Ουκρανία: Αυξημένα επιπέδα ραδιενέργειας «ξυπνούν μνήμες» και φόβους Τσέρνομπιλ

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας δήλωσε ότι παρακολουθεί την κατάσταση στην Ουκρανία «με σοβαρή ανησυχία», απευθύνοντας έκκληση για μέγιστη αυτοσυγκράτηση ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ενέργεια που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας.

Αυτή είναι από τις πιο ανησυχητικές εξελίξεις, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με το σενάριο μεταφοράς του πεδίου μάχης στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνομπίλ, όπου η ραδιενέργεια εξακολουθεί να διαρρέει από τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή της ιστορίας πριν από 36 χρόνια, να σημαίνει κόκκινο συναγερμό.

Σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Mykhailo Podolyak, δήλωσε στο Associated Press ότι «Οι ρωσικές δυνάμεις ανέλαβαν τον έλεγχο της τοποθεσίας μετά από μια σκληρή μάχη με τους Ουκρανούς εθνοφρουρούς που προστατεύουν το παροπλισμένο εργοστάσιο. Η κατάσταση των εγκαταστάσεων του εργοστασίου, ενός καταφυγίου και μιας αποθήκης πυρηνικών αποβλήτων είναι άγνωστη», είπε.

Ένας άλλος αξιωματούχος δήλωσε ότι ρωσικοί βομβαρδισμοί έπληξαν μια αποθήκη ραδιενεργών αποβλήτων στο Τσερνόμπιλ, η οποία ευθύνεται για την πρόσφατη αύξηση στα επίπεδα ραδιενέργειας.

Στο διαδίκτυο ήδη κυκλοφορούν χάρτες που αποτυπώνουν την σχετική αύξηση των επιπέδων.

The #radioactivity in #Chernobyl has increased further. Today we measure elevated levels not only at the fuel pool 93,000 (yesterday 65,000) nSv/h, but also in the wider area 34,700 (yesterday 2300) nSv/h, 74,400 (145) nSv/h. The #UkraineInvasion must stop. pic.twitter.com/rqNCPgo1fP

— Thorsten Sinning 🇪🇺🇺🇦 (@ThoSinning) February 25, 2022

Πόσο ασφαλής είναι ο πυρηνικός σταθμός

Η ζώνη αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ, μια δασική ζώνη 2.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων που περιβάλλει το κλειστό εργοστάσιο, βρίσκεται μεταξύ των συνόρων Λευκορωσίας-Ουκρανίας και της ουκρανικής πρωτεύουσας.

Ο Ουκρανός πρόεδρος είπε ότι οι Ουκρανοί αξιωματικοί πολέμησαν για να το υπερασπιστούν, «ώστε να μην επαναληφθεί η τραγωδία του 1986». Το χαρακτήρισε «κήρυξη πολέμου εναντίον ολόκληρης της Ευρώπης».

Ο σύμβουλος Podolyak είπε ότι μετά από μια «απολύτως παράλογη επίθεση… είναι αδύνατο να πούμε ότι ο πυρηνικός σταθμός του Τσερνομπίλ είναι ασφαλής». Προειδοποίησε ότι οι ρωσικές αρχές θα μπορούσαν να κατηγορήσουν την Ουκρανία για ζημιά στην τοποθεσία ή να ασκήσουν νέες πιέσεις μέσω του πυρηνικού σταθμού.

Ο σύμβουλος του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών, Anton Herashenko, προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε επίθεση στο χώρο αποθήκευσης απορριμμάτων θα μπορούσε να στείλει ραδιενεργή σκόνη «στο έδαφος της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας και των χωρών της ΕΕ».

Παγκόσμια ανησυχία

Ο γενικός διευθυντής της Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, δήλωσε ότι η Ουκρανία ενημέρωσε την υπηρεσία που εδρεύει στη Βιέννη ότι «άγνωστες ένοπλες δυνάμεις» έχουν αναλάβει τον έλεγχο όλων των εγκαταστάσεων στο εργοστάσιο και ότι δεν υπήρξαν θύματα ή καταστροφές στη βιομηχανική περιοχή.

Ο Έντουιν Λίμαν, διευθυντής ασφάλειας πυρηνικής ενέργειας στην Ένωση Ανησυχούμενων Επιστημόνων στην Ουάσιγκτον, είπε: «Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα ήταν προς το συμφέρον της Ρωσίας να επιτρέψει να υποστούν ζημιές οποιεσδήποτε εγκαταστάσεις στο Τσερνόμπιλ».

Σε συνέντευξή του, ο Λίμαν είπε ότι ανησυχεί περισσότερο για τα χρησιμοποιημένα καύσιμα που αποθηκεύονται στην τοποθεσία, η οποία δεν είναι ενεργή από το 2000. Εάν διακοπεί η παροχή ρεύματος στις αντλίες ψύξης ή καταστραφούν οι δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμου, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά είπε.

Ξυπνούν μνήμες «κόλασης»

Ο αντιδραστήρας Νο. 4 στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής εξερράγη και πήρε φωτιά τη νύχτα της 26ης Απριλίου 1986, καταστρέφοντας το κτίριο και εκτοξεύοντας ραδιενεργό υλικό ψηλά στον ουρανό.

Οι σοβιετικές αρχές δεν αποκάλυψαν στο κοινό τι είχε συμβεί, με τα 2 εκατομμύρια των κατοίκων του Κιέβου και όλο τον πλανήτη να αγνοούν τον κίνδυνο από τις συνέπειες. Ο κόσμος έμαθε για την καταστροφή, μόνο αφού εντοπίστηκε αυξημένη ραδιενέργεια στη Σουηδία.

Το κτίριο που περιείχε τον αντιδραστήρα που εξερράγη, καλύφθηκε το 2017 από ένα τεράστιο καταφύγιο, ώστε να περιοριστεί η ακτινοβολία που εξακολουθούσε να διαρρέει μετά το ατύχημα. Ρομπότ μέσα στο καταφύγιο εργάζονται για να αποσυναρμολογήσουν τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα και να συγκεντρώσουν τα ραδιενεργά απόβλητα.

Η πλήρης  αποσυναρμολόγηση των αντιδραστήρων του Τσέλνομπιλ δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν το 2064. Ενώ, η Ουκρανία αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την έρημη ζώνη, ως χώρο αποθήκευσης αναλωμένων καυσίμων από τους υπόλοιπους πυρηνικούς σταθμούς της χώρας.