Οἱ”δημαγωγοί” πρό τῶν πυλῶν τῆς ἐξουσίας-Ἀλκιβιάδης και πώς ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται

Του Κώστα Δούκα

Σύμφωνα μέ τούς δημοσκόπους, τρεῖς εἶναι οἱ κυρἰαρχοι τῶν ἐκλογῶν τῆς 21^ης Μαϊου καί διεκδικητές τῆς ἐξουσίας: Ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης, ὁ Ἀλέξης Τσίπρας καί ὁ Νίκος Ἀνδρουλάκης. Αὐτό βέβαια θά τό δοῦμε στίς 9 τό βράδυ τῆς 21^ης Μαΐου. Ὁ ἑλληνικός λαός γνωρίζει πολύ καλά τίς πράξεις καί τίς παραλήψεις τους. Μερικές ἀπό αὐτές φάνηκαν στό πολυδιαφημισθέν “ντιμπέϊτ”, ὃπως π.χ. οἱ παρακολουθήσεις μέ τό “πρέντατορ”. Ὁ λαός ὃμως γνωρίζει καί πολλά ἂλλα γιά ὃλους, θά σταθμίσει ὃσα συνέβησαν τήν τελευταία  ἑπταετία καί θά ἐκδόσει τήν ἐτυμηγορία του.

Ὃμως τέτοιες διληματικές καταστάσεις συνέβαιναν καί πρίν άπό 2.500 χρόνια, ὃταν ἡ Ἀθήνα ἦταν Κράτος καί εἶχε ὡς πολίτευμα τἠν Δημοκρατία τοῦ Ἑνός Ἀνδρός, τοῦ Περικλέους.

Ὁ Ἀλκιβιάδης ἦταν τότε νέος ἂνδρας (ὃπως νέοι εἶναι καί οἱ δικοί μας πολιτικοί ἂνδρες), ὁ ὁποῖος ἒπραξε τά πάντα γιά νά βλάψει τήν Ἀθήνα-Κράτος, ἀλλά καί τόν λαό κατά τήν ταραχώδη ζωή του. Θά ὑπενθυμίσουμε μερικές συμπεριφορές τοῦ ἀνδρός, πού ἒμειναν στήν ἱστορία. Σέ σᾶς ἐναπόκειται νά κρίνετε σέ ποιόν ταιριάζουν καλύτερα οἱ πολιτικές συμπεριφορές τοῦ Ἀλκιβιάδου (καί τοῦ δημαγωγοῦ Κλέωνος, πού ζοῦσε στήν ἲδια ἐποχή). Στόν πρῶτο, στόν δεύτερο ἢ στόν τρίτο, γιά τόν ὁποῖο ὁ πατέρας του, ὃταν ἀνεδείχθη ἀρχηγός τοῦ ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ, εἶχε πεῖ: “Δέν φτιάχνει ὁ ἂνδρας τήν γενιά, ἀλλά ἡ γενιά τόν ἂνδρα”. Καί μή ξεχνάτε. Ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται, ἒστω καί ὡς φαρσοκωμωδία, ὃπως λένε μερικοί.

Ἓνας Ἀλκιβιάδης λοιπόν καταπάτησε ἀναιδέστατα τούς κειμένους νόμους τῆς πατρίδας.

Ράπισε γραμματοδιδάσκαλο ἐπειδή δέν εἶχε μαζί του τόν Ὃμηρο. Σήμερα αὐτό θά τό λέγαμε “μπούλινγκ”. Ραπίζει δημοσίως, στό θέατρο παρουσία πλήθους, καί τόν χορηγό Ταυρέα ἐπειδή ἦταν ἀντίζηλός του. Ραπίζει ἐπίσης τόν μετέπειτα πεθερό του, τόν Ἱππόνικο, ὂχι ὓστερα ἀπό ὀργή, ἀλλά γιά νά γελάσει μέ τούς φίλους του. Σβήνει ἀπό τά μητρῶα τίς ἐπίσημες κατηγορίες τοῦ ἂρχοντα κατά τοῦ ποιητοῦ Ἡγεμόνος, προκαλῶντας τήν δικαιοσύνη νά ἐξακολουθήσει, ἂν τολμᾶ, τήν ἀνάκριση τῆς ὑποθέσεως. Ἃρπαξε τήν σύζυγό του Ἱππαρέτη, πού δέν τόν ἀνεχόταν πιά γιά τίς ἀκολασίες καί τίς ἀπιστίες του ζητῶντας διαζύγιο καί διά τῆς βίας τήν ἀπήγαγε, μπροστά στόν κόσμο, στό σπίτι του. Ἒβλαψε τήν πατρίδα του ἐπιχειρῶντας τήν ἐκστρατεία στήν Σικελία, πού ὁ Περικλῆς εἶχε ἀπαγορεύσει ἀπολύτως. Καί ὃταν ἐκλήθη νά δώσει λόγο γιά τήν ἀσύνετη πράξη του, δέν δίστασε νά καταφύγει στήν Σπάρτη καί νά καθοδηγεῖ τούς Σπαρτιάτες πῶς θά καταφέρουν βαρειές πληγές στούς Ἀθηναίους.

Ἂν ψάξει κανείς νά βρεῖ τά αἲτια τῆς έξαχρειώσεως αὐτῆς θά βρεῖ τήν φιλαρχία καί τήν φιλοδοξία. Οἱ ἱστορικοί, ὃπως ὁ Κωνσταντῖνος Παπαρρηγόπουλος, βρίσκουν ὃτι ἡ συμπεριφορά τοῦ Ἀλκιβιάδου ὀφείλεται στήν μολυσμένη ἀτμόσφαιρα μέσα στήν ὁποία ἒζησε καί πολιτεύτηκε. Τό ἀκόλαστο πλῆθος ἐπικρατοῦσε τοῦ πολιτεύματος. Κάθε μέσον ἦταν θεμιτό γιά νά ἐπιτευχθεῖ ὁ στόχος τοῦ Ἀλκιβιάδου, ἀκόμη καί ἡ προδοσία. Καί τό ἀκόλαστο πλῆθος παρασύρθηκε ἀπό αὐτόν τόν νέο ἂνθρωπο, πού εἶχε μέν πολλά προτερήματα, τά ὁποῖα ἦσαν ἀποκλειστικό προνόμιο τῆς εὐγενοῦς καταγωγῆς του, ἀλλά ξεπέρασε ὃλους τούς δημαγωγούς τοῦ καιροῦ του καί τύφλωσε τελείως τόν λαό τῶν Ἀθηνῶν, ἐκπρόσωποι τοῦ ὁποίου θανάτωσαν τόν Σωκράτη.

Ὁ Ἀλκιβιάδης πρόδωσε ἀναφανδόν τόν λαό τῶν Ἀθηνῶν καί προκάλεσε τίς μεγαλύτερες συμφορές. Καί ὃμως, ὁ λαός αὐτός ἂνοιξε τήν ἀγκαλιά του ὃταν αὐτός θέλησε νά ἐπανέλθει. Καί ὁ Ἀριστοφάνης ἒγραψε: Ποθεῖ μέν, ἐχθαίρει δέ, βούλεται δ᾽ἒχειν (Τόν ποθεῖ, τόν ἐχθρεύεται, ἀλλά θέλει νά τόν ἒχει). Καί λέει ἀκόμη ὁ Ἀριστοφάνης: Μάλιστα μέν λέοντα μή ἐν πόλει τρέφειν. Ἢν δ᾽ἐκτρέφει, τοῖς τρόποις ὑπηρετεῖν (Δέν πρέπει νά ἐκτρέφει κανείς λέοντα μέσα στήν πόλη. Ἂν κάποιος τόν ἐκτρέφει, ὑπηρετεῖ τούς σκοπούς του).

Δέν ἒχετε λοιπόν παρά νά σταθμίσετε κι έσεῖς, τηρουμένων βέβαια τῶν ἀναλογιῶν, σέ ποιόν ταιριάζουν περισσότερο τά καμώματα τοῦ Ἀλκιβιάδου. Προσέξατε πρίν δώσετε σέ κάποιον τήν ἐξουσία. Μήν ἐπαναλάβετε αὐτά γιά τά ὁποῖα μᾶς προειδοποιεῖ ὁ Ἀριστοφάνης. Οἱ καιροί οὐ μενετοί!

Ο κύριος Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος  (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ερευνητής και συγγραφέας  (μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών) και ασχολείται επί 40ετία με την Ομηρική γραμματεία.

Έχει μεταφράσει ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ σέ πεζό και, τελευταία, σε έμμετρο λόγο, μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.