάσουν τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίζει η υδρόβια ζωή στη δημιουργία μικροπλαστικών, ιδίως μετά την ανακάλυψη το 2018 ότι το κριλ της Ανταρκτικής μπορεί να διασπάσει μπάλες πολυαιθυλενίου σε θραύσματα μικρότερα του ενός μικρομέτρου. Οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν και τα τροχόζωα, από τα οποία υπάρχουν 2.000 είδη παγκοσμίως, μπορούν επίσης να διασπάσουν το πλαστικό.

«Ενώ το κριλ της Ανταρκτικής ζει σε ένα μέρος που είναι ουσιαστικά ακατοίκητο, επιλέξαμε τα τροχόζωα εν μέρει επειδή απαντώνται σε όλες τις εύκρατες και τροπικές ζώνες του κόσμου, όπου ζουν άνθρωποι», εξήγησε ο Μπαοσάν Ξινκγκ, καθηγητής περιβαλλοντικής και εδαφοχημείας στη Σχολή Γεωργίας Stockbridge του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης και κύριος συγγραφέας της μελέτης.

Τα ζώα μπερδεύουν τα μικροπλαστικά – θραύσματα με διάμετρο μικρότερη από 5 χιλιοστά – με τα φύκια, πρόσθεσε.

Αφού εξέθεσαν τροχόζωα αλμυρού και γλυκού νερού σε μια ποικιλία διαφορετικών πλαστικών, διαπίστωσαν ότι όλα του είδους ζωοπλαγκτόν μπορούσαν να καταπιούν μικροπλαστικά έως και 0,01 χιλιοστά, να τα διασπάσουν και στη συνέχεια να αποβάλουν χιλιάδες νανοπλαστικά στο περιβάλλον. Στο σώμα τους ανιχνεύθηκαν μικροπλαστικά πολυαιθυλενίου από δοχεία τροφίμων καθώς και νανοπλαστικά.

Ο ερευνητής δήλωσε ότι η εργασία τους ήταν μόνο το πρώτο βήμα.

«Πρέπει η επιστημονική κοινότητα να καθορίσει πόσο επιβλαβή είναι αυτά τα νανοπλαστικά», τόνισε. «Πρέπει να εξετάσουμε και άλλους οργανισμούς που ζουν στην ξηρά ή στο νερό για τον βιολογικό κατακερματισμό των μικροπλαστικών και να συνεργαστούμε με τοξικολόγους και ερευνητές δημόσιας υγείας για να προσδιορίσουμε τις επιπτώσεις των νανοπλαστικών», πρότεινε.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα νανοπλαστικά είναι πιθανώς πιο επικίνδυνα για τους ζωντανούς οργανισμούς από τα μικροπλαστικά, επειδή είναι πιο άφθονα. Αν τα τροχόζωα μπορούν να παράγουν 13,3 τετράκις εκατομμύρια νανοσωματίδια την ημέρα στη λίμνη Πογιάνγκ, τότε η ποσότητα που δημιουργείται παγκοσμίως είναι απροσμέτρητα μεγαλύτερη. Κάθε μικροπλαστικό θα μπορούσε θεωρητικά να διασπαστεί σε 1.000.000.000.000.000.000.000 νανοπλαστικά σωματίδια, τα οποία στη συνέχεια θα εξαπλώνονταν ευκολότερα.

Τα μικροπλαστικά έχουν μολύνει κάθε γωνιά του πλανήτη, από την κορυφή του Έβερεστ μέχρι τα βάθη της Τάφρου των Μαριανών, και έχουν ανιχνευθεί στο αίμα και στον καρδιακό ιστό πολλών ανθρώπων, καθώς και στον πλακούντα αγέννητων μωρών. Προκαλούν βλάβες στα ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριο σε επίπεδα που είναι γνωστό ότι καταναλώνονται από τους ανθρώπους μέσω των τροφίμων.

Ο Τζιάν Ζάο, καθηγητής περιβαλλοντικής επιστήμης και μηχανικής στο Ocean University of China και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι τα νανοπλαστικά δεν είναι μόνο δυνητικά τοξικά για διάφορους οργανισμούς, αλλά χρησιμεύουν ως φορείς για άλλους ρύπους. Η ποσότητα των χημικών πρόσθετων που περιέχονται στο πλαστικό και που απελευθερώνονται θα μπορούσε να αυξηθεί κατά τη διάρκεια και μετά τον κατακερματισμό του πλαστικού, κατέληξε ο ερευνητής.