Η υγεία της καρδιάς είναι ένα ζήτημα που μας αφορά όλους. Ωστόσο, εμείς οι Έλληνες μπορούμε να θεωρούμαστε προνομιούχοι, αφού, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, έχουμε ένα τέτοιο ελιξίριο στα χέρια μας – και πιο συγκεκριμένα στο φλιτζάνι μας. Ο λόγος, φυσικά, για το παραδοσιακό μας ρόφημα, τον ελληνικό καφέ!
Το μυστικό των Ικαριωτών
Πριν από λίγα χρόνια, ήρθαν στο φως τα αποτελέσματα της –διάσημης πλέον- μελέτης της Ικαρίας και ”τάραξαν τα νερά” στον τομέα της έρευνας για τα καρδιαγγειακά. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτά, οι ηλικιωμένοι Ικαριώτες (ηλικίας 69-81 ετών) που έπιναν καθημερινά ελληνικό καφέ παρουσίασαν συνολικά καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Ικαρία συγκαταλέγεται στις λεγόμενες «Μπλε ζώνες», τις περιοχές, δηλαδή, του πλανήτη στις οποίες οι κάτοικοι παρουσιάζουν αξιοπρόσεκτη μακροβιότητα. Όπως φαίνεται, λοιπόν, ένα από τα “κρυφά όπλα” των Ικαριωτών είναι και ο ελληνικός καφές.
Σύμμαχος της γυναικείας καρδιάς
Από την ίδια μελέτη προέκυψε επίσης ότι όσοι συνήθιζαν να καταναλώνουν ελληνικό καφέ είχαν πιο υγιή αιμοφόρα αγγεία. Πιο συγκεκριμένα, η συστηματική κατανάλωση ελληνικού καφέ συσχετίστηκε με την προστασία από τη δυσλειτουργία των ενδοθηλιακών κυττάρων, ένα είδος καρδιακών παθήσεων που έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα θανατηφόρο για τις γυναίκες.
Τι κάνει τον ελληνικό καφέ να ξεχωρίζει;
Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο καφές, με τα διάφορα είδη του, αποτελεί ίσως το πιο αγαπημένο ρόφημα των ανθρώπων σε κάθε γωνιά της γης. Πληθώρα ερευνητικών δεδομένων έχουν συνδέσει την κατανάλωση καφέ με την υγεία της καρδιάς και η σύνδεση αυτή πιθανότατα βασίζεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε προστατευτικές αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως το χλωρογενικό οξύ και οι πολυφαινόλες. Τι δίνει, όμως, το προβάδισμα συγκεκριμένα στον ελληνικό καφέ;
Η απάντηση βρίσκεται, όπως όλα δείχνουν, στη διαδικασία παρασκευής του. Σε αντίθεση με άλλα είδη καφέ, τα οποία υφίστανται εκχύλιση (π.χ. γαλλικός), ο ελληνικός καφές βράζεται. Η συγκεκριμένη μέθοδος βρασμού, η οποία δημιουργεί το καϊμάκι, αναπτύχθηκε στην Υεμένη κατά την αρχαιότητα, πολύ πριν χρησιμοποιηθεί η μέθοδος του φιλτραρίσματος. Η διαδικασία του βρασμού όχι μόνο δίνει στον ελληνικό καφέ την πλούσια, κρεμώδη υφή του, αλλά συμβάλλει και στη διατήρηση πολύ περισσότερων θρεπτικών συστατικών από τους κόκκους καφέ στο τελικό ρόφημα. Έτσι, αν και ο ελληνικός καφές σερβίρεται συνήθως σε μικρότερη ποσότητα σε σύγκριση με άλλα είδη καφέ (ένα μικρό φλιτζανάκι περιέχει περίπου 50 mL, ενώ μια κούπα περίπου 200 mL), η ποσότητα των αντιοξειδωτικών που μας προσφέρει είναι πολύ υψηλή.
Να θυμάσαι
Όπως είδαμε παραπάνω, ο ελληνικός καφές, εκτός από καθημερινή συνήθεια, μπορεί να αποδειχθεί και ένας καλός σύμμαχος για την υγεία μας. Αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει πως πρέπει να οδηγηθούμε σε υπερβολές. Θα πρέπει, λοιπόν, να έχουμε υπόψιν πως, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), το ημερήσιο όριο ασφαλούς πρόσληψης καφεΐνης από κάθε πηγή που ανέρχεται συνολικά στα 400mg (που μπορεί να μεταφραστεί σε περίπου 5 φλιτζάνια διπλού ελληνικού καφέ).
Πιες, λοιπόν, ένα καφεδάκι… στην υγειά σου!
Πηγές:
1. Townsend N. et al. (2016) Cardiovascular disease in Europe: epidemiological update 2016. Eur Heart J, 0, 1–14.
2. European Heart Network, ‘European Cardiovascular Disease Statistics 2012’. Available at: http://www.ehnheart.org/cvd-statistics.html
3. Siasos G, Oikonomou E, Chrysohoou C, Tousoulis D, Panagiotakos D, Zaromitidou M, Zisimos K, Kokkou E, Marinos G, Papavassiliou AG, Pitsavos C, Stefanadis C. Consumption of a boiled Greek type of coffee is associated with improved endothelial function: the Ikaria study. VascMed. 2013 Apr;18(2):55-62.
4. EFSA, Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Scientific Opinion on the safety of caffeine. EFSA Journal 2015;13(5):4102 [120 pp.]. Available online: http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4102
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών)-MSc in Clinical and Public Health Nutrition (University College London), Επιστημονικός συνεργάτης Nutrimed
με Αριθμό Μητρώου 12691
