Αρχική Ζώα Καρχαρίες: Παρ’ ολίγον πλήρης εξαφάνισή τους 19 εκατ. χρόνια πριν

Καρχαρίες: Παρ’ ολίγον πλήρης εξαφάνισή τους 19 εκατ. χρόνια πριν

0
SHARKS1
Εικόνα: UNSPLASH/David Clode
Διαφήμιση

Σύνταξη: ecozen.gr

Πριν από 19 εκατ. χρόνια συνέβη κάτι συγκλονιστικό για τους καρχαρίες. Τα αρχαιότερα θαλάσσια πλάσματα θα είχαν εξαφανιστεί! Απολιθώματα που προέρχονται από ιζήματα στον Ειρηνικό Ωκεανό αποκαλύπτουν ένα άγνωστο και δραματικό γεγονός. Την εξαφάνιση του είδους κατά 90% προ 19 εκατ. ετών. Αυτό παρουσιάζει σε έρευνά της που δημοσιεύει στο Science ομάδα επιστημόνων. Υπενθυμίζεται ότι οι καρχαρίες αποτελούν μέρος ου οικοσυστήματος για περισσότερο από 400 εκατ. έτη.

Μεγάλο μυστήριο

«Είναι ένα μεγάλο μυστήριο. Οι καρχαρίες υπάρχουν για περίπου 400 εκατ. έτη και πέρασαν πολλά σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα χωρίς προβλήματα. Ξαφνικά κάποιο άγνωστο γεγονός εξόντωσε  το 90% των πληθυσμών τους» εξηγεί η Ελίζαμπεθ Σίμπερτ, παλαιοβιολόγος και ωκεανογράφος του Πανεπιστημίου Γέιλ, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Εξάλλου σε όλη αυτήν τη μακραίωνη περίοδο πολλά είδη εξαφανίστηκαν πλήρως. Το ίδιο θα μπορούσε να είχε συμβεί και με τους καρχαρίες. Τουναντίον, κατάφεραν όχι μόνον να επιβιώσουν, αλλά να παραμένουν κραταιοί και να συντηρούν το μύθο του φόβητρου των θαλασσών.

Θύματα αστεροειδούς

Σύμφωνα με τις επιστημονικές εκτιμήσεις, η πτώση του αστεροειδούς  που εξαφάνισε τους δεινοσαύρους πριν από 66 εκατ. έτη προκάλεσε απώλειες και στους πληθυσμούς των καρχαριών της τάξης του 30%-40%. Στα επόμενα 45 εκατ. έτη τα επιστημονικά στοιχεία δεν είχαν εντοπίσει κάποιο πρόβλημα. Μέχρι τη στιγμή της ανακάλυψης των ιζημάτων κόκκινου πηλού, προερχόμενα από δύο διαφορετικής και μεγάλης έκτασης, περιοχές του Ειρηνικού.

SHARKS2
Εικόνα: UNSPLASH/Francesco Califano

Σημεία-κλειδιά οι χόνδροι

Οι Sibert και Leah Rubin, τότε φοιτητές στο Κολέγιο του Ατλαντικού στο Μπαρ Χάρμπορ, στο Μέιν, εξέταζαν δόντια ψαριών και καρχαριών που είχαν θαφτεί σε πυρήνες ιζημάτων. “Η έρευνα προήλθε από την επιθυμία να κατανοήσουμε καλύτξρα τη φυσική μεταβλητότητα αυτών των απολιθωμάτων” εξηγεί ο Sibert. Τα σώματα των καρχαριών είναι κατασκευασμένα κυρίως από χόνδρους, οι οποίοι δεν τείνουν να απολιθωθούν. Αλλά το δέρμα τους είναι καλυμμένο σε μικροσκοπικές κλίμακες ή δερματικούς οδοντικούς αγωγούς. Το καθένα με το πλάτος ενός θύλακα ανθρώπινων μαλλιών. Οι ερευνητές δεν περίμεναν να δουν κάτι ιδιαίτερα εντυπωσιακό. Από 66 εκατομμύρια χρόνια πριν έως περίπου 19 εκατομμύρια χρόνια, η αναλογία των δοντιών ψαριών προς τις κλίμακες καρχαριών στα ιζήματα διατηρήθηκε σταθερή σε περίπου 5 έως 1. Αλλά – η ομάδα εκτιμά μέσα σε 100.000 χρόνια και πιθανώς ακόμη πιο γρήγορα – άλλαξε δραματικά. Σε 100 δόντια ψαριών για κάθε κλίμακα 1 καρχαρία.

Απώλεια βιοπικοιλότητας

Οι ερευνητές υπολόγισαν την απώλεια της βιοποικιλότητας του καρχαρία μεταξύ 70 και 90%. Η εκδήλωση εξαφάνισης ήταν «επιλεκτική», λέει ο Rubin, τώρα θαλάσσιος επιστήμονας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και στο College of Environmental Science and Forestry στις Συρακούσες. Μετά την εκδήλωση, οι γεωμετρικές κλίμακες «σχεδόν εξαφανίστηκαν».

SHARKS3
Εικόνα: UNSPLASH/Jakob Owens

Υπάρχει νέος κίνδυνος εξαφάνισης;

Θα μπορούσε να ξανασυμβεί ενδεχόμενο εξαφάνισης του είδους; Είναι μια ερώτηση με σύγχρονες επιπτώσεις, γράφει η παλαιοβιολόγος Catalina Pimiento του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. Τα τελευταία 50 χρόνια, οι καρχαρίες στους ωκεανούς έχουν μειωθεί δραματικά. Περισσότερο από 70% ως αποτέλεσμα της υπεραλίευσης και της υπερθέρμανσης των ωκεανών. Η απώλεια καρχαριών – και άλλων κορυφαίων θαλάσσιων θηρευτών, όπως οι φάλαινες – από τους ωκεανούς έχει «βαθιές, περίπλοκες και μη αναστρέψιμες οικολογικές συνέπειες», γράφουν οι ερευνητές.

Μη αναστρέψιμες οικολογικές συνέπειες

“Η έρευνα αποτελεί και μία προειδοποιητική μνεία για την οικολογική ισορροπία” επισημαίνει η βιολόγος θαλάσσιας διατήρησης Catherine Macdonald του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι. Η έρευνα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ευρύτερη οικολογική προστασία. Η αποκάλυψη πώς το ωκεάνιο οικοσύστημα ανταποκρίθηκε στην απώλεια καρχαριών στο παρελθόν μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να δουν τι θα συμβεί στο εγγύς μέλλον λέει ο Sibert. «Οι καρχαρίες προσπαθούν να μας πουν κάτι» προσθέτει, «και δεν μπορώ να περιμένω να μάθω τι είναι».

 

Διαφήμιση