Consolida samia: Το μωβ …διαμάντι της ελληνικής χλωρίδας ξαναβρέθηκε μετά από 61 χρόνια στη Σάμο

Στις 27 Μαΐου 2023, ερευνητική ομάδα του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) εντόπισε, στις νοτιοδυτικές υπώρειες του Κέρκη στη δυτική Σάμο, έναν αξιόλογο πληθυσμό του φυτού Consolida samia, στην ίδια περίπου θέση (locus classicus) που πρωτοανακαλύφθηκε (26.5.1962) από τον Σουηδό βοτανικό ερευνητή Sven Snogerup!

Σύνταξη: ecozen.gr

Στην αποστολή συμμετείχαν οι βιολόγοι Αποστόλης Καλτσής και Σοφοκλής Μουρατίδης και ο συστηματικός μελετητής της χλωρίδας της Σάμου Γιώργος Φάκας. Η ανακάλυψη έγινε στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Τράπεζα Σπερμάτων ΕΚΠΑ, Τομέας Βοτανικής, Τμήμα Βιολογίας) με τίτλο “Αναζητώντας την εξαφανισμένη Consolida samia – εξερεύνηση στις σάρες του Όρους Κερκετεύς (Σάμος, Ελλάδα)” με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Mohamed bin Zayed Species Conservation Fund και επιστημονικό υπεύθυνο τον Ομότ. Καθηγ. Κώστα Θάνο.

H αναζήτηση του φυτού ήταν παράλληλα τμήμα του έργου “Εποπτεία και αξιολόγηση του καθεστώτος διατήρησης ειδών χλωρίδας κοινοτικού και εθνικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα” του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με επιστημονικό υπεύθυνο τον Ομότ. Καθηγ. Κυριάκο Γεωργίου και υπεύθυνο για την Consolida samia τον Ομότ. Καθηγ. Κώστα Θάνο.

Ο ομότιμος καθηγητής Βοτανικής Sven Snogerup, που ανακάλυψε το Consolida samia στις 26.5.1962, έφυγε απο τη ζωή το 2013 σε ηλικία 84 ετών.
Ο Sven Snogerup είχε πάθος με τη βοτανική που την υπηρέτησε σε όλη του τη ζωή. Το είδος που ανακάλυψε, προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα 67/81, έχει αξιολογηθεί (2011) ως Κρισίμως Κινδυνεύον (CR, Critically Endangered) από την IUCN (Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης), ενώ συμπεριλαμβάνεται στα “50 Κορυφαία (TOP 50) Φυτά των Νησιών της Μεσογείου” (2005, 2017) και αποτελεί ένα από τα 26 Ελληνικά φυτά Κοινοτικής Προτεραιότητας της “Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (Οδηγία των Οικοτόπων – Habitats Directive) για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας”.

Το φυτό παρέμενε ‘αγνοούμενο’ από την ημέρα της ανακάλυψής του έως σήμερα, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες που έγιναν κατά καιρούς – ανάμεσά τους και η πρώτη αποστολή πεδίου του προγράμματος του ΕΚΠΑ, τον Μάιο του 2022, στην οποία συμμετείχαν οι βιολόγοι Σπύρος Οικονομίδης, Ηλίας Δημητριάδης καθώς και ο Γιώργος Φάκας. Αξίζει ακόμη να τονιστεί ότι έως σήμερα γνωρίζαμε το φυτό μόνο από 5 αποξηραμένα δείγματα (που συνέλεξε ο Snogerup και φιλοξενούνται στα Βοτανικά Μουσεία Λουντ και Εδιμβούργου).

ΠΗΓΗ: Ερευνητική ομάδα του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ): Αποστόλης Καλτσής, Σοφοκλής Μουρατίδης, Γιώργος Φάκας