Υποχρεωτικά τα φωτοβολταϊκά στα νέα κτίρια από το 2029

Σε εφαρμογή θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την πρωτοβουλία «Φωτοβολταϊκά στις Στέγες όλης της Ευρώπης» αφού, σύμφωνα με το σχέδιο «REPowerEU» που παρουσιάστηκε χθες από την Κομισιόν, οι εκτιμήσεις θέλουν τα φωτοβολταϊκά να δίνουν ακόμη και το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε..

Με τον τρόπο αυτό οι καταναλωτές, είτε νοικοκυριά είτε επιχειρήσεις θα μπορούν να παράγουν το ρεύμα που καταναλώνουν, ενώ ταυτόχρονα προτείνει και το συνδυασμό φωτοβολταϊκών με αντλίες θερμότητας και αποθήκευση, ώστε οι κατοικίες να απολαμβάνουν και φθηνότερη θέρμανση.

Η εγκατάσταση των συστημάτων ηλιακής ενέργειας θα είναι υποχρεωτική και για το λόγο αυτό η Ευρ. Επιτροπή θέτει συγκεκριμένες προθεσμίες προσαρμογής των κρατών – μελών ανάλογα με την κατηγορία του κτιρίου και την παλαιότητα.

Σύμφωνα με την Κομισιόν το ρεύμα από τα ηλιακά πάνελ είναι φθηνότερο, ενώ την τελευταία δεκαετία το κόστος τους είναι χαμηλότερο κατά 82%.

Υποχρεωτική η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στα κτίρια

Από ελληνικής πλευράς το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα μαζικά προγράμματα φωτοβολταϊκών στις στέγες με αδειοδοτήσεις εντός 3μήνου και κίνητρα κατασκευής πάνελ στην ΕΕ, ώστε να σταματήσει η εξάρτηση κατά 75% από κινέζικες εξαγωγές προς τις 27 ευρωπαϊκές χώρες, αξίας ετησίως 8 δισ. ευρώ.

• Ενθαρρύνεται μεταξύ άλλων η κατασκευή και εγκατάσταση πλωτών φωτοβολταϊκών.
• Στόχος είναι το 25% της ζήτησης ρεύματος στην Ε.Ε. να καλύπτεται τα επόμενα χρόνια από φωτοβολταϊκά πάνελ και από τα 136GW να αυξηθεί η ισχύς στα 300GW.

Το ΥΠΕΝ έχει ήδη εξαγγείλει σειρά πρωτοβουλιών για την ταχύτερη διείσδυση της ηλιακής τεχνολογίας που ταιριάζει με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, όπως η υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες δημοσίων κτιρίων μέχρι το 2025.

Βάσει των υπολογισμών, η «Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Ηλιακών Στεγών», εφόσον οδηγήσει στην παραγωγή 15 τεραβατώρων ενέργειας, θα επιτρέψει την εξοικονόμηση επιπλέον 2,5 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου.

Παρόλο που το κόστος των φωτοβολταϊκών μειώθηκε κατά περισσότερο από 80% την τελευταία δεκαετία, μόνο το το 5% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ το 2020 προήλθε από την ηλιακή ενέργεια.

Πού και από πότε θα μπουν υποχρεωτικά φωτοβολταϊκά

Όπως αναφέρει το σχέδιο, η ΕΕ ζητά:

• Αύξηση του στόχου για το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο 45% το αργότερο έως το 2030.
• Περιορισμό της διάρκειας αδειοδότησης για ηλιακές εγκαταστάσεις σε στέγες το πολύ έως 3 μήνες.
• Εφαρμογή διατάξεων ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι τα νέα κτίρια είναι πρακτικά «έτοιμα για ηλιακή ενέργεια».
• Υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβλταϊκών στις στέγες για:

– Το σύνολο των νέων δημόσιων και εμπορικών κτιρίων με ωφέλιμο εμβαδόν άνω των 250 τ.μ. το αργότερο έως το 2026.

– Το σύνολο των υπαρχόντων δημόσιων και εμπορικών κτιρίων με ωφέλιμο εμβαδόν μεγαλύτερο από 250 τ.μ., το αργότερο έως το 2027.

– Το σύνολο των νέων κτιρίων κατοικιών το αργότερο έως το 2029.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα συνεργαστούν για:

– Τη δημιουργία τουλάχιστον μιας ενεργειακής κοινότητας βασισμένης στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε κάθε δήμο με πληθυσμό μεγαλύτερο από 10.000 έως το 2025.

– Να διασφαλίσουν ότι οι ενεργειακά φτωχοί και ευάλωτοι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση στην ηλιακή ενέργεια, π.χ. μέσω εγκαταστάσεων κοινωνικής στέγασης, ενεργειακών κοινοτήτων ή χρηματοδότησης υποστήριξης για μεμονωμένες εγκαταστάσεις.

–  Την υποστήριξη φωτοβολταϊκών ενσωματωμένων σε κτίρια τόσο για νέες κατασκευές όσο και για ανακαινίσεις υφιστάμενων.

– Τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των ισχυουσών διατάξεων της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων  σε σχέση με το πρότυπο σχεδόν μηδενικής ενέργειας κτιρίων για νέα κτίρια, μεταξύ άλλων μέσω ειδικής καθοδήγησης.

Αντλίες θερμότητας

Άλλος ένας κλάδος που θα εκτοξευτεί ο κύκλος εργασιών του είναι αυτός των αντλιών θερμότητας, καθώς η ΕΕ στοχεύει να διπλασιάσει τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης. Ο στόχος εδώ είναι τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την ενσωμάτωση αντλιών θερμότητας μεγάλης κλίμακας, αναπτύσσοντας και εκσυγχρονίζοντας ταυτόχρονα τα συστήματα τηλεθέρμανσης, προκειμένου να αξιοποιήσουν τη βιομηχανική θερμότητα όποτε είναι διαθέσιμη, ειδικά σε πυκνοκατοικημένες πόλεις.

Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας

Το σχέδιο REPowerEU επισημαίνει ποια βραχυπρόθεσμα μέτρα μπορούν να ληφθούν άμεσα από ιδιώτες και επιχειρήσεις για να μετριάσουν την κατανάλωσή ενέργειας χωρίς όμως να επηρεαστεί σημαντικά η ζωή τους.

Η μείωση της θέρμανσης ή η αύξηση της θερμοκρασίας ψύξης, η πιο οικονομική οδήγηση μέσω της μείωσης του ορίου ταχύτητας ή η αποτελεσματικότερη χρήση οικιακών συσκευών έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας εκτιμά ότι τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να επιτύχουν βραχυπρόθεσμη μείωση έως και 5% στη ζήτηση για φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Φορολογικά μέτρα

Η ΕΕ έδωσε το «πράσινο» φως στα κράτη μέλη να εξετάσουν φορολογικά μέτρα για την παροχή κινήτρων για εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.

Σχέδια έκτακτης ανάγκης για διακοπή ΦΑ

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να επικαιροποιήσουν τα σχέδια έκτακτης ανάγκης, να αυξήσουν την ικανότητα αντίστροφης ροής από τα δυτικά προς τα ανατολικά έως τον επόμενο χειμώνα και να συνάψουν συμφωνίες αλληλεγγύης μεταξύ γειτονικών χωρών.

Η ΕΕ δεν απέκλεισε ακόμα και ένα διοικητικό ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο σε ύπαρξη περιόδου έκτακτης ανάγκης στην περίπτωση που η Ρωσία κλείσει αιφνίδια τις στρόφιγγες.

Βιομεθάνιο

Η Επιτροπή προτείνει ένα σχέδιο δράσης για την επίτευξη 35 bcm ετήσιας παραγωγής βιομεθανίου έως το 2030. To βιομεθάνιο μπορεί να αντικαταστήσει άμεσα και εύκολα το φυσικό αέριο και να χρησιμοποιηθεί σε βιομηχανικές εφαρμογές, σε εφαρμογές ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης.

Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει τη δυνατότητα των κρατών μελών να παραδώσουν μέρος του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου για την Αγροτική Ανάπτυξη, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να προτείνουν συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις προς όφελος των αγροτών που μπορούν να συμβάλουν στην αυξημένη παραγωγή βιώσιμου βιομεθανίου.

Υδρογόνο

Προβλέπεται η ταχεία έγκριση αποφάσεων για κρατικές ενισχύσεις όσον αφορά το δίκτυο αγωγών, η αύξηση των επενδύσεων ενώ οι εισαγωγές υδρογόνου θα διευκολυνθούν στο πλαίσιο της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ.

Η Επιτροπή θα υποστηρίξει επίσης την ανάπτυξη τριών μεγάλων διαδρόμων εισαγωγής υδρογόνου μέσω της Μεσογείου, της περιοχής της Βόρειας Θάλασσας και με την Ουκρανία ενώ θα δοθεί έμφαση και στα έργα αποθήκευσης αλλά και στη ναυτιλιακή ικανότητα μεταφοράς υδρογόνου.