Πόσο πιθανός είναι ὁ παγκόσμιος θάνατος

Του Κώστα Δούκα

Ὃλοι μιλοῦν πιά γιά ἐνδεχόμενη χρήση πυρηνικῶν ἐξ αἰτίας του πολέμου στήν Οὐκρανία. Ἡ δυτική προπαγάνδα ἒχει ἀφήσει νά ἐννοηθεῖ ὃτι ἡ χρήση τέτοιων ὃπλων μπορεῖ νά προέλθει ἀπό τήν Ρωσία καί προειδοποιεῖ σέ ὃλους τούς τόνους τόν πρόεδρο Πούτιν, ὃτι οἱ συνέπειες σέ τέτοια περίπτωση θά εἶναι τρομερές.

Ἀλλά ἡ Ρωσία ἒχει ξεκαθαρίσει τό δόγμα της: Θά χρησιμοποιήσει πυρηνικά ἂν πρώτη δεχθεῖ ἐπίθεση μέ τέτοια ὃπλα. Ἂλλωστε τό ταγκό τό χορεύουν δύο. Κι ὃλοι πιά ξέρουν πῶς ἒφθασε ἡ ἀνθρωπότητα σ᾽αὐτή τήν κατάσταση.

Ὁ Ὃμηρος συχνά λέει: “ῥεχθέν δέ τέ νήπιος ἒγνω”, δηλαδή κάτι πού ἒχει γίνει τό καταλαβαίνει κι ἓνας βλάκας. Θεωρητικά λοιπόν τά ἐξόχως ἐξελιγμένα θερμοπυρηνικά δέν πρόκειται νά χρησιμοποιηθοῦν ἀπό τίς δύο μεγάλες δυνάμεις, γιά τίς ὁποῖες ἰσχύει ἡ λαϊκή ρήση «φοβᾶται ὁ Γιάννης το θεριό καί τό θεριό τόν Γιάννη».

Ὡστόσο, δύο Ἀγγλίδες πρωθυπουργοί, ἡ τέως Τερέζα Μαίη καί ἡ σημερινή Λίζ Τράς ἒχουν δηλώσει, ἡ πρώτη ὃτι τά πυρηνικά ὃπλα «κατασκευάζονται γιά νά χρησιμοποιηθοῦν», καί ἡ δεύτερη προέτρεψε ἀδίστακτα νά βληθεῖ ἡ Ρωσίας καί ὃτι ἡ ἲδια θά τό ἒκανε χωρίς δισταγμό.

Καί οἱ μέν ἡγέτες, περιστοιχιζόμενοι ἀπό σμήνη συμβούλων, γνωρίζουν πολύ καλά τίς τρομερές συνέπειες πού θά ἒχει γιά τήν ἀνθρωπότητα ἡ χρήση πυρηνικῶν, ἀλλά ὁ πολύς κόσμος δέν γνωρίζει τίς πολλές ἀνατριχιαστικές λεπτομέρειες, ὃπως τίς περιγράφει ὁ φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσσελ στό βιβλίο του «ΕΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ;» πού ἐκδόθηκε στήν δεκαετία τοῦ ᾽50 καί ἐξεδόθη στήν Ἑλλάδα ἀπό τόν ἐκδοτικό οἶκο Ι.Ζαχαρόπουλου.

Έχει μέλλον ο άνθρωπος;

Θά σᾶς παραθέσω μερικά ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο αὐτό, γιά ν᾽ ἀντιληφθῆτε ὃτι οἱ συνέπειες θά ἦσαν ἐφιαλτικές. Λέει μεταξύ πολλῶν ἂλλων ὁ σοφός γιά τήν ἐποχή πού ζοῦσε:

• Οἱ τωρινές ἐκτιμήσεις ἀνεβάζουν σέ πολλές ἑκατοντάδες ἑκατομμύρια τούς θανάτους πού θά συνέβαιναν πρός ὁποιαδήποτε διεύθυνση κι ἂν φυσοῦσαν οἱ ἂνεμοι.
• Ὁ ὑπουργός Ἀμύνης τῶν ΗΠΑ τό 1958 εἶχε ἐκτιμήσει ὃτι σέ ἓνα ὑδρογονοβομβικό πόλεμο θά πέθαιναν 160 ἑκατομμύρια Ἀμερικανοί, 200 ἑκατομμύρια Ρῶσοι καί ὃλοι οἱ κάτοικοι τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης καί τῆς Βρεταννίας.
• Ἐνδεχομένως κάποιες οἰκογένειες θά μποροῦσαν νά ἐπιβιώσουν τίς πρῶτες ἐφιαλτικές ἑβδομάδες φωλιάζοντας στούς τοίχους τῶν ὑπογείων ἢ σέ κάποια καταφύγια. Ὃμως καί σ᾽αὐτή τήν περίπτωση, ἡ δηλητηρίαση τροφῶν καί νεροῦ, ἡ ἀπουσία μεταφορικῶν μέσων, ἡ καταστροφή νοσοκομείων καί ἡ σπανιότητα ἐπιζόντων ὑγειονομικῶν, πρέπει νά θεωροῦνται παράγων ἀποτρεπτικός πρός αἰσιοδοξία.
• H ἀνθρωπότητα θά ζοῦσε τόν μεγαλύτερο συγκινησιακό κλονισμό πού ὑπέστη ποτέ ἀνθρώπινο πλάσμα. Ἀναμένεται ὃτι οἱ περισσότεροι τῶν ἐπιζώντων θά ἒχουν γίνει τρελοί ἢ ἒστω καταστρεπτικοί. Ποιά θά εἶναι ἡ ψυχική κατάσταση ἐκείνων πού τελικά θά ἀναδύονται ἀπό τά βάθη τῆς γῆς μέσα σέ ἓνα νεκρό καί κατεστραμμένο κόσμο;

• Τά παράγωγα τῆς ἒκρηξης εἶναι διαφορετικῶν εἰδῶν. Ἲσως τό Στρόντιο 90 ἢ ὁ Ἂνθρακας 14 εἶναι τα σπουδαιότερα. Αὐτά ὐπάρχουν σέ ραδιενεργό σκόνη στό νέφος πού κατεβαίνει στήν Γῆ ἀπό τά ὓψη τῆς ἀτμόσφαιρας μέ βροχή ἢ μέ ἂνεμο ἢ ἁπλῶς μέ τήν ἐνέργεια τῆς βαρύτητας. Προκαλοῦν ποικίλες ἀσθένειες. Ὁ καρκίνος τῶν ὀστῶν, ἡ λευχαιμία καί ἡ βλάβη τῶν σπερματικῶν κυττάρων εἶναι οἱ βαρύτερες.

Οι πρώτες πυρηνικές βόμβες έχουν ήδη επιδράσει στον ανθρώπινο οργανισμό

• Οἱ βόμβες (πυρηνικές κεφαλές τίς λέμε σήμερα) πού ἢδη ἐξερράγησαν, ἒχουν ἢδη ἐπιδράσει στήν δημιουργία πολυαρίθμων ἐλαττωματικῶν ἀνθρώπων, καί θά δημιουργήσουν κι ἂλλους ἂν τό ἲδιο ἀνθρώπινο γένος ἐπιζήσει γιά πολλές ἀκόμη γενεές. Ἢδη ἀπό τίς δοκιμές τῶν πυρηνικῶν ὃπλων, ὁ καθένας στόν κόσμο φιλοξενεῖ στό σῶμα του ποσότητες ραδιενέργειας, ὃπως «καυτό» στρόντιο, «καυτή» ἰωδίνη στούς θυρεοειδεῖς ἀδένες.
• Ἡ γενετική βλάβη ἒχει τήν φριχτή ἰδιότητα νά εἶναι κληρονομική. Τό ἂτομο πού ὑπέστη τέτοια βλάβη μπορεῖ κατά τύχη ν᾽ἀποκτήσει ὑγιῆ παιδιά, ἀλλά αὐτά θά φέρουν τήν μόλυνση πού μπορεῖ νά ἐκδηλωθεῖ στά παιδιά τους. Τό ὃραμα ἑνός ἀραιά κατοικημένου κόσμου, πού ἀποτελεῖται ἀπό ἂτομα ἱκανά νά γεννοῦν μόνο ἠλιθίους ἢ τέρατα, πρέπει νά ἀπασχολεῖ ἐκείνους πού ἀτενίζουν ἣρεμα τήν δυνατότητα πυρηνικῶν ἐκρήξεων.
• Μέχρι τώρα ἡ ὑδρογονοβόμβα εἶναι τό χειρότερο ὃπλο μαζικῆς καταστροφῆς πού ἐφευρέθηκε. Θά βρεθοῦν ἀκόμη πιό ἐπικίνδυνα ὃπλα (σ.σ. ἢδη ἒχουν βρεθεῖ). Συζητήθηκε ἡ καλούμενη «Μηχανική Συντέλεια τοῦ Κόσμου», πού θά μποροῦσε σέ μία στιγμή νά καταστρέψει ὁλόκληρο τόν πληθυσμό τῆς Γῆς.
• Στόν κόσμο μέσα στόν ὁποῖο ζοῦμε, ὑπάρχει μία ἐνεργός καί κυρίαρχη διάθεση πρός τόν θάνατο, πού ἒχει μέχρι τώρα, σέ κάθε κρίση, ἀνασταλεῖ ἀπό τήν ἐχεφροσύνη. Ἓνα ἀπό τά φοβερότερα πράγματα γύρω ἀπό τά πυρηνικά ὃπλα εἶναι ὃτι, ἂν χρησιμοποιηθοῦν σέ εὐρεῖα κλίμακα, θά προκαλέσουν τεράστια ζημιά, ὂχι μόνο στούς ἐμπολέμους, ἀλλά καί στούς οὐδετέρους.

• Κανένας δέν γνωρίζει πόσο πλατειά εἶναι δυνατόν νά ἁπλωθοῦν τά θανατηφόρα ραδιενεργά σωματίδια, ἀλλά οἱ μεγαλύτερες αὐθεντίες ὁμόφωνα ὑποστηρίζουν ὃτι ἓνας πόλεμος μέ ὑδρογονοβόμβες θά ἦταν ἀπόλυτα δυνατόν νά σημάνει τό τέλος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ἂν χρησιμοποιηθοῦν πολλές ὑδρογονοβόμβες, θά ὑπάρξει παγκόσμιος θάνατος, ξαφνικός μόνο γιά μία μειονότητα, ἀλλά καί γιά τήν πλειονότητα μ᾽ ἓνα ἀργό μαρτύριο ἀσθένειας καί διάβρωσης.

 Ειρήνη ή θάνατος;

Καί καταλήγει ὁ φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσσελ:

Μπροστά μας ἀνοίγονται, ἂν διαλέξουμε τήν εἰρήνη, συνεχής πρόοδος καί εὐτυχία, γνώση καί σύνεση. Μήπως ἀντί γ᾽ αὐτή, θά διαλέξουμε τόν θάνατο, γιατί δέν μποροῦμε νά ξεχάσουμε τίς διενέξεις μας; Ἀπευθυνόμαστε σέ ἀνθρώπινα ὂντα: Θυμηθῆτε τήν ἀνθρωπιά σας καί ξεχάστε τά ὑπόλοιπα. Ἂν μπορεῖτε ἒτσι νά κάνετε, ἀνοίγεται ὁ δρόμος γιά ἓνα νέο Παράδεισο. Ἂν δέν μπορεῖτε, ἀνοίγεται μπροστά σας ὁ κίνδυνος τοῦ παγκόσμιου θανάτου.

Το παγκόσμιο οπλοστάσιο πυρηνικών κεφαλών 

Ὁ Μπέρτραντ Ράσσελ δέν ἀναφέρεται στόν μεγάλο ἐπίσης κίνδυνο τοῦ πυρηνικοῦ χειμῶνα, πού θά ἐπιφέρει τό ψύχος καί τούς πάγους στόν πλανήτη καί θά προκαλέσει τήν ἐξαφάνιση ὃλων ἢ τῶν περισσοτέρων ζώων καί ἐντόμων, μέ ἀποτέλεσμα νά σταματήσει ἡ ἐπικονίαση καί νά ἀκολουθήσει ὁ λιμός γιά ὃσους ἐπιζήσουν. Νά θυμήσουμε ἐπίσης τήν ρήση τοῦ Ἀϊνστάϊν ὃτι ἂν ἐκλείψουν οἱ μέλισσες, μέσα σέ δύο χρόνια θά ἐξαφανισθεῖ τό ἀνθρώπινο γένος.

Γιά τήν συμπλήρωση τῆς ζωφερῆς εἰκόνας πρέπει νά ἀναφέρουμε ὃτι πυρηνικές κεφαλές διαθέτουν σήμερα οἱ ἑξῆς 9 χῶρες:

• ΗΠΑ 5.550,
• Ρωσία 6.257,
• Ἡν. Βασίλειο 225,
• Γαλλία 280,
• Κίνα 350,
• Ἰνδία 160,
• Πακιστάν 165,
• Βορ. Κορέα 45 καί
• Ἰσραήλ 90

Αὐτή εἶναι ἡ λεγομένη «Πυρηνική Λέσχη». Τώρα ἲσως μπορεῖτε νά φανταστῆτε τί θά συμβεῖ ἂν κάποια χώρα ἀνοίξει τήν πόρτα τοῦ φρενοκομείου, ἢ ἂν συμβεῖ κάποιο στρατηγικό λάθος.

Ο κύριος Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος  (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ερευνητής και συγγραφέας  (μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών) και ασχολείται επί 40ετία με την Ομηρική γραμματεία.

Έχει  μεταφράσει ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ σέ πεζό και σε έμμετρο λόγο, μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.