Θερινές εκπτώσεις: “Φρένο” στα ψώνια υπό την πίεση της ακρίβειας-“Καμπανάκι” εμπόρων

Τα στοιχεία έρευνας του Εμπορικού Συλλόγου της Αθήνας για τις θερινές εκπτώσεις φέτος καταγράφουν μία υποτονική εικόνα,  καθώς 1 στα 2 καταστήματα (50,4%) δήλωσε χειρότερο τζίρο σε σύγκριση με το 2022,  1 στους 3 (31,3%) είδε ίδια ταμεία και λιγότερα από 1 στα 5 (18,3%) δήλωσαν αύξηση του τζίρου.

Όπως αναφέρει στην ανάλυσή του ο ΕΣΑ, “η ελπίδα για αλλαγή του κλίματος και η αισιοδοξία για επιστροφή στην ανάπτυξη που καταγράφηκε στη αντίστοιχη έρευνα του Ε.Σ.Α στο τέλος Φεβρουαρίου του 2023, όπου περίπου το 60% κατέγραψε προσδοκία για αύξηση των πωλήσεων το επόμενο εξάμηνο, μεταβλήθηκε τώρα σε ανησυχία και προβληματισμό. Οι προσδοκίες δηλαδή είναι πλέον εξίσου διαμοιρασμένες και στα τρία ενδεχόμενα: αύξηση, μείωση ή παραμονή στα ίδια επίπεδα τζίρου, χωρίς να καταγράφεται μια κυρίαρχη τάση στην αγορά.

Φαίνεται ότι στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο η έλλειψη διαθέσιμου οικογενειακού εισοδήματος, η αύξηση των τιμών στα τρόφιμα, η συγκυριακή αύξηση στα καύσιμα σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, κάνουν δύσκολα προβλέψιμη τη συμπεριφορά του καταναλωτικού κοινού το επόμενο εξάμηνο.”

Οι πωλήσεις στις θερινές εκπτώσεις

Συγκεκριμένα, με βάση όσα απάντησαν για τις θερινές εκπτώσεις οι ερωτηθέντες έμποροι:

• καλύτερο τζίρο δήλωσε το …….… 18,3 %
• ίδιο τζίρο δήλωσε το………………… 31,3 %
• χειρότερο τζίρο δήλωσε το…….… 49,2 %

Με βάση τα συγκριτικά στοιχεία Φεβρουαρίου 2023:

• καλύτερο τζίρο δήλωσε το …….… 48,2 %
• ίδιο τζίρο δήλωσε το………………… 20,3 %
• χειρότερο τζίρο δήλωσε το…….… 31,4 %

Αναλυτικά, σε σχέση με το ερώτημα για τον τζίρο που καταγράφηκε φέτος στις θερινές εκπτώσεις:

• Καλύτερο τζίρο από 51% και άνω είχε το ………………..…… 0,0 %
• Καλύτερο τζίρο από 26-50% είχε το ………………………..….. 2,5 %
• Καλύτερο τζίρο από 11-25% είχε το …………………..…..…… 6,0 %
• Καλύτερο τζίρο έως και 10% είχε το ……………………….…… 9,8 %
• Ίδιο τζίρο, είχε το …………………..…………….……………… 31,3 %
• Χειρότερο τζίρο έως και 10% είχε το ………… ………………. 20,5 %
• Χειρότερο τζίρο από 11-25% είχε το ………………………..…. 20,3 %
• Χειρότερο τζίρο από 26-50% είχε το ………………….……… 7,5 %
• Χειρότερο τζίρο από 51% και κάτω είχε το …………….……. 0,9 %
• Δεν ξέρω δεν απαντώ, απάντησε το ……………………………. 1,2 %

Να σημειωθεί ότι σε σχέση με τις προσδοκίες πωλήσεων για το επόμενο εξάμηνο.

• το 26,5 % των ερωτηθέντων απάντησαν πως θα αυξηθούν
• το 37,2 % των ερωτηθέντων απάντησαν πως θα παραμείνουν σταθερές
• το 26,8 % των ερωτηθέντων απάντησαν πως θα μειωθούν
• το 9,5 % των ερωτηθέντων απάντησαν πως δεν ξέρουν /δεν απαντούν

Με βάση τον ΕΣΑ “η σύγκριση έγινε με τον τζίρο της αντίστοιχης εκπτωτικής περιόδου του 2022 και πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι τα καιρικά φαινόμενα (συνθήκες καύσωνα) που έπληξαν τη χώρα τις πρώτες εβδομάδες των εκπτώσεων, όπου παραδοσιακά γίνεται ο μεγαλύτερος τζίρος στα καταστήματα, η ακρίβεια των τιμών στα τρόφιμα και το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα, διαμόρφωσε αρνητικό κλίμα στην αγορά. 

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν τουλάχιστον προβληματισμό και αναμονή καθώς η περιρρέουσα διεθνής οικονομική συγκυρία παραμένει ακόμα μη προβλέψιμη.

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων μας επισήμανε πως πρέπει σε σύγκριση με το 2022, να συνυπολογίσουμε τον πληθωρισμό και να προσθέσουμε την αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων λόγω της ενέργειας και του αυξημένου κόστους δανεισμού.”

Σ. Καφούνης: «Ίσως ήρθε η στιγμή για το καλάθι των τραπεζών».  

Με αφορμή τα αποτελέσματα της έρευνας του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών για τον τζίρο των καταστημάτων στις φετινές θερινές εκπτώσεις, ο πρόεδρος του Ε.Σ.Α Σταύρος Καφούνης δήλωσε: «Η πραγματική οικονομία -όπως εκφράζεται μέσα από τον ισχυρότερο κλάδο της ελληνικής οικονομίας- δείχνει ότι παρότι τα δύσκολα έχουν μείνει οριστικά πίσω, εντούτοις υπάρχουν αρκετά ακόμη που οφείλουμε να κάνουμε. Τα αποτελέσματα της εξαμηνιαίας μας έρευνας, που λόγω της εγκυρότητάς της και του τεράστιου δείγματος έχει αποκτήσει πλέον πολύ μεγάλη βαρύτητα, θέτουν τις βάσεις για ένα γόνιμο διάλογο, στηριγμένο σε στοιχεία τα οποία δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση. Απρόβλεπτοι παράγοντες που τελικά καραδοκούν, όπως ο παρατεταμένος καύσωνας του Ιουλίου, σε συνδυασμό με το περιορισμένο διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων αλλά και των ξένων καταναλωτών οδήγησαν τις πωλήσεις μικρών, μεσαίων και μεγάλων εμπορικών σημείων σε πτώση για σχεδόν έναν στους δύο εμπόρους.

Η πτώση αυτή, σε συνδυασμό με την αύξηση των λειτουργικών εξόδων όλων των επιχειρήσεων αυξάνει τον προβληματισμό για το μέλλον. Εκφράζεται, δε, στον δείκτη αισιοδοξίας ο οποίος από το 61% που είχε διαμορφωθεί μετά το πέρας των χειμερινών εκπτώσεων έχει μειωθεί σήμερα στο 26%.

Για αυτό και τώρα είναι η στιγμή για δράση, με ισχυρές παρεμβάσεις: στήριξη των εισοδημάτων, ειδικά των ευάλωτων συμπολιτών μας, λελογισμένες αυξήσεις οι οποίες θα τονώσουν το διαθέσιμο εισόδημα με ταυτόχρονη περαιτέρω μείωση φορολογικών και ασφαλιστικών βαρών που θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, είναι κινήσεις που πρέπει να γίνουν άμεσα. Στην ερώτηση, όμως, για το ποιος είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που επιβαρύνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, πρώτος -με ποσοστό 40%- έρχεται ο τραπεζικός τομέας.

Οι τράπεζες, όχι απλώς δεν χρηματοδοτούν, αλλά και όπου αυτό συμβαίνει επιβαρύνει αλόγιστα τους πελάτες, ενισχύοντας έτσι την ασφυξία προς τις επιχειρήσεις. Επιτέλους, τώρα είναι η στιγμή για να δημιουργήσουμε ίσως το «Καλάθι των Τραπεζών» κατά το παράδειγμα των άλλων καλαθιών, μήπως μπει τελικά ένα φρένο στα υπέρογκα κόστη που βαραίνουν την πραγματική οικονομία και δοθεί μια ανάσα η οποία θα επιτρέψει στην υγιή επιχειρηματικότητα να αναπτυχθεί ισχυρά. Εμείς θα λάβουμε αμέσως πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση διότι δεν επιτρέπετε συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, άλλοτε από τα Super Markets και άλλοτε από τις Τράπεζες, να αφαιρούν πολύτιμο οξυγόνο σε μία περίοδο που είναι εφικτό να απογειωθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας».

Ο τουρισμός

Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας είναι η καταγραφή της συμβολής του τουρισμού στο ταμείο των εμπορικών επιχειρήσεων της Αθήνας και της ευρύτερης περιοχής. “Εδώ φαίνεται ότι στα μισά σημεία πώλησης δεν συμβάλλει ο τουρισμός στον τζίρο τους είτε γιατί δεν δραστηριοποιούνται σε τουριστική περιοχή ή γιατί το προϊόν (π.χ. έπιπλο, στρώμα κ.λπ.) δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ξένων καταναλωτών.” αναφέρει ο ΕΣΑ και προσθέτει:

“Περισσότερα από 1 στα 3 καταστήματα οφείλουν έως το 25% του ταμείου τους στους τουρίστες και οι υπόλοιποι που δηλώνουν άνω του 50% έως και το σύνολο του τζίρου τους στον τουρισμό, δραστηριοποιούνται σε αμιγώς τουριστικές αγορές όπως είναι η Πλάκα κλπ.  Παρόλα αυτά, η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έδειξε ότι στη τουριστική περιοχή, παρά το πολυάριθμο των τουριστών, ο τζίρος όχι μόνο δεν αυξάνεται αναλογικά αλλά δείχνει μεσοσταθμικά πτώση.”

Τα κόστη

Στην τελευταία ερώτηση που αφορά το κόστος που επηρεάζει σημαντικά αυτή τη στιγμή τη λειτουργία των επιχειρήσεων, το στίγμα είναι ξεκάθαρο σύμφωνα με τον ΕΣΑ:

• Σχεδόν το 40% δείχνει τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, αναφερόμενο στην αύξηση του κόστους δανεισμού και την ανεξέλεγκτη χρέωση προμηθειών, στο σύνολο των τραπεζικών συναλλαγών (POS, Επιταγές, Εμβάσματα, κλπ)
• Στη δεύτερη θέση έρχονται τα κόστη του ενοικίου (19%) και της ενέργειας/μεταφορών (16,8%). Η επαφή με τους καταστηματάρχες ανέδειξε το πρόβλημα των υψηλών απαιτήσεων των ιδιοκτητών, ειδικά στις περιπτώσεις ανανέωσης των μισθωτηρίων.
• Τέλος, η φορολογία (8%), η μισθοδοσία (8,3%) και το μη μισθολογικό κόστος/εισφορές (5,8%), ακολουθούν, με χαμηλότερη επίπτωση στη λειτουργία των επιχειρήσεων. Τα παραπάνω αποτελέσματα, δείχνουν ότι η εν γένει λειτουργία του τραπεζικού συστήματος πρέπει να εξορθολογιστεί, για να μπορέσει να στηρίξει τις δημιουργικές και εξωστρεφείς εμπορικές επιχειρήσεις της χώρας.

Το ηλεκτρονικό κατάστημα

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα από τους ερωτηθέντες το 70,3% απάντησε ότι διαθέτει ενεργό ηλεκτρονικό κατάστημα, το 27,5% των ερωτηθέντων απάντησε ότι ΔΕΝ διαθέτει ενεργό ηλεκτρονικό κατάστημα, ενώ το 2,2% δεν απάντησε.

Οι απαντήσεις των καταστημάτων που δήλωσαν ότι διαθέτουν ενεργό ηλεκτρονικό κατάστημα, δείχνουν ότι:

• Ο τζίρος του e-shop αντιστοιχεί έως το 10% του συνολικού, στο 59,6% των ερωτηθέντων.
• Ο τζίρος του e-shop αντιστοιχεί από 11-25% του συνολικού, στο 27,7% των ερωτηθέντων.
• Ο τζίρος του e-shop αντιστοιχεί από 26-50% του συνολικού, στο 7,0% των ερωτηθέντων.
• Ο τζίρος του e-shop αντιστοιχεί από 51 και άνω % του συνολικού, στο 1,1% των ερωτηθέντων.
• Δεν απάντησε το 4,6% των ερωτηθέντων.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα:

• Το 44,8 % των ερωτηθέντων, έχουν κατάστημα στο Κέντρο Αθήνας.
• Το 7,0% των ερωτηθέντων, έχουν κατάστημα στη Τουριστική περιοχή (Πλάκα – Μοναστηράκι)
• Το  14,7 % των ερωτηθέντων, έχουν κατάστημα στις Περιφερειακές Αγορές του Δ. Αθηναίων.
• Το 33,5 % των ερωτηθέντων, έχουν κατάστημα στις Εμπορικές περιοχές εκτός Δ. Αθηναίων

Η ταυτότητα

Σημειώνεται ότι ότι ο Εμπορικός σύλλογος Αθηνών, παρουσίασε τα αποτελέσματα της έρευνας για τις θερινές εκπτώσεις του 2023, που άρχισε τη Δευτέρα 10 Ιουλίου και λήγει την Πέμπτη 31 Αυγούστου 2023. Στο πλαίσιο της συμφωνίας συνεργασίας του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και η έρευνα αυτή τέθηκε υπό την αιγίδα του ΟΠΑ με την επιστημονική επιμέλεια του καθηγητή Γ. Μπάλτα, Διευθυντή του Ερευνητικού Εργαστηρίου Μάρκετινγκ.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις κάτωθι περιοχές:  Κέντρο Αθήνας  Τουριστική περιοχή (Πλάκα – Μοναστηράκι)  Περιφερειακές Αγορές του Δ. Αθηναίων  Εμπορικές περιοχές εκτός Δ. Αθηναίων Το δείγμα περιλαμβάνει αυτοαπασχολούμενους, μικρές, μεσαίες και μεγάλες Ελληνικές εμπορικές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στην Αθήνα, στις περιφερειακές αγορές του Δ. Αθηναίων και σε όλα τα εμπορικά κέντρα (Malls).

Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 400 σημεία πώλησης.